Từ cuốn hộ chiếu thiếu mục nơi sinh, nghĩ tới tờ lý lịch và cái giấy căn cước (kỳ 3)

Lại nói chuyện tờ khai sơ yếu lý lịch. Đúng là chỉ có thứ chủ nghĩa lý lịch man rợ mới có thể gây ra những chuyện dở khóc dở cười bởi những yêu cầu cực kỳ vô lý của nó.

Tháng 9 năm 1987, nhờ sự giới thiệu có trọng lượng của một vị phụ huynh, tôi tới trường mẫu giáo - trường mầm non 26 xin cho cu con vào đó. Nhỏ vào nhà trẻ, nhớn lên mẫu giáo. Cu cậu đã hơn 3 tuổi, “tốt nghiệp” nhà trẻ hệ mầm chồi lá, giờ phải tiếp tục vào trường mẫu giáo. Trường mầm non 26 là trường điểm của quận 5 (Sài Gòn), cơ ngơi rộng rãi bề thế trên đường Lý Thường Kiệt, bây giờ là Bệnh viện phụ sản Hùng Vương mở rộng.

Cô hiệu phó, xinh lắm, đón tôi và trấn an anh cứ yên tâm, cháu tuy khác tuyến nhưng chúng em đã đưa vào danh sách rồi, cảm phiền anh khai cho cháu cái sơ yếu lý lịch để chúng em làm hồ sơ. Gì chứ, việc này quá dễ, tôi tự nhủ. Cầm cái giấy lý lịch in sẵn đọc lướt qua mới thấy không đơn giản tí nào. Tôi bần thần hỏi cô giáo, mục này, mục này, mục này… cũng phải khai sao cô. Cô gật, khai tất anh ạ, chỗ nào không có gì để khai thì cứ gạch chéo, đừng bỏ trống, quy định là vậy.

Từ cuốn hộ chiếu thiếu mục nơi sinh, nghĩ tới tờ lý lịch và cái giấy căn cước (kỳ 2)

Thôi, gác chuyện hộ chiếu lại, rồi đâu sẽ có đó. Chỉ biết hôm qua 29.7 các báo mậu dịch thông báo những ai xài hộ chiếu mới mà đến Đức sẽ được Đại sứ quán VN tại Đức cấp cho cái giấy xác nhận nơi sinh để kèm theo khi xin thị thực (visa), khi qua cửa khẩu. Hình như họ nghĩ mảnh giấy ấy của tòa đại sứ có giá trị với nhân viên công lực kiểm tra xuất nhập cảnh xứ người lắm. Chưa nói nó có tác dụng thông tuyến không, chỉ riêng việc phải đi xin giấy, kèm mảnh giấy lòng thòng vào cuốn hộ chiếu là đã chẳng giống ai rồi. Đang yên đang lành, cải tiến hóa thành cải lùi. Vậy mà, cũng báo quốc doanh hôm qua thông tin, Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an vẫn tuyên bố tiếp tục mần hộ chiếu mẫu mới (xin nói cho chính xác, họ bán hộ chiếu cho dân chứ làm gì có chuyện cấp mà báo chí cứ nói thành cấp hộ chiếu). Đâm lao theo lao kiểu này, chỉ khổ dân chứ các ông bà ấy có mất gì.

Đã bảo gác, thế mà vẫn bức xúc kéo thêm một đoạn. Giờ kể chuyện bản lý lịch với mẫu khai báo lừng danh một thời, làm khổ biết bao nhiêu người.

Từ cuốn hộ chiếu thiếu mục nơi sinh, nghĩ tới tờ lý lịch và cái giấy căn cước

Nhà cháu phải đặt cái tít dài thườn thượt vậy, chứ không chỉ một hai chữ như mọi lần, thì mới tải hết được mấy thứ muốn nói ngay từ đầu. Ấy là cái sự bực lắm, cáu sườn lắm, và cũng chán nản nữa.

