Phiến quân?

Mấy ngày qua, đầu tháng 12, lực lượng nổi dậy chống lại chế độ độc tài ở Syria - một sân sau, chư hầu của Nga, đã tu hút sự chú ý của dư luận, báo chí truyền thông quốc tế, trong đó có Việt Nam.

Những nước khác xứ khác thông tin về vụ này thế nào, tôi chưa nắm được, chỉ thấy ở xứ ta, những người dịch bài từ nguồn nước ngoài, chủ yếu từ RT, Novosti của Nga, đã cắm đầu dịch, gọi lực lượng nổi dậy chống bộ máy độc tài phản dân chủ là "phiến quân", "quân phiến loạn".

 
Đọc rất nhiều báo Việt quốc doanh, cả báo giấy lẫn báo điện tử, trên chuyên trang quốc tế, tôi thường bắt gặp từ “phiến quân”.

Hiếu chiến

Hôm 1.12, trên báo chí truyền thông xứ này có những thông tin, hình ảnh về một quỹ nhân đạo mang tên "Quỹ ngày mai tươi sáng" giúp trẻ em bị ung thư có hoàn cảnh khó khăn. Quỹ, tên đẹp, mục đích lại càng đẹp. Các vị lãnh đạo đoàn thể, tổ chức, chính quyền đều kêu gọi dân chúng chung tay đóng góp để giúp đỡ trẻ thơ bất hạnh. Quý hóa lắm.

 
Tôi chỉ lăn tăn mỗi điều, ấy là chương trình quyên góp thì cứ nói chương trình, phong trào, đợt, nhưng người ta lại gọi là "chiến dịch" quyên giúp đỡ trẻ em nghèo...

Có nhẽ phải cắt nghĩa cho họ thủng một chút. Chiến là đánh nhau, dịch là việc quân, chiến dịch có nghĩa việc đánh nhau, sự đánh nhau. Mở rộng hơn, thì chiến dịch để chỉ toàn bộ những hoạt động quân sự và phục vụ quân sự khi đánh nhau với kẻ thù, với đối phương trong thời gian nhất định. Cùng lắm là dùng nó (chiến dịch) để chỉ những hoạt động chống chọi (chả khác gì đánh nhau) như chiến dịch chống hạn (thiên tai), chiến dịch bài trừ ma túy, bởi hạn hán hoặc ma túy bị coi như giặc, kẻ thù. Chiến sĩ để chỉ người (sĩ) đi đánh nhau (chiến). Văn nghệ sĩ mà tham gia vào cuộc đánh nhau thì cũng là chiến sĩ. Chính cụ Hồ nói "Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy", tức đánh nhau bằng bút, để chống Pháp.

Lời cũ còn mới

Tôi thành thật khuyên các ông bà trên thế giới cũng như ở VN có quan điểm Ukraine nên chấp nhận mất đất, nhượng bộ, chịu thua thiệt để ngồi vào bàn đàm phán đổi lấy hòa bình rằng:

 
Các ông bà có nhớ câu của ông Hồ Chí Minh thời VN chống Mỹ không? Cái câu mà các ông bà coi như chân lý, khen nức nở như giá trị thời đại.

Nếu quên, tôi biên ra đây cho mà đọc: "Chiến tranh có thể kéo dài 5 năm, 10 năm, 20 năm hoặc lâu hơn nữa. Hà Nội, Hải Phòng và một số thành phố, xí nghiệp có thể bị tàn phá. Song, nhân dân Việt Nam quyết không sợ. Không có gì quý hơn độc lập tự do".

Chỉ cần thay vài từ, Việt Nam thành Ukraine; Hà Nội, Hải Phòng thành Kiev, Kharkov, Odessa là đúng y boong.

Tiếng Anh

Tiếng Anh (English) là thứ ngôn ngữ phổ biến nhất thế giới, phạm vi toàn cầu. Về số người dùng, nếu so với tiếng Trung Quốc thì tiếng Anh chưa chắc đã nhiều hơn, nhưng sự phổ cập trên diện rộng và ứng dụng cụ thể thì tiếng Anh "treo giải nhất chi nhường cho ai".

Ở xứ An Nam ta, miền Bắc, hồi tôi học cấp 3 cuối thập niên 60 đầu 70, nói không ngoa, cả huyện chỉ có một người biết tiếng Anh, đó là thầy giáo dạy tiếng Anh của trường. Thầy giỏi tiếng Anh từ thời Pháp, sau 1954 đi dạy học, dạy cho trường Núi Đối, nhưng cũng ít học trò bởi chỉ có một hai lớp được học môn tiếng Anh, chứ hầu hết lớp khác học tiếng Nga, tiếng của Lenin, ông Sáu Nin (V.I.Lenin) đang là mốt. Năm 1968, thầy tiếng Anh bị điều đi phiên dịch cho hội nghị Paris, thế là chuyển hết bọn trò tiếng Anh sang học tiếng Nga, còn lại số ít học tiếng Trung. Cũng chỉ là cưỡi ngựa xem hoa, học xong quên tiệt.

