Trang

Thứ Sáu, 13 tháng 4, 2012

Những bài hát của một thời (27): Quảng Bình quê ta ơi

Chả biết có thái quá không, chứ theo tôi, Quảng Bình quê ta ơi của nhạc sĩ Hoàng Vân phải được xếp vào vị trí số 1, đệ nhất ca khúc trong giai đoạn chống Mỹ cứu nước. Còn ở phương diện "tỉnh ca" thì nó cũng "treo giải nhất chi nhường cho ai". Nếu bạn nào đó thắc mắc tại sao đặt nó vào vị trí hàng đầu như thế mà giờ này mới giới thiệu thì nhà cháu xin tỏ rằng đồ quý không cần phải bày ra mặt tiền, hương xạ thơm lúc nào chả thơm.

Trong số nhiều ca sĩ, tốp ca thể hiện bài Quảng Bình quê ta ơi suốt mấy chục năm nay, có lẽ sự lựa chọn của tôi sẽ được nhiều người chấp nhận. Bản do NSND Thu Hiền hát hơi điệu đà nên không toát ra được chất trữ tình - hào hùng vốn có, còn bản do ca sĩ Trọng Tấn hát được nhiều người khen bởi anh hát có hồn, ấm áp, tình cảm nhưng rất tiếc cứ thấy thiêu thiếu bóng dáng lịch sử. Bản mà tôi giới thiệu đây là bản thu âm của đài Tiếng nói Việt Nam năm 1966, ngay sau khi nhạc sĩ Hoàng Vân từ tuyến lửa trở về, do tốp ca nam nữ trình bày, với giọng lĩnh xướng tuyệt vời của nữ ca sĩ, NSƯT Kim Oanh. Bạn cứ nghe đi, như chúng tôi từng nghe cách đây gần 46 năm. Khi ấy tôi mới hơn 10 tuổi nhưng đã thuộc lòng giai điệu và lời của bài hát này, mặc dù nó rất dài. Và nghĩ rằng sau này mình lớn lên, mình sẽ yêu và lấy chị Kim Oanh. Bây giờ mỗi lần nghe lại giọng chị Oanh, lòng vẫn rạo rực nỗi niềm tươi trẻ ấy.


Xin tặng tác phẩm trân quý đến tất cả mọi người yêu nhạc cách mạng, nhất là các bạn quê Quảng Bình cùng lớp K17 với tôi: Phạm Xuân Hoàng, Trần Văn Dũng, Nguyễn Thị Nam, Nguyễn Thị Mét, Nguyễn Thị Lan, Hoàng Sĩ Chiến, Lương Ngọc Bính, để nhớ một thời không bao giờ quên.

Xin chân thành cám ơn nhà sưu tầm Zanhanoi.

13.4.2012
Nguyễn Thông

  
1.Nếu ai hỏi vì sao quê hương chúng ta nhiều ngói mới
Rằng có đắng cay nên chừ mới có ngọt bùi
Nếu ai hỏi vì sao quê hương chúng ta đồng lúa tốt
Có nhớ những ngày cơ cực tối tăm ngày xưa
Quảng Bình (khoan khoan hò khoan)
bao mến thương (khoan khoan hò khoan)
Đã mười năm rồi quê ta bao đổi thay rồi (khoan khoan hò khoan)
Từ biển xanh (khoan khoan hò khoan)
đến rừng núi xanh (khoan khoan hò khoan)
Xanh tươi bốn mùa rộn vang tiếng hò khoan Lệ Thủy
trên dòng sông Kiến Giang dạt dào tình quê
Ơi chị dân quân canh gác ven biển
Ơi anh chiến sĩ canh gác bầu trời
Mỗi một ngày qua quê ta trưởng thành
hạt giống cách mạng đã nảy mầm, nảy mầm xanh tươi

Quảng Bình quê ta ơi !
Giữ lấy đất trời của quê hương ta
Giữ lấy những gì mà ta yêu quý
Quảng Bình quê ta ơi
Muôn người như một gửi về Trị Thiên tấm lòng sắt son
Hẹn ngày chiến thắng, ta sẽ về trong một nhà

2.Có ai về Đại Phong xin vô ghé thăm vùng Bến Tiến
Tay cuốc khai hoang đã đẩy lùi quá khứ nghèo nàn
Có ai về Quảng Phú vui nghe tiếng ai hò kéo lưới
Hợp tác chung trời chung biển cá tươi đầy khoang
Vẻ vang thay (khoan khoan hò khoan)
Bao tấm gương (khoan khoan hò khoan)
Bám biển đêm ngày chiến thắng bão lụt đêm ngày (khoan khoan hò khoan)
Đồng lúa xanh (khoan khoan hò khoan)
Với hàng cây xanh (khoan khoan hò khoan)
Vui trên bến thuyền ngược xuôi giữa dòng sông Nhật Lệ
Như những con thoi suốt ngày từng đoàn xe đi
Ơi chị thanh niên phơi muối ven biển
Ơi anh công nhân đẵn gỗ trên rừng
Lứa tuổi thanh xuân hai mươi tuổi đời
Cùng với quê hương lớn lên rồi, cả cuộc đời mới