Nhắc lại chuyện cuốn hộ chiếu mẫu mới vừa được Bộ Công an, cụ thể là Cục Quản lý xuất nhập cảnh thiết kế, ban hành, đưa vào sử dụng. Trước khi chính thức áp dụng, họ đã ngưng việc làm hộ chiếu mới 1 tháng, cả mẫu cũ lẫn mẫu mới, chỉ ưu tiên những trường hợp đặc biệt. Cũng là một kiểu hành dân. Khi mẫu cũ vẫn còn giá trị, tại sao không chuẩn bị mẫu mới cho thật kỹ, rồi chỉ việc nối vào, mà lại bắt dân phải chờ 1 tháng. Hay là quyền trong tay tao, muốn hành thế nào bay cũng phải chịu. Hệ thống công quyền, hệ thống chính trị xứ này có đủ cả cơ quan ban bệ thanh tra kiểm tra, không hề nhìn ngó, lên tiếng, chỉnh sửa cái thái độ hách dịch, cửa quyền ấy. Cứ năm này diễn sang năm khác, triền miên. Ông hàng xóm nhà tôi dấm dẳn, cũng cùng một duộc cả.

Giá như chỉ là chuyện trong nước, trong nhà bảo nhau, có nhẽ vụ hộ chiếu cũng xong, khổ nỗi cái thứ giấy tờ này để đi giao dịch làm ăn thăm thú chơi bời với nước ngoài, mà người ta lại không xuê xoa dĩ hòa vi quý, đánh bùn sang ao, để lâu cứt trâu hóa bùn như mình.

Óc ngắn

Nhân vụ nước Đức không chịu xài hộ chiếu mẫu mới của An Nam, lại nhớ:

-Các ông công an đưa ra chứng minh nhân dân mẫu mới 12 số thay cho mẫu cũ 9 số. Dùng chưa được bao lâu, lại hủy, thay bằng căn cước công dân mã vạch 12 số. Lại ba bảy hai mốt, các bố hủy thứ vừa thay, thay tiếp bằng căn cước công dân gắn chip. Chưa dám nói họ còn định tiếp tục sự nghiệp đổi mới cực kỳ tốn kém không. Xin nhớ rằng với mỗi mẫu mới như thế, bản phôi để chuẩn bị dùng là hàng mấy chục triệu bản, thậm chí trăm triệu, bỏ đi, tốn kém không biết bao nhiêu mà kể.

Cái hộ chiếu mới thiếu chi tiết nơi sinh này cũng vậy. Chỉ cần một nước không thừa nhận là ném tiền tỉ tỉ vào thùng rác.

Nhẽ ra phải khởi tố, truy tố những kẻ ngu si xài tiền dân như rác, làm nghèo đất nước, nhưng chính các bố ấy gây ra, chả nhẽ lại tự khởi tố mình. Chắc phải nhờ cơ quan điều tra của Viện KSND tối cao để mắt tới, coi như đây là vụ án tư pháp.

Lâu nay chả ai lên tiếng về sự lãng phí tiền nghìn tỉ do não ngắn này.

Nguyễn Thông

Người chiến sĩ ấy

Căn theo lịch hằng năm và lịch sử thời nay, cứ vào cữ tháng 7 tây, xã hội này lại gợi mở những ký ức thời chiến tranh. Dù chỉ có ngày 27.7 được gọi là ngày Thương binh liệt sĩ nhưng dường như suốt cả tháng người ta chộn rộn về sự kỷ niệm. Đền ơn đáp nghĩa, tưởng nhớ người đã khuất, gợi những nỗi đau, thậm chí cả những tủi hờn…, đủ cả.

Mỗi cuộc chiến tranh, dù từng bên tự nhận mình là gỉ gì gì đi chăng nữa, cũng không thoát khỏi cái kết cục “được làm vua, thua làm giặc”, bên thắng cuộc và bên thua cuộc. Nhẽ ra đánh nhau xong thì thôi, nhất là với những cuộc nội chiến cốt nhục tương tàn, nồi da xáo thịt, cần quên đau thương bi kịch đi để mà hòa hợp, xoa tay làm lành, nhưng thể chế này có vẻ không thích vậy. Mỗi năm vẫn rầm rĩ kỷ niệm Mậu Thân 68, ngày 30.4, trận này trận nọ. Thương binh, liệt sĩ là những người có công, dĩ nhiên phải được chăm chút, báo ơn, nhưng rầm rĩ quá lại thành sự khoét sâu nỗi đau của nhiều triệu người, cả triệu gia đình bên thua cuộc. Họ cũng bị đẩy vào cuộc chiến tranh như bên thắng vậy, chỉ có điều họ bị thua. Chỉ khi nào sự phân định công tội rạch ròi tới mức tàn nhẫn, sự đối xử “ta, địch” nhạt đi, thậm chí chấm dứt, thì mới mong hàn gắn hẳn vết thương lòng, cùng nhau đi tới tương lai.

