Về để biết vì sao không nên về

BÁ TÂN

Các nhà khoa học Việt kiều có nên quay về quê hương góp phần phát triển đất nước hay không. Vấn đề này có nhiều câu trả lời khác nhau. Cách đặt vấn đề của GS. Thuận (hiện định cư ở Hàn Quốc) nhận được câu trả lời "không" chiếm tỷ lệ trên 60%.

May mà con số đó không đi qua kênh thống kê nhà nước, nếu qua đó sẽ bị cắt thốn đi nhiều. Số liệu thống kê quốc doanh thời nay đều thiếu chính xác, không vì kỹ thuật mà bị chi phối bởi những toan tính dối trá.

Câu trả lời từ phía người "trong lồng" chỉ là tham khảo. Quyết định về hay không là quyền, là sự lựa chọn của giới khoa học Việt kiều. Riêng tôi, nếu ai đó tham khảo, tôi sẽ đưa ra câu trả lời nên về. Về hẳn. Về một cách không ngoái đầu quay lại nơi mình đã lập thân, lập nghiệp. Về để xông lên ra sân cùng đội hình trí thức trong nước. Tôi không nói nên về theo kiểu đó. Không nói theo giọng lãnh đạo, không quen nói dối, tôi chẳng có lý do gì né tránh sự thật.

Đa số ý kiến nói "không" với câu hỏi nên về hay không. Đó chỉ là nghe nói. Theo tôi, vẫn cứ về. Về để biết vì sao số đông có chung lời khuyên không nên về. Có về tận nơi, bằng sự trải nghiệm mới biết được vì sao không nên về. Tôi tin rằng, sau thời gian về nước "sống chung với lũ", trí thức Việt kiều sẽ từ gan ruột thốt lên vì sao không nên về.

Có cả rừng lý do. Đụng vào đâu cũng chạm phải phiền hà, trắc trở, nói một đường làm một nẻo. Người ta luôn lớn tiếng "rải thảm đỏ" nhưng chỉ là khẩu hiệu suông. Trí thức trong nước không thiếu, không được trọng dụng lại đưa ra chiêu bài "rải thảm đỏ" đón nhận trí thức Việt kiều.

Trung ương làm sao thì địa phương làm vậy. Các địa phương đua nhau thực hiện phong trào thu hút người tài. Thực chất đó chỉ là nước cờ đối ngoại, tạo cớ đánh bóng cho một số quan chức đầu tỉnh. Họ không cần người tài, thậm chí còn tìm cách loại bỏ người tài. Tiêu chí lựa chọn chỉ là tay chân phe nhóm, người tài làm gì có sân để chơi. Bằng lòng hơn bằng cấp. Phải biết đi bằng đầu gối. Nói, viết, buồn, vui phải theo ý của sếp. Muốn được trọng dụng, phải sống như thế. Đi với ma mà không mặc áo giấy sẽ bị ma loại bỏ.

Mầm mống suy thoái kinh tế xuất hiện từ các năm trước. Hiện thời càng trở nên nguy kịch. Các chuyên gia kinh tế sớm lên tiếng cảnh báo, đưa ra đủ loại giải pháp khả thi. Hết hội thảo này đến hội thảo khác. Các chuyên gia nói rát cả họng. Người nói cứ nói. Người làm cứ làm, theo cách của họ. Cần gì khoa học quản lý. Các học thuyết kinh tế là cái quái gì. Luật pháp, quy định của nhà nước còn bị vứt bỏ huống chi là những kiến nghị, đề xuất. Các nhà khoa học Việt kiều nếu có giỏi thì cứ về nước mà tham gia đề xuất, kiến nghị. Tiếng nói của giới khoa học khác nào là tiếng trống gõ ở rừng sâu không người. Giới khoa học có nhu cầu nói. "Một bộ phận không nhỏ" không có nhu cầu nghe những điều trái ý muốn của họ.

Thưa quý vị trí thức Việt kiều. Đừng trăn trở làm cho giấc ngủ mất ngon. Quý vị cứ nên về để tự mình biết được vì sao không nên về.

Bá Tân