Quảng Bình quê ta ơi
Giữ lấy đất trời của quê hương ta
Giữ lấy những gì mà ta yêu quý
Quảng Bình quê ta ơi
Muôn người như một gửi về Trị Thiên tấm lòng sắt son
Hẹn ngày chiến thắng, ta sẽ về trong một nhà.

3.Có ai về Rào Nam xin vô ghé thăm Cự Nẫm
Làng chiến đấu xưa nay đà đổi mới muôn màu
Có ai về Cảnh Dương quê tôi đứng nơi đầu sóng gió
Truyền thống đánh giặc giữ làng mãi mãi còn đây
Dòng sông Gianh (khoan khoan hò khoan)
với hàng dương xanh (khoan khoan hò khoan)
Đời đời hát ca tên anh, những người anh hùng (khoan khoan hò khoan)
Còn nhớ chăng (khoan khoan hò khoan)
Những ngày kháng chiến (khoan khoan hò khoan)
Đêm đêm ngóng chờ từng tin thắng trận bên Xuân Bồ
Ôi, nhớ sao các mẹ các anh chị dành gạo nuôi quân
Ơi chị dân quân canh gác ven biển
Ơi anh chiến sĩ canh gác bầu trời
Mỗi một ngày qua quê ta trưởng thành
Hạt giống cách mạng đã nảy mầm, nảy mầm xanh tươi

Quảng Bình quê ta ơi
Giữ lấy đất trời của quê hương ta
Giữ lấy những gì mà ta yêu quý
Quảng Bình quê ta ơi
Muôn người như một gửi về Trị Thiên tấm lòng sắt son
Hẹn ngày chiến thắng, ta sẽ về trong một nhà.

26 nhận xét:

  1. Hì hì, bài ni cả nước đều biết bác hè.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Quảng bọ nhà mi là nhất đấy, cu Phong ạ, không còn bài nào qua mặt được đâu. Cu Bính mà khôn ngoan thì nên cho dựng tượng Hoàng Vân ở vườn hoa trung tâm TP Đồng Hới.

      Xóa
  2. Công nhận với bác về sự đánh giá, so sánh giọng hát Thu Hiền, Trọng Tấn và Kim Oanh. Quảng Bình mà không có bài hát này thì quả là chỉ còn 1 nửa QB.
    Hồi ấy học sinh nhóc tì bọn em biểu diễn bài này, em toàn được đứng trong cái giàn gân cổ lên khoan khoan hòa khoan thôi chứ không được hát, có lần buột miệng em hát chệch: ai cho mà khoan bị cô giáo tát một cái vênh cổ, huhu...
    Nghe vẫn rạo rực như xưa, là em đang nghe...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Úi giời, sao mà ông Hùng giống tôi thế.

      Xóa
    2. Úi giời, sao mà các bạn lại có cảm nhận về ca khúc "Quảng Bình.."- 1 tuyệt phẩm thời "chống Mỹ" gần giống với tôi như thế ! Nhất trí với nhà thơ VCH rằng "Quảng Bình mà không có bài hát này thì quả là chỉ còn 1 nửa QB" và đánh giá của bác chủ trang Nguyễn Thông về những ca khúc in đậm dấu ấn "Vàng son" trong ký ức chúng ta :" Anh em mình còn sống cũng là nhờ những vàng son này đấy"...Nhưng, về giọng hát, cách thể hiện...thì tôi lại có cảm nhận khác với bạn Nguyễn Thông; anh Thông thích đến mê mẩn "Sẽ yêu và lấy chị Kim Oanh", thì tôi lại "mẩn mê" giọng chị Thu Hiền, cảm phục cách xử lý giọng (trong kỹ thuật nhả chữ, lẫn thể hiện dấu giọng vùng miền..) Ví dụ : Thu Hiền nhả chữ "các" trong câu: "Ôi, nhớ sao các mẹ các chị dành gạo nuôi quân." Và cách ngắt câu ngắt giọng, sau 2 từ "nhớ sao"...của chị Hiền quả là rất "độc", rất trữ tình đấy chứ (?) Chỉ không "hào hùng" chút thôi ! Theo tôi, văn học - nghệ thuật mà "hào hùng" nhiều quá thì dễ "phản cảm", dễ ớn ! Cho nên, thông thường, tôi không thích nghe ca khúc ở hình thức hợp ca, tốp ca...Tuy, cũng hiểu rằng có những bài như Sông Lô (của Văn Cao), hay Du kích sông Thao (của Đỗ Nhuận) mà thể hiện bằng đơn ca thì không hay bằng nghe hát tốp ca !
      Cảm thụ âm nhạc vốn rất riêng tư, nên thường có sự khác biệt giữa mọi người, cũng là sự thường ! Với bài hát "Quảng Bình" này thì tôi cũng hoàn toàn nhất trí với bác Thông và các bạn , đây là "Đồ quý", "hương xạ thơm lúc nào cũng thơm" ! Vì vậy, xin cảm ơn anh Thông đã "trưng" ra "Đồ quý tinh thần", bài hát "đỉnh" của 1 thời này !