Nói như thế không có nghĩa phủ nhận quá khứ và những điều tốt đẹp.

Lo

Chiếc tàu cá của ngư dân Bình Thuận bị chìm, 15 người chia làm 2 chiếc thuyền thúng trôi dạt vô định trên biển quần đảo Trường Sa. Sau 9 ngày, thuyền thúng thứ nhất có 8 người được một tàu cá phát hiện và cứu, nhưng 3 người trước đó đã chết do đói khát và đành thủy táng. Thuyền kia những 12 ngày sau mới gặp may khi một tàu... chở hàng nước ngoài thấy và cứu, 7 người cũng chỉ còn 5.

 
Điều đáng nói, 10 người thoát nạn sau 9 - 12 ngày lênh đênh ấy đều do tàu cá và tàu hàng phát hiện, cứu sống. Nếu chỉ thêm vài ngày nữa, nói phỉ phui cái miệng, chắc chết hết.

Nước ta có đủ cả ủy ban này ủy ban nọ về thiên tai, cứu hộ; có lực lượng cứu hộ cứu nạn trang bị tàu to tàu nhỏ rải khắp mọi vùng, có cảnh sát biển, biên phòng, hải quân, vệ tinh, máy bay tuần thám, tàu cao tốc..., vậy mà không tìm ra, không cứu được ngư dân của mình, dù chỉ một người.

Biển của ta, người của ta, chủ quyền lúc nào cũng của ta, vậy thì hơn chục ngày ấy ta làm gì, nhất là vừa rồi trời yên biển đẹp, không có bão gió, áp thấp áp cao.

Đặt trường hợp "bạn lạ" nó đưa tàu đưa người vào, chả nhẽ chịu thua, hay lại phải chờ tàu cá tàu hàng.

Nguyễn Thông

Tượng đài

Không chỉ sau khi được vội vã khánh thành cho kịp mốc thời gian thời điểm kỷ niệm, nói nôm na là giờ vàng, cái tượng đài công an khá hoành tráng và bắt mắt/chọc mắt trên đường phố lớn thủ đô ngay cả khi đang được thi công tạo dựng đã hứng quá nhiều lời ra tiếng vào.

Lẩn mẩn giở đủ loại từ điển, cả thuần Việt lẫn Hán Việt, thì thấy từ “tượng đài” có nghĩa: Một khối gồm tượng (tượng) và chân đế (đài) ở nơi công cộng, nhằm biểu trưng, ca ngợi, ghi nhận một điều gì đó, người nào đó.

Nói sơ sơ chút. Tượng, bức tượng không chỉ tạc người mà có thể cả con ngựa, con chó, con cá, con cóc, cây tre… Xưa nơi đình đền thường có tượng con chó đá. Tỉnh An Giang ở miệt sông Cửu Long sau khi phất lên thoát nghèo nhờ con cá tra đã dựng hẳn tượng cá rất hoành tráng. Nhiều nhất vẫn là tượng người. Trong chùa cơ man tượng. Chùa Tây Phương ở huyện Thạch Thất (tỉnh Hà Tây trước kia) ngoài những tượng phật, bồ tát còn rất nổi tiếng với bộ tượng 18 vị la hán (thập bát tổ) cực kỳ sinh động. Thi sĩ Huy Cận ngậm ngùi tả có ý chê trách “các vị ngồi đây trong lặng yên/mà nghe giông bão nổ trăm miền”, chợt nghĩ giờ mà thi sĩ sống lại chắc phải tả mỏi tay bởi xứ này đang hàng triệu la hán ngồi yên mặc kệ bão giông.

