Cứ mỗi cuối tuần tôi lại muốn tìm một bản nhạc hay, dù vui
dù buồn, để rót vào khoảng chống chếnh khó san lấp.
Cái bài nhạc này, “Tình cầm”, chẳng hiểu sao lúc mò mò rê rê
con chuột lại hiện ra trước nhất. Một bài hát cho cuối tuần, hay là cho chặng cuối
đời, cho những người mang cái tâm trạng “Cộng thùy tranh tuế nguyệt/Doanh đắc mấn
như ti” (thơ Đỗ Mục). Đua tranh với người qua năm tháng/để nay được mái tóc trắng
như tơ, các cụ nhỉ.
“Tình cầm” là tên nhạc phẩm nhưng tên gốc của bài thơ được
nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc là “Nếu anh còn trẻ”. Nhắc tới Phạm Duy là ta đã giật
mình trước một đại thụ của làng nhạc Việt, và nhắc “Nếu anh còn trẻ” ta lại giật
mình bởi cái tên cũng hoành tráng rợp bóng chẳng kém gì: nhà thơ Hoàng Cầm. Và
rồi ta lại gật gù kinh hãi thêm chút nữa, người hát “Tình cầm” là ca sĩ mang
cái tên quen thuộc mấy thế hệ ở miền Nam: Duy Quang. Quả thật, trong đời sống
văn nghệ, sự hội tụ những đỉnh cao như ở tác phẩm trứ danh này không phải không
có, nhưng rất hiếm.
Hoàng Cầm và Phạm Duy là đôi bạn văn nghệ nổi tiếng một thời.
Những ngày chống Pháp 9 năm họ còn rất trẻ, tuổi đôi mươi, lòng tràn đầy lãng mạn.
Họ đã sống những ngày thật đẹp, làm cách mạng cũng như làm văn nghệ. Tướng Nguyễn
Sơn, vị tư lệnh quân khu 4, viên tướng đánh giặc khét tiếng, máu văn nghệ chứa
đầy huyết quản, từng rất quý chuộng Phạm Duy và Hoàng Cầm. Đã có một thời thơ,
nhạc nói riêng, văn nghệ nói chung được sống cuộc sống tự do của nó chứ không bị
kìm nén kiềm tỏa dã man như chỉ vài năm sau.
