Được lòng dân, mất lòng quan

NGUYỄN QUANG LẬP

Câu chuyện ông Nguyễn Bá Thanh Chủ tịch HĐND TP Đà Nẵng làm cho các giám đốc sở  "toát mồ hôi hột" trong các phiên chất vấn là đề tài được bàn tán sôi nổi nhất trong tuần qua. Cái cách truy tận gốc không khoan nhượng: “Tôi hỏi bao giờ có điện thì trả lời, thế thôi. Trả lời nổi không?"; Lối chất vấn chất vấn đốp chát ông ông tôi tôi cắt ngang lời thẳng thừng:“Ông lo giải quyết trước mùa mưa, không có nói ú ớ gì hết”; sự chỉ trích không một chút vị nể, chẳng sợ mất lòng ai: “Giám đốc Sở phải chịu trách nhiệm về việc chậm trễ dự án chứ không phải nói lơ mơ, đổ cho chỗ này chỗ kia!”… chẳng những dân chúng không chê trách mà còn tấm tắc khen ngợi.

 Tuy nhiên không hiếm người chỉ trích ông Nguyễn Bá Thanh về thói gia trưởng, lối ăn nói vô nguyên tắc, bất lịch sự và kẻ cả.  Một nhà báo đã lớn tiếng nói rằng: “Ông Nguyễn Bá Thanh làm như thế này thì rất được lòng dân, nhưng ông quên mất Chủ tịch Hội đồng Nhân dân chỉ là người điều khiển phiên họp, dành thời gian thích đáng để các đại biểu chất vấn các giám đốc sở, Chủ tịch mà chiếm hết diễn đàn như vậy thì gọi là vua chứ không phải là người lãnh đạo hội đồng. Cho dù phát biểu với tư cách đại biểu, ông Bá Thanh cũng không có quyền mạt sát các giám đốc sở như vậy. Nếu muốn đánh giá các giám đốc sở thông qua trả lời chất vấn thì phải có nghị quyết của HĐND nơi mà ông cũng chỉ có một phiếu”.

Sự chỉ trích không sai, thậm chí rất đúng. Ông Thanh đã lẫn lộn cuộc họp cơ quan, nơi ông là thủ trưởng với kì họp HĐND, nơi ông “ chỉ được một phiếu”. Ông cũng lẫn lộn ngôn ngữ và ứng xử chốn nghị trường và ở ngoài đời, trong cuộc họp và nơi chiếu rượu. Nhưng đa số dân chúng vẫn ủng hộ ông. Những trí thức dày dặn kinh nghiệm nghị trường như Nguyễn Minh Thuyết, Vũ Mão đều hết lời khen ngợi ông. Vì sao thế?

Ấy là vì “ một bộ phận không nhỏ” quan lại ngày nay thừa quan liêu thiếu liêm chính, thừa tư lợi thiếu chí công. Khi đụng sự họ thường  quanh co trốn tránh trách nhiệm, nếu không đổ lỗi cho khách quan cũng vin vào “chủ trương tập thể”. Không hiếm trường hợp họ còn hắt tội sang cả cho dân. Ngôi nhà Đoàn Văn Vườn ở Tiên Lãng- Hải Phòng bị phá nát là một ví dụ. Số quan lại này thoát được tội lỗi, trốn tránh được trách nhiệm đa phần nhờ vào sự cả nể, bệnh dĩ hòa vi quí và thói ngậm miệng ăn tiền của đồng nghiệp, đồng chí và vô số quan lại nghị lại ngày nay. “Đoàn kết”, “ổn định” là yêu cầu bức thiết, tối quan trọng của Đảng bị họ lợi dụng làm chiêu bài nhằm trốn chạy khỏi những sai lầm, những vi phạm do chính họ và phe nhóm của họ gây ra.

Có lẽ vì thế ông Nguyễn Bá Thanh đã chấp nhận cái sự mất lòng quan để đi đến tận cùng sự thật, bất chấp luật lệ phép tắc chốn nghị trường miễn sao lời ông nói, điều ông làm là có lợi cho dân. Ông đã từng nói “ nếu sai mà thấy có lợi cho dân thì vẫn cứ làm”. Ông cũng từng nói:"Bác Hồ nói một câu rất đơn giản là cái gì có lợi cho dân thì kiên quyết làm, cái gì có hại cho dân thì kiên quyết tránh. Anh cứ vận dụng vô là trúng hết".

Hoan hô ông Nguyễn Bá Thanh! Ông đã đúng, rất đúng. Dân vi quí quân vi khinh, quan nhất thời dân vạn đại. Dân còn thì nước còn, chế độ còn. Mất dân, nước có cũng như không, chế độ còn cũng như mất. Đó là một chân lý.

N.Q.L