      Xóa
    3. Cám ơn bác Huy. Nhà cháu đang chuẩn bị đưa Du kích sông Thao của cụ Đỗ Nhuận lên đấy, đang tìm một bản đầy đủ nhất.

      Xóa
    4. cảm ơn cụ Nguyễn Thông. Bài này là số 1 đối với tôi,tiếp thwo là Du kích Sông Thao của Cụ Đỗ Nhuận. Tuyệt vời.

      Xóa
    5. Tôi chỉ thích Kim Oanh, chứ không thích nghe Phương Thảo, Đặc biệt là Bà Thu Hiền hát uốn éo quá, như ăn cơm có sạn, mất ngon (nói thêm, tôi 56 tuổi, tuổi thơ của tôi đã từng được nghe Bà Kim Oanh hát nên chỉ có K.O mới là người truyền được cái hồn bài hát, cái "máu lửa một thời" mà thôi...

      Xóa
  3. Năm 1966, em nhớ lúc ấy mới học lớp 1, suốt ngày nghe mấy ông bà bộ đội học viên trường sỹ quan thông tin có quê ở Quảng Bình - Hà Tĩnh tập hát bài này ngoài vườn. Hay phết. Và em cúng thuộc bài hát này từ ngày ấy, giờ vẫn hát. Con gái bảo quê mình ở Bắc giang sao bố suốt ngày hát Quảng Bình là sao?! Con ranh, chả biết chó gì.
    Dũng_Ninh Thuận

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Anh em mình còn sống cũng là nhờ những vàng son này đấy, chứ cậy vào những cái hiện tại chắc chết từ lâu rồi, ông Dũng nhỉ. Nhưng cũng chả trách cháu được, hì hì.

      Xóa
    2. bai nay ai cha thich, co hoa khong biet nhac thi moi khong thich ma thoi

      Xóa
  4. Nói với Ng Thông:
    Tui có còm ở bài gái Châu Yên. Tui thích mục những bài hát một thời. Tui cũng thích người thể hiện bài hát. Bài này tui thích giống Lê Huy.
    Có bài hát tui thích mà không biết tiêu đề, trong đó có đoạn: " bồng bống bồng bồng, bồng bống mẹ ru...". Nếu NT biết bôt lên anh e thưởng thức với.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Bác Lê Mai ơi, đó là bài "Lời ru theo sóng" của nhạc sĩ-ca sĩ Trần Khánh, tuyệt lắm, cũng do chị Kim Oanh hát, nhà cháu sẽ đưa lên sớm. Chúc bác khỏe vui nhá.

      Xóa
  5. Thật sự xúc động với ca khúc nguyên gốc này. Hồi đó, dù là dân sơ tán Hà Nội về vùng nông thôn ngoại thành nhưng "Quảng Bình quê ta ơi" lúc nào cũng phơi phới trên môi những cô gái nông thôn. Nghe giọng lĩnh xướng Kim Oanh rất rõ nét giọng nguyên (Bắc), không cần phải nhả giọng Xứ Quảng theo phong cách Thu Hiền (dù cũng rất hay) mà vẫn toát lên được chất đậm đà của "Quảng Bình"; ấy là cái hay chất giọng thật, cái hay của làn điệu ca khúc của Hoàng Vân!
    Cũng tương tự như bài "Câu hò bên bến Hiền Lương" ngày ấy, mà cho đến nay đã có nhiều ca sĩ biểu diễn, xong, cũng không ai vượt qua nổi Ca Sĩ Thanh Huyền. Bởi dấu ấn thời gian, tính lịch sử và cái chính là cái bản lĩnh của chất giọng thật - cùng giai điệu, đã khắc sâu ấn tượng vào trong tâm linh một thế hệ người nghe. Chỉ cần thoáng nghe qua mà bao nhiêu ký ức vụt hồi tưởng trở lại mới như ngày nào, thủa ấy...!
    Cảm ơn N.Thông! xin cùng chia xẻ nỗi xúc động đẹp này cùng tất cả mọi người.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Có người tri âm như bác thật hạnh phúc. Cám ơn bác.

