Thành ngữ mới: Tư bản giãy chết

Gọi là mới, nhưng thực ra cụm từ này xuất hiện từ thời cách mạng vô sản. Cũng có thể nó được khơi mào từ những ông tổ râu xồm K.Marx – F.Engels của phong trào vô sản nửa cuối thế kỷ 19, mà cũng có khi bắt đầu trong cuộc nổi dậy tháng 11.1917 ở Nga (theo lịch Nga thì là cách mạng tháng 10), lập nên nhà nước xô viết. Nhưng thôi, chả hơi đâu tìm căn nguyên, khởi thủy của nó làm gì.

Theo lý luận của những nhà lãnh đạo cách mạng vô sản, giai cấp công nhân vốn làm thuê cho chủ tư bản tự thấy mình bị thiệt thòi, bị bóc lột đã đứng lên đòi lập lại trật tự, đánh đổ giai cấp tư sản, để xây dựng một chế độ và phương thức sản xuất mới, ai cũng làm chủ, “cùng làm cùng hưởng, bình quân chia đều”. Ông Marx còn xúi “giai cấp vô sản làm cách mạng, nếu có mất thì chỉ mất xiềng xích, còn được thì được cả thế giới”. Rất kinh. Nói đơn giản, muốn sung sướng phải đi làm cách mạng, phải đánh nhau, hạ bệ, đổ máu. Mấy ông thầy dùi này còn thừa giấy vẽ ma, rằng “giai cấp tư sản để đạt được 300% lợi nhuận thì dù tự treo cổ, nó cũng làm”, thân nó, nó còn chả tiếc thì nó thương ai. Nói chung, phe tư bản, giai cấp tư sản rất xấu. Giàu là xấu.

Một thời gian khá dài, khoảng 7 chục năm, thế giới chia làm hai phe: tư sản và vô sản, tư bản và xã hội chủ nghĩa. Đấu nhau kịch liệt, cả võ mồm và súng đạn. Liên Xô, từ sau cách mạng tháng 10 tự xưng là thành trì của cách mạng thế giới, lôi cuốn được hơn chục nước vào vòng binh đao chống tư bản đế quốc. Cả bộ máy tuyên truyền suốt ngày ra rả nhét vào tai dân chúng rằng “chủ nghĩa xã hội là con đường tất yếu”, “chủ nghĩa cộng sản là tương lai tươi sáng của nhân loại”. Đồng thời với bức tranh rực rỡ ấy thì “bọn tư bản giãy chết”, “chủ nghĩa đế quốc là giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản”, và dĩ nhiên, “giai cấp vô sản là người đào huyệt chôn chủ nghĩa tư bản”. Với bộ máy tuyên truyền độc quyền một chiều có sự bảo kê của súng đạn, dân chúng nghe và tin sái cổ. Cũng có thể lúc đầu không tin, nhưng nó nói mãi thì cũng tin. Hăng hái làm nhiệm vụ vác thánh giá đi thánh chiến, đi đào mồ chôn bọn giãy chết, bọn nhà giàu. Bao giờ thế giới đại đồng/Chúng ta sẽ thoát khỏi vòng gian truân.

Văn nghệ khác văn gừng

Ông bạn tôi, giáo học về hưu, xưa nay nổi tiếng nghiêm cẩn và tử tế, quan tâm đến cả thời cuộc và văn học nước nhà, ghé tai tôi: này ông, bọn Tàu xâm chiếm biển đảo thiêng liêng của tổ quốc (gớm, nói như đài) như thế, mà sao đéo thấy bọn văn nghệ sĩ lên tiếng gì cả.

Cái lão này bậy. Nhưng tôi hiểu, khi lão văng tức là dồn nén lắm rồi, có thể thông cảm được. Văn hóa cũng tùy. Có khi những từ không văn hóa được đặt đúng chỗ đúng lúc lại là văn hóa nhất.

Tôi giải thích, không hẳn thế ông ạ. Chữ trinh kia cũng có ba bảy đường. Văn nghệ cũng vậy. Ông mà chờ sự lên tiếng của các vị Hữu Thỉnh, Đỗ Hồng Quân, Nguyễn Thị Thu Huệ... thì chờ tới mục thất. Đó không phải văn nghệ mà là văn gừng văn tỏi. Cán bút, nốt nhạc trong tay các vị ấy còn mải véo von nịnh nọt sống cầm hơi, “kiếp người cơm vãi cơm rơi, biết đâu nẻo đất phương trời mà đi", kể làm gì.

Nhưng vẫn có người làm văn nghệ tử tế đấy, tôi bảo với ông bạn vậy, những Tạ Duy Anh, Sương Nguyệt Minh, Nguyễn Xuân Hưng, Nguyễn Việt Chiến, Phạm Quang Long, Đỗ Hoàng Diệu, Tuấn Khanh, Bùi Chí Vinh, Phạm Xuân Nguyên, Từ Ngàn Phố, Võ Đắc Danh... lên tiếng dữ dội đó. Nhiều chứ chả ít đâu. Họ là văn nghệ thứ thiệt, thứ "cán bút làm đòn xoay chế độ", rất đáng để chúng ta khuyên cho một nét son, trân trọng.

