Đầm Vươn

Đúng ra bài đầu tiên trong chùm bài về Tiên Lãng sẽ là ghi chép "Nghe từ cống Rộc" 2 kỳ (bởi khá dài) nhưng trộm nghĩ ăn oản phải biết cúng Phật nên mình cứ nộp cho bản báo nhà mình cái đã. Nếu vì lý do gì không đăng, mình sẽ đưa lên blog nhà. Vậy thì bài này là "Lê Lai thay Lê Lợi" vậy.

Đầm Vươn (ảnh Nguyễn Thông, chụp ngày 8.2.2012)

Những ngày ở Hải Phòng, trời rét, gió lạnh, mưa xuân lất phất suốt ngày, có lúc nặng hạt. Ngoài những khi việc cần phải nhao ra đường, thời gian còn lại tôi cứ theo chủ nghĩa trùm chăn ngồi xó nhà mà ngẫm nghĩ. Quẩn quanh sự đời, lại quay về chuyện Tiên Lãng, ông Vươn. Đó là những cái tên thực sự "hot" lúc này.

Bàn trà đang tầm hăng chuyện, nghe tôi nhắc đến đầm Vươn, đứa cháu có nhẽ tưởng tôi nhầm vội đính chính, chú nhớ sai rồi, ông ấy họ Đoàn, Đoàn Văn Vươn. Ối giời ơi, cái thằng này lạ, tao đọc hết mấy tỉ chữ về sự kiện Tiên Lãng rồi, đã bỏ hết ngày rưỡi lăn lộn ở xóm Chùa, ở đồng bãi nhà Vươn rồi, 3 lần về đó chứ ít đâu, nhầm là nhầm thế nào. Ở đây tao chỉ nói đến một địa danh cũ mà mới thôi, đang thu hút khách du lịch chính trị-xã hội ùn ùn về đó. Thằng cháu nghe ra, thủng chuyện, cười khớ khớ.

Nơi này từng là căn nhà của gia đình anh Quý anh Vươn trên khu đầm Vươn (ảnh Nguyễn Thông, chụp ngày 10.2.2012)

Hải Phòng, bất cứ chỗ nào tụ bạ, ngoài phố, góc hẻm, trong nhà, cả nơi sang trọng rực rỡ đèn chùm pha lê, bất cứ lúc nào, người ta đều nhắc đến Tiên Lãng, đến Vươn. Mỗi người một kiểu, theo sự hiểu biết của mình, nhưng tụu chung hầu hết thương Vươn, căm giận những kẻ bất nhân đại diện cho chính quyền vì dân. Nói cho công bằng, cho khách quan, cũng chả phải trăm phần trăm như thế. Có anh bác sĩ vẫn lên án Vươn theo công thức "phạm tội giết người, tàng trữ vũ khí, chống người thi hành công vụ", đòi phải xử nặng để làm gương (làm gương cho ai thì doctor không nêu rõ). Có vị nhà báo (chức sắc đàng hoàng, hàm phó tổng) rụt rè nhắc lại quan điểm của chính quyền Hải Phòng mà giờ đây ai cũng biết sai lè lè khi cố tình câu giờ, định chìm xuồng, bao che cho bọn sai nha và quan lại Tiên Lãng. Thậm chí một ông bạn cố tri của tôi, suýt chết ở thành cổ Quảng Trị năm 1972, phàn nàn với tôi rằng, mày ạ tao chán quá, trường tao (ông bạn ấy đang là giáo học) có cả mấy thằng người Tiên Lãng thế mà khi nhắc đến quê nó, nó hỏi vụ gì vậy, ra làm sao... Tôi bảo bạn, ấy, chính quyền đang rất cần những công dân như vậy, chứ cứ như ông với tôi, như những ông bà lê la quán nước ngồi xó bếp quan tâm chuyện thế giới kia thì họ cóc cần, phương hại đến sự cai trị lắm lắm.

Hải Phòng là một trong 63 tỉnh thành của nước này nhưng sự nổi danh thì đa dạng ra phết. Thời chiến tranh, được cụ Hồ đeo cho danh hiệu "thành phố cảng trung dũng quyết thắng". Cứ nhắc đến cảng là chỉ nghĩ, nghĩ ngay tới Hải Phòng. Nơi đẻ ra khoán 10 cũng từ đây chứ đâu. Rồi "trai Nam Định, gái Hải Phòng". Rồi siêu hạng giang hồ Dung hà, Lâm già, cu Nên lừng danh khiến Khánh trắng thủ đô còn khiếp. Rồi súng hoa cải, sẵn đến mức dân gian biến tấu thành "thành phố hoa cải đỏ" nếu còn sống chắc nhạc sĩ Lương Vĩnh cũng phải buồn lòng. Nay thì thêm Tiên Lãng, cống Rộc, đầm Vươn.

Tớ và một bác người Hà Nội, một bác Ninh Bình trước cống Rộc sát khu đầm Vươn (ảnh chụp ngày 8.2.2012)

Chú em tôi kể, nhân tháng giêng còn chút nhàn rỗi, nó rủ thằng em có ô tô làm chuyến vào xứ Nghệ. Đến chỗ nào cũng vậy, khách sạn, nhà hàng, quán cà phê... người ta hỏi các bác ở Hải Phòng vào à. Nhớ đến mấy cha đại diện chính quyền, công an đất cảng ăn nói linh tinh, đến vụ cưỡng chế làm xấu mặt người xứ "trung dũng quyết thắng", chú em chối, bảo chúng tôi ở Nam Định. Dân Nghệ cười xì, chối làm đéo gì, biển số 16 rành rành kia, nói xin lỗi, đúng là bọn Hải Phòng nhà các ông khốn nạn thật. Thằng em nghe họ chửi mà chả biết cãi thế nào. Tôi bảo nó, sao không lý sự xứ Nghệ nhà chúng mày làm gì có anh hùng Đoàn Văn Vươn, lại chẳng tịt ngòi ngay cho mà xem.

Hải Phòng "những bến Bính, Xi măng, cầu Rào, cầu Đất, Lạc Viên" nghe chẳng thơ đâu mà ấn tượng ghê gớm. Nay lại thêm "đầm Vươn" nữa nổi lên giữa vùng quê Tiên Lãng chống càn. Chả biết những người làm du lịch Hải Phòng có biết nhạy bén mà bổ sung địa danh này vào bản đồ tour tuyến không nhỉ, chứ theo mình người làm sử Hải Phòng và cả nước thì nên ghi cho rõ "sự kiện đầm Vươn" giống như ngày xưa người ta đã đưa vào trong sử cái đồng Nọc Nạn tuốt tận vùng đất mũi cực nam đất nước. Đúng quá đi chứ.

Tiết xuân 2012
Nguyễn Thông