Khai quật

Nhân có phong trào biết ơn người có công với dân với nước, tôi cũng xin khảo cổ, khai quật lại một con người mà tôi biết rất rõ chứ không phải u ơ khen bừa; mà hiện cụ ấy còn sống dù tuổi đã gần đất xa trời, để các ông các bà phụ trách chế độ này nắm được, may ra còn kịp làm cái việc chiêu tuyết cho người bị hàm oan, nhất là người có công, người đã góp phần tạo dựng chính chế độ này.

Ông cụ không sáng tác được bài hát, vở kịch, bài vè, câu hò nào, cũng không để đời tác phẩm văn nghệ gì, chả có hội đoàn nào ghi nhớ biết ơn ông, nhưng… ông đã góp một phần cực kỳ quan trọng vào việc cứu người nông dân nói riêng, và người dân nước này nói chung, ra khỏi nạn đói. Từ năm 1967, ông đã “đầu têu” xé rào hợp tác xã nông nghiệp đang bế tắc, tổ chức khoán hộ cho nông dân, là người đầu tiên mở đường khoán hộ ở đất Hải Phòng, chỉ sau ông Kim Ngọc trên Vĩnh Phúc (sau là Vĩnh Phú) có 1 năm (năm 1966), trước phong trào khoán hộ ở xã Đoàn Xá (huyện Kiến Thụy, Hải Phòng) cả gần chục năm trời.

Nhờ có những người dũng cảm mở lối, dám làm dám chịu, đi tiên phong như ông mà sau này đảng và nhà nước mới nhìn ra thực tế cấp bách cần giải quyết trong nông nghiệp để ban hành Nghị quyết 10, còn gọi là Khoán 10, cứu nền nông nghiệp đang trên bờ vực thẳm, cứu cả một xã hội với mấy chục triệu người đang trước hiểm họa chết đói, chả khác gì năm 1945. Ông là một trong số ít những con người như thế.

Người ấy là ông Nguyễn Văn Sơn, hiện đã 89 tuổi ta, sống tại thôn Trà Phương, xã Thụy Hương, huyện Kiến Thụy, TP.Hải Phòng. Sở dĩ tôi biết rõ ông bởi chỗ đó là quê tôi, bản thân tôi biết ông từ hồi còn bé, tận mắt chứng kiến, tận tai nghe những điều ông làm, ông nói. Có điều gì đơn sai, tôi không bằng con kiến, không phải là người.
Ông Nguyễn Văn Sơn sinh năm 1928, 17 tuổi tham gia kháng chiến, năm 19 tuổi (1947) được kết nạp đảng. Trong suốt những năm kháng chiến chống Pháp, ông Sơn là xã đội trưởng du kích. Năm 1952, ông Sơn bị Pháp bắt giam, năm 1953 trốn thoát, về tiếp tục kháng chiến. Năm 1954 - 1955 là Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến, sau là Ủy ban Hành chính xã Thụy Hương (bao gồm cả xã Thanh Sơn ngày nay). Năm 1956, trong đợt cải cách ruộng đất, cũng như biết bao cán bộ kháng chiến bị oan sai khác, ông Sơn bị gán tội tiếp tay cho Quốc dân đảng, bị tống giam nhưng sau đó sửa sai đã được giải oan. Từ 1957 – 1976, ông Sơn lần lượt giữ các chức vụ Chủ tịch Ủy ban Hành chính và Bí thư Đảng ủy xã Thụy Hương. Tháng 3.1967 ông khởi động khoán hộ, chia đất phần trăm cho nông dân, cứu được cả nông dân lẫn hợp tác xã. Năm 1976, bị kỷ luật do “tội khoán hộ” bị cách hết chức vụ, bị phạt tiền, suýt bị đi tù lần nữa. Trải qua hai cuộc chiến tranh, tù Tây tù ta đủ cả, cuối đời kể như trắng tay.

Cứ như tôi nghĩ, Huân chương Lao động hoặc thậm chí Huân chương Độc lập cũng chưa xứng với ông Sơn, ông phải được phong Anh hùng mới đáng. Nhưng không được bất cứ thứ gì. Mong sao các vị “phụ mẫu” thời nay quan tâm đến trường hợp này.

Tôi tức ở chỗ, nếu tôi viết cái gì liên quan đến các ông to bà nhớn là chỉ phút chốc có người nắm được ngay, dậm dọa tôi ngay, nhưng trường hợp ông Sơn có công với dân với nước này, tôi đã phản ánh mấy lần, chả ai thèm đoái hoài, cứ chìm vào quên lãng, vào khoảng trống đáng sợ.

Tôi xin báo cho các vị biết, ông cụ đã gần 90 tuổi rồi đấy, như chiếc lá vàng rơi bất cứ lúc nào, đừng để ông cụ ngậm hờn nơi chín suối, đừng để dân coi các vị là thế này thế nọ.

Nguyễn Thông