Những bài hát của một thời (19): Buổi sáng trên đồng nội

Bài hát đến nay tuổi đã ngoài 50. Mình không biết nhạc sĩ viết vào năm cụ thể nào nhưng bản clip dưới đây do tốp ca nữ đài Tiếng nói Việt Nam thể hiện năm 1960. Hồi mình còn bé lắm, mới đi học vỡ lòng đã nghe giai điệu này.

Bẵng đi nhiều năm, người ta không hát Buổi sáng trên đồng nội nữa, chả hiểu sao. Mình thì nghĩ rằng khi cả miền Bắc vào cuộc chiến tranh chống Mỹ, giới nhạc sĩ lẫn người nghe nhạc dường như tự đặt một thứ tiêu chuẩn: phải hào hùng, hoành tráng. Không còn chỗ cho những ca khúc vui tươi, nhí nhảnh; ngay cả niềm yêu đời, yêu người trong sáng cũng bị thay bằng tiếng nói quyết liệt, rạo rực hờn căm. Chả có gì phải lăn tăn, thời thế nó vậy, món ăn tinh thần cũng cần hợp khẩu vị thì mới sống được, tồn tại được.

Mà vị nhạc sĩ này cũng lạ. Ít người biết tên ông. Ngay cả bài hát của ông, mình có dò la tìm hiểu nhưng cũng chỉ biết mỗi bài này. Nghe láng máng rằng ông công tác tại ban ca nhạc đài Tiếng nói Việt Nam, thuộc lớp đầu tiên thời kháng chiến chống Pháp, cùng lứa với Lê Lôi, Trần Thụ, Cầm Phong, Trần Khánh…

Nền văn nghệ xứ ta có không ít trường hợp đặc biệt: tác giả một bài. Chỉ cần một bài thôi, nhưng để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc người nghe. Hình như Trần Tất Toại và Buổi sáng trên đồng nội thuộc diện này.

Nhiều nghệ sĩ, tốp ca từng hát bài Buổi sáng trên đồng nội như ca sĩ Thanh Hoa (mẹ nhà thơ Phan Huyền Thư), tốp ca nữ đoàn ca múa quân đội (Tổng cục Chính trị)… nhưng với người yêu nhạc, dường như bản ghi âm do tốp ca nữ đài Tiếng nói Việt Nam trình bày năm 1960 là xuất sắc hơn cả.

Cứ mỗi lần nghe lại bài hát, mình hình dung ra quê hương những ngày xa xăm, hình ảnh mong manh chập chờn mà sao đáng yêu đến thế. Giờ đây, khi “cả làng là một khối xi măng” (thơ Trần Ngọc Thụ) lại càng muốn nghe lời ca trong sáng vui tươi về đồng nội long lanh sương sớm của Trần Tất Toại nhiều hơn.

Xin cám ơn nhà sưu tầm Zanhanoi.

2.1.2012

Nguyễn Thông

Sương long lanh trên ngọn cỏ non xanh
Vừng đông đã sáng lên tươi sáng trong không gian
Bao tối tăm mịt mù dần tan...
Vinh quang dân tộc sáng ngời
Con chim bay lượn tung trời
Ta ca muôn lời ca yêu đời ca rằng:

1.Đồng quê tươi thắm ơi
Non nước thân yêu ơi
Ta hiến dâng cả tuổi xuân trong trắng
Quê hương ta đẹp vô ngần
Muôn hoa chi đẹp cho bằng
Càng nhìn non nước càng vui càng mến yêu cuộc đời.


2.Còn chi vui sướng hơn, xây đắp cho quê hương
Mãi mãi phú cường ngày thêm tươi thắm.
Quê hương ta đẹp vô ngần
Muôn hoa chi đẹp cho bằng
Càng nhìn non nước càng vui càng mến yêu cuộc đời.


Càng nhìn non nước càng vui càng tin một ngày mai.