      Xóa
    2. Nặc danhApr 28, 2012 07:50 AMlúc 10:09 29 tháng 4, 2012

      “…giọng lĩnh xướng Kim Oanh rất rõ nét giọng nguyên (Bắc), không cần phải nhả giọng Xứ Quảng theo phong cách Thu Hiền (dù cũng rất hay) mà vẫn toát lên được chất đậm đà của "Quảng Bình"; ấy là cái hay chất giọng thật, cái hay của làn điệu ca khúc của Hoàng Vân!...”
      Bác dongmacApr 14, 2012 08:10 AM nhìn nhận thấu đáo quá. Tiền bối Kim Oanh là hiện thân tinh thần cho dòng nhạc chính thống mà.
      Ngày xưa, thuở cắp sách trường làng tôi vẫn thường leo lên cây xoan ê a bài này (nơi đông người ngại chúng bạn nó cười mình hát dở thì xấu hổ chết). Đêm về thường bắt ba tôi tập cho cả mấy anh em (kể cả một số bài như Bài ca đường 9 chiến thắng, Cùng hành quân giữ mùa xuân, …).
      Bây giờ tóc đã pha sương, là người lính dạn dày nơi vành đai biên giới…vậy mà hằng đêm khi nghe bài này bỗng dưng cay cay sống mũi nhớ người cha đã khuất, nhớ mẹ tảo tần và các em lam lũ chốn quê. Những bài hát một thời sôi nổi của mẹ cha mãi tiếp thêm cho tôi tình yêu quê hương, đất nước cứ trẻ mãi.
      Quảng Bình quê tôi gian lao mà trung dũng, đói nghèo mà kiên trung.
      Cảm ơn những người chia sẻ bài này, bài ca cho cả nước.

      Xóa
  6. Riêng tui hiểu rằng bài hát ni Hoàng Vân viết về Quảng Bình nhưng không phải chỉ giành riêng cho Quảng Bình. Chứng cớ là khi bài hát ni xuất hiện, lập tức tất cả mọi người ở miền Bắc lúc đó đều rất thích, cứ í ẩng suốt ngày, hát lên thấy sướng như được hun người iu ấy. Tui không phải người Quảng Bình nhưng cũng rất iu bài hát ni, mà Quảng Bình lúc đó là tiền đồn của miền Bắc xã hội chủ nghĩa, là thiên đường của các con nhà thơ Nguyễn Kim Thành. Chắc các anh/ chị ấy ở trên thiên đường bây chừ đã thành thiên thần cả rùi nên không thấy ra ứng cử vào Trung ương nhỉ?

    Trả lờiXóa
  7. Cảm ơn anh Nguyễn Thông, bài hát hay quá. Bản của anh post là hay hơn cả (Hay là theo cá nhân tôi vì nó gắn với những kỷ niệm thời chúng ta được nghe lần đầu trên đài TNVN những năm khói lửa đó).
    Sau này lại rộ lên chuyện NS Hoàng Vân từ chối đi B, có một câu nói nổi tiếng bị tam sao thất bản và phải vô QB đi thực tế và làm tác phẩm này. Một lần được nghe cố NS Huy Du kể “Đại tướng có lần gọi vào gặp và hỏi thực hư về câu nói của NS HV, mình trả lời “NS HV vừa học xong ở nước ngoài về, đang ấp ủ những dự định sáng tác tầm cỡ nên muốn được có điều kiện để sáng tác, phục vụ nhân dân, đất nước” Bác Huy Du trả lời rất khôn. Sau đó đại tươgns không nói gì nữa.

    Trả lờiXóa
  8. bỗng thấy yêu quê hương mình quá !

    Trả lờiXóa
  9. Cảm ơn Bác Nguyễn Thông nhiều nha, :) Quảng bình yêu dấu!

    Trả lờiXóa
  10. Giữ lấy đất trời của quê hương ta
    Giữ lấy những gì mà ta yêu quý

    Trả lờiXóa
  11. Quảng Bình bất khuất, anh hùng đang trải qua những ngày tháng nhiều đau thương và mất mát. Vùng đất “gió Lào cát trắng” vừa phải oằn mình gánh chịu nhiều cơn bão và thiên tai dồn dập.

    Quảng Bình 410 năm hình thành và phát triển...mảnh đất nằm giữa eo hẹp nhất của cả nước.

    Trả lờiXóa
  12. hay qua nam nay toi tron 12 giap nh­ung van thich nghe bai nay

    Trả lờiXóa