Dân

Sri Lanka lâu nay được coi là xứ sở yên bình, nói theo cách của người An Nam thì “nghèo mà tốt”. Thực ra cũng không đến nỗi nghèo lắm, cuộc sống từng sung túc, khá đầy đủ, chỉ có điều phú quý giật lùi, giống như Venezuela, Cuba, Nicaragua… vậy, càng ngày càng thảm hại. Lỗi không phải ở dân, mà ở đám cầm quyền, cai trị. Lưu ý thêm rằng Sri Lanka trong cái tên nước có danh xưng xã hội chủ nghĩa, vẫn biết nó chẳng giống kiểu xã hội chủ nghĩa thứ thiệt, nhưng chỉ cần dính cái tên ấy, như một thứ vận hạn tai ách, cũng đủ bỏ mẹ. Đang yên đang lành, tự dưng quàng vào, dù chỉ cái tên suông chứ chưa phải đường lối, để khốn khổ khốn nạn.

Trên thế gian này, có bao giờ chủ nghĩa xã hội đem lại cho con người điều gì bền vững tốt đẹp, ngoài nghèo bền vững, khổ bền vững.

Lại nói Sri Lanka. Dân vốn hiền lành, chịu ảnh hưởng sậu đậm của Phật giáo nên hiền là phải. Nhưng đám cai trị những năm gần đây thì rất tệ. Chả nói đâu xa, chỉ cần thấy đám anh em nhà Rajapaksa chúng chia nhau ghế, đứa tổng thống, đứa thủ tướng, đứa bộ trưởng tài chính…, thế thì chúng nó ăn tươi nuốt sống nước này, làm gì còn chỗ cho dân.

Dân bực, phẫn nộ, không chịu mãi được, con giun xéo lắm cũng quằn, phải vùng đứng lên, biểu tình, đòi quyền sống. Đức Phật từ bi bác ái luôn chủ trương lấy thiện thắng ác có hiện lên khuyên can chắc chả cản nổi. Phật mà chịu cảnh đói khổ bền vững, cũng phải xuống đường với dân.

Lửng lơ thù dai

Vừa rồi, nhiều báo mậu dịch đăng thông tin nhà nước Pháp lấy tên của phi công người Việt, đại úy Đỗ Hữu Vị (tham gia quân đội Pháp, hy sinh trong thế chiến thứ nhất) đặt cho một quảng trường ở thủ đô Paris.

Báo chí xứ ta kín đáo hoặc công khai cho rằng đó là niềm vinh dự cho đất nước, cho người Việt Nam.

Vâng, đúng vậy. Nhưng cách đưa tin của báo mậu dịch vừa dễ gây hiểu lầm ông Vị người của "ta", lại vừa cố ý bưng bít giấu diếm thông tin liên quan mà họ cho là không có lợi việc tuyên truyền.

Đành rằng đưa tin thế nào là quyền của báo, nhưng tôi thấy chả mất gì khi nói rõ hơn rằng anh hùng nước Pháp đại úy phi công Đỗ Hữu Vị là con của một người danh tiếng lẫy lừng ở Nam Kỳ thời Pháp mới sang chiếm An Nam, ông Đỗ Hữu Phương, còn gọi là Tổng đốc Phương.

Không bình thường

Mấy bữa ni bấn việc linh tinh nên nhà cháu chả hó hé lốc liếc gì, kể cả bày tỏ sự tiếc thương một người Nhật tử tế là ông Shinzo Abe qua đời.

Giờ, ban trưa, rảnh tí ti, vội nói về mấy thứ không bình thường này.

- Ở TP.HCM có một tay bác sĩ bị điều tra về tham nhũng. Y chỉ làm "to" tới chức giám đốc bệnh viện quận (Thủ Đức, nay là TP.Thủ Đức, tương đương cấp quận huyện) mà chạy án bằng số tiền gần 3 triệu đô la Mỹ. Vậy xin hỏi các ông bà quan nhớn lãnh đạo, nó chỉ làm công chức nhà nước cỡ tép đó mà dám bỏ vài triệu đô, vậy thì đội ngũ cán bộ "trong sạch" tới cỡ nào. Sự tha hóa thật kinh khủng. Lúc nào cũng sơ kết, tổng kết trong sạch vững mạnh, nói thật, chỉ trong sạch đểu.