Bây giờ thì khác, người ta, nam phụ lão ấu, vùng sâu vùng xa nói tiếng Anh nhoay nhoáy, líu lo như chim hót. Hôm trước tôi coi cái phóng sự về du lịch ở Sa Pa, ở mấy vùng biên viễn phía bắc, thấy các cháu bé dân tộc thiểu số nói tiếng Anh thạo hơn người Hà Nội, phục lăn.

Dẻo mồm

Quân xâm lược Nga dùng hàng trăm nghìn quả đạn pháo và tên lửa của bọn Triều Tiên bắn phá trên đất nước Ukraine, cấm thấy đám "yêu hòa bình, ghét chiến tranh" mở mồm.

Bọn phát xít Putin dùng hàng chục nghìn chiếc UAV do Iran giúp để tấn công đất nước và giết chóc người dân Ukraine, cũng không thấy đứa nào lên tiếng một câu gọi là có, kể cả Liên Hợp Quốc.

Có cạy răng, lấy xà beng mà nạy, chúng cũng cứ "ngậm miệng ăn tiền".

Nhưng chúng nó, nhất là đám tre pheo, tre nứa trúc mai vầu, lại rất sốt sắng phản đối, lời ra tiếng vào, mượn mồm tiểu nhân để chê bai khi các nước NATO cho phép dùng tên lửa của họ để Ukraine tấn công sâu vào đất quân xâm lược, rằng như thế sẽ thổi bùng chiến tranh...

Các cụ xưa bảo "lưỡi không xương nhiều đường lắt léo". Rồi tới lúc mình lâm vào "hoàn cảnh" mới trắng mắt ra, rền rĩ bớ làng nước ơi, cứu tôi.

Đọc tin trên báo quốc doanh, rằng Nga đẩy mạnh tấn công hủy hoại cơ sở hạ tầng năng lượng, đẩy Ukraine vào một mùa đông lạnh lẽo, đưa tin với thái độ dửng dưng lạnh lùng, thì thấy báo chí rất khốn nạn.

Nguyễn Thông

Đinh Thế Huynh (phần 2)

Nhân chuyện về Đinh Thế Huynh, kỳ trước nhà cháu biên tãi thêm một số mẩu xưa người cũ liên quan tới thời Huynh, một số bác giãy lên, gớm, cứ con tằm nó nhả ra tơ mãi, sốt cả ruột.

Thưa các công dân, có những chặng sử cũ đang bị quên đi, hoặc vô tình hoặc cố ý, nếu ta không gợi lại, có thể sẽ mất vĩnh viễn trong sự thờ ơ của người đời. Vậy nên bỉ nhân làm điều đó là có ý, điều gì không nên không phải, chỉ xin sự đại xá.

Lại quay về Đinh Thế Huynh. Tôi cùng lứa với Huynh, xê xích đôi tuổi, sống thời đạn bom, nên nói thật lòng, rất nể trọng Huynh thời trẻ. Huynh đã ra trận khi chưa đủ đôi mươi, một trai thời loạn. Tôi không mặc áo lính không phải bởi hèn, mà do anh tôi đã đi rồi. Gia đình nào chỉ có hai đứa trai, nhà nước có chế độ cho một đứa được tạm hoãn quân dịch, khi nào căng sẽ triệu.

Báo quốc doanh

Công an cung cấp thông tin thế nào là chuyện của họ, tinh thần xuyên suốt với họ là "còn đảng còn mình", mà đã như thế thì đừng đòi hỏi họ phải có sự khách quan, trung thực.

Nhưng báo chí, một nền báo chí lúc nào cũng vênh vang về quyền lực thứ 4, nên biết xấu hổ, nên tự dẹp đi, khi tiêu chuẩn đầu tiên, số 1 của báo chí là "sự thật" đã bị chính báo chí ném vào sọt rác.

Tôi chỉ hỏi các ông bà lều báo, rằng tay chủ tịch phường và vợ y (đều là cán bộ nhơ nhỡ) đi vũ trường, xài ma túy, bị công an bắt quả tang, tạm giữ khi chúng đương chức hay khi đã bị cách chức, mà dùng từ "nguyên" cho chúng như vậy.

Nếu chúng nó đã "nguyên", "cựu" thì khác, chỉ là công dân phạm tội, còn phạm khi đương chức thì khác. Phải nói thẳng ra cho người đời thấy sự khốn nạn của bộ máy tha hóa, đồi bại, từ đó mà chấn chỉnh, sửa đổi.