Chốt lại chuyện thích bị lừa hay cố ý lừa

Cứ lâu lâu, "bạn bè" quốc tế dường như sợ người Việt ta ăn không ngồi rồi dễ sinh nghĩ bậy nên lại phong tặng cho xứ mình danh hiệu này chỉ số nọ để mà có cái bàn luận, để sướng, để quên đi những nỗi bần hàn, quên cuộc sống cơ cực, số phận bị thương. Xin cám ơn "lòng tốt" của các "bạn", xin cám ơn.

Lần này "bạn" có nhã ý tặng huân chương hạnh phúc nên rộng rãi, hào phóng cho xứ mình những gần đầu top 5, chính xác là hạng hai, có nghĩa xuýt xoát hạnh phúc nhất thế giới. Chỉ kém có một anh siêu hạnh phúc là... Costa Rica. Phen này cả thế giới phải đến học hỏi Việt Nam, ối ông bà lại mơ ước "sau một đêm ngủ, thức dậy thấy mình thành người Việt Nam" (mà nào biết đêm đó dài vô tận).


Chỉ buồn cười từ quan chức đến báo chí xứ mình rất mặn mà với mấy thứ tào lao, nhố nhăng. Có ai đó bảo rằng họ thích bị lừa. Giống như hồi năm ngoái một tổ chức bá vơ phong cho VN là nước lạc quan nhất thế giới, hoặc giống vụ New7Wonder bình chọn vịnh Hạ Long là kỳ quan thiên nhiên, từ trung ương đến địa phương cứ nháo nhào sung sướng hỉ hả chả cần suy xét mô tê gì sất. Nhưng mình thì nghĩ khác. Mình cho là họ (quan chức, báo chí nhà nước) không bị lừa. Ngược lại đằng khác. Họ khôn chán ra đấy, thừa biết đó toàn chuyện tào lao. Họ có phải kẻ ngu si đâu mà ai lừa được. Lừa người khác thì có. Trong trường hợp này kẻ bị lừa là dân. Dân bị thứ danh hão đó làm cho mụ mị, tự bằng lòng, tự tưởng tượng thiên đường, bồng lai tiên cảnh đang trong tầm tay, đang rất gần. Hàng mấy chục triệu chú AQ hãnh diện nhà tao bằng mấy nhà mày. Mà đây là thế giới nhận xét đó, khách quan chưa, không phải "mẹ hát con khen" đâu nhé.

Cũng nhân vụ hạng 2 hạnh phúc, mình thầm khâm phục người điều hành tờ báo mà mình phục vụ bữa ấy đã dứt khoát loại cái tin đó ra, với nhận xét ngắn gọn "nhảm nhí". Đó là tầm của tờ báo, người cầm trịch báo.

Cứ bảo người VN thông minh, dân trí xứ mình cao, thi này thi nọ với quốc tế toàn đạt hạng chót vót. Vậy mà cắm đầu cắm cổ tin mấy thứ xì xằng. Mấy cái thứ tổ chức phi chính phủ, quỹ này quỹ nọ trên thế giới có mà hà rầm, nhiều như cát sông Hằng. Được cái bộ lọc chính thống ở xứ mình khá chặt, thằng nào khen, dù khen đểu, là chúng ông chấp nhận ngay; còn vị nào, dù có đứng đắn uy tín chăng nữa, nhưng đụng đến dân chủ, nhân quyền với giọng điệu phê phán là ông huy động báo chí, truyền thông chửi xơi xơi vào mặt. Dân thì suốt ngày đánh vật với bùn đời, với cuộc mưu sinh, biết gì mà thắc mắc, nói gì chả phải nghe.

Ngoài cái mưu đồ trên, chuyện tự sướng, bị lừa, đánh lừa cũng nói lên một điều: họ không dám nhìn thẳng vào sự thật. Bóc mẽ thứ giả dối, ảo tưởng ấy nào có khó gì. Chả cần đi đâu xa, mời các ngài quá bộ về miền Tây Nam Bộ vài ngày, trò chuyện với nông dân, thấy ngay họ "hạnh phúc" như thế nào. Cả một vùng đất ngày nào trù phú, no đủ, giờ đây như trải qua những cơn bão kinh hồn. Dân bỏ nhà cửa, ruộng vườn tha hương không kể xiết, ruộng đất cầm cố, nợ nần chồng chất, gia đình rã tứ phương... (tôi đang viết một phóng sự về sự tan nát này). Hạnh phúc? Từ này hiện không có trong từ điển của họ.

Năm 1968, bác Bùi Minh Quốc viết "Hạnh phúc là gì? Bao lần ta lúng túng/Hỏi nhau hoài mà nghĩ mãi chưa ra". Bao năm nay dân xứ mình vẫn đi tìm nghĩa của từ ấy và vừa được bọn phi chính phủ giả nhời. Biết là nó đểu nhưng vẫn nhiều em thích, "và em gọi đó là hạnh phúc".

Biết bao giờ mới ra khỏi đền Thổ Cốc, hỡi những chú AQ?

25.6.2012
Nguyễn Thông