- Chắc nhiều người còn nhớ vụ đấu giá 4 lô đất ở Thủ Thiêm. Chúng nó làm trò, đẩy giá tới gần 2,5 tỉ đồng/mét vuông, tức mỗi mét vuông tương đương 1 căn nhà, thậm vô lý,

Dụng củi

Thiên hạ bàn hơi bị nhiều về tân bộ trưởng y tế. Nhìn ngó đủ góc độ, kể cả sắc. Giời ạ, cử thượng thư chứ có phải chọn huê hậu đâu mà cứ ngắm nghía vẻ mặt mấy lị 3 vòng.

Sự đời từ xưa tới nay, ở bất cứ đâu, những kẻ làm vua, thừa tướng, trùm, thủ lĩnh, sếp, nguyên thủ quốc gia..., nghĩa là đứng đầu, thì không nhất thiết phải có chuyên môn hiểu biết kiến thức cao siêu về thứ mình quản. Ngôi ấy, ghế ấy, điều quan trọng nhất là biết dùng người, biết cắt đặt kẻ dưới trướng một cách chính xác, đúng người đúng việc. Còn không biết dùng người, cộng thêm thiếu sự thu phục nhân tâm, thì vứt. Chỉ ba bảy hai mốt là lộ ngay.

Chính vì vậy, tôi không chê chuyện bà Lan không có chuyên môn y tế. Giả dụ bà ấy là giáo sư tiến sĩ bác sĩ đi nữa thì cũng đâu có kiến thức về mảng dược, về máy móc, về tài chính, về đủ thứ ngoài chuyên môn bác sĩ. Nhưng nếu là thủ lĩnh biết dùng người thì cũng tạm được.

Phía sau thời sự

- Báo Pháp luật TP.HCM ngày 4.7 đăng lại báo cáo của UBND tỉnh Hậu Giang, nội dung rằng “người có hành vi tham nhũng phần lớn là cán bộ, công chức”.

Mới nghe thì có vẻ thẳng thắn, không né tránh, dám nhìn thẳng vào sự thực, “không có vùng cấm”. Nhưng nói thật, đó là thứ kết luận rất vớ vẩn. Cả ủy ban lẫn báo đều vớ vẩn. Tại sao? Tại vì sự tham nhũng, ở bất cứ đâu chứ không phải chỉ tỉnh Hậu Giang, nó chỉ xuất hiện, diễn ra trong đám cán bộ, công chức, được thực hiện bởi cán bộ, đảng viên chứ không phải đám dân chúng suốt đời cắm cúi mưu sinh vất vả. Toàn bộ, một trăm phần trăm luôn, chứ không phần lớn phần nhỏ gì sất. Dân không có quyền hành mà cũng tham nhũng được, các ông bà nếu chỉ ra được một người, thì cứ chém đầu tôi đi. Trên răng dưới cát tút, làm chó gì có công cụ để thực hiện tham nhũng, kể cả “tham nhũng vặt”.

Hay là Hậu Giang cũng như báo chí định ám chỉ sự nghiệp tham nhũng ngoài cán bộ công chức chiếm phần lớn, còn phần nhỏ là đám lãnh đạo, “siêu cán bộ công chức”, đám cấp cao, đám nắm quyền. Nếu vậy thì được, chỉ có điều bọn tham nhũng này không nhỏ đâu, cực lớn là đằng khác.

Thông tin sốt nóng

 Kính thưa bạn đọc

Blog này của nhà cháu thời gian qua bị "thế lực thù địch" chặn ráo riết, bịt hết cửa nẻo, ngõ ngàng, hẻm lối... nên nhà cháu không thể nào vào được. Ngày nào cũng thập thò nhưng chịu cảnh đứng ngoài, bực ơi là bực. Nhà mình mà chúng nó cứ làm như... nhà nó.

Chả hiểu sao, bữa nay, đúng lúc 5 giờ chiều, lại vào được nhà. Hay là chúng chán, chúng chả khóa nữa. Mà có quái gì trong đó đâu để chiếm. Nhà cháu biên vội mấy chữ này thông báo, biết đâu chút nữa chúng lại thích chặn, lại vui duyên mới không quên nhiệm vụ thì sao.

Nếu tới tối, nhà cháu vẫn vào đưa bài lên được, sẽ có cả loạt bài bị nằm kho thời gian qua trình làng.

Chào cả nhà ạ.

Nguyễn Thông