Trong số “sĩ” của list vàng ấy, tôi cũng chơi thân với khá nhiều người. Tôi biết họ từ ngày xửa ngày xưa, hiểu tính tình, khí tiết, bản lĩnh, tâm hồn của họ nhất quán cho tới tận bây giờ. Nguyễn Việt Chiến chẳng hạn, cần được tuyên dương là anh hùng, nghệ sĩ nhân dân trong thời đại bảo vệ chủ quyền biển đảo. Nếu đảng và nhà nước còn lấn cẩn vướng víu gì chưa chịu phong thì nhân dân phong, riêng tôi phong ông Chiến ngay từ hôm nay.

Thái độ với Hồng Kông

Cuộc biểu tình đòi dân chủ, đòi quyền tự do của dân chúng Hồng Kông ngày càng dâng cao, chưa có điểm dừng. Những ngày qua, có thể thấy khá rõ thái độ của từng bên, từng phía.

Trước hết là người Hồng Kông, những con người từng thấm đẫm và thừa hưởng nền dân chủ thực sự, nay sau hơn 20 năm trong ách kìm kẹp của Trung cộng, họ quá hiểu họ đã được gì và bị mất gì. Chính vì vậy, đấu tranh này là trận cuối cùng, kết đoàn lại vì ngày mai. Bây giờ hoặc không bao giờ nữa.

Với chính quyền côn đồ Trung cộng (như cách gọi của Ngoại trưởng Mỹ), chúng cũng thừa khôn ngoan mưu mẹo để xử lý vụ việc. Đe dọa, chia rẽ, gây mâu thuẫn, kiên nhẫn... đủ cả. Chúng kéo lính tráng, xe cộ, súng đạn tập trung sát Hồng Kông chủ yếu để dọa dẫm đe nẹt những người yếu bóng vía thôi, chứ không dại gì gây ra một Thiên An Môn thứ hai để bị cả thế giới cô lập. Chúng cố tình kéo dài để cho người Hồng Kông tự phân hóa, xử nhau. Và căn bản là chúng biết nếu họ biểu tình mãi mà không đạt kết quả gì, lại gián tiếp tạo sự suy sụp kinh tế, thì sẽ chán, sẽ nhạt dần và tan rã, đồng thời gây tai tiếng chính sự biểu tình đã làm Hồng Kông suy sụp. Bất chiến tự nhiên thành. Cộng sản là trùm về mưu mẹo gắp lửa bỏ tay người, đẩy lỗi về phía đối phương. Tàu cộng là bậc thầy về điều này.

Ở Việt Nam, thái độ đối với Hồng Kông cũng phân hóa rất rõ. Nhà cầm quyền im tiếng, trên danh nghĩa là không can thiệp vào chuyện nội bộ nước khác, nhưng thực chất đồng tình với Trung cộng, chỉ mong cho cuộc biểu tình thất bại. Đó cũng là điều dễ hiểu, bởi ngoài lý do đàn em phục tùng, còn là tâm thế của chính quyền với chính quyền, luôn bảo vệ nhau, bởi trông người lại ngẫm đến ta, bởi thấy người nằm đó biết sau thế nào, bởi chính quyền độc tài luôn đối địch với dân. Về phe bạn chứ không thể về phe "thế lực thù địch".

Tư bản giãy chết

Tôi có cái tật không khảo mà xưng. Đố giấu được chuyện gì.

Sáng nay có việc đi Củ Chi. Cũng chả rảnh rỗi như người ta thăm thú địa đạo hoặc ăn bò tơ, mà đi làm lại cái bia mộ cho ông anh vợ.

Đi xe thì phải trả tiền. Nhưng lãi lời ở chỗ 2 cuộc trò chuyện với hai ông tài xế Grab (một ông đi, một ông về, từ nhà lên Phú Nhuận). Ôi giời, hai "bố" sao lại giống nhau tâm trạng thế, đều bức xúc, tưởng mình là người nhà nước, là cán bộ thành ủy, là tuyên giáo, là công an... (chả nhẽ trông mặt mình ác), cứ thế mắng sa sả, rằng, này tôi nói cho ông, ông về báo cáo lại với cấp trên của ông, cứ kéo dài mãi tình trạng này thì chúng tôi đi làm cách mạng, sau này đừng có trách là không báo trước.

Một ông dù đếch biết mình hoàn cảnh thế nào, cứ khăng khăng, đám thắng cuộc các ông đểu bỏ mẹ, đòi nâng chi phí khám bệnh để dân chúng hạn chế ra nước ngoài chữa bệnh (khi chả nói tới đây, tôi ngắt nhời, cũng nắm thông tin sốt dẻo nhỉ, đọc báo nhiều ghê nhỉ, chả vênh mặt, còn phải nói), nhưng bản thân và con cái động một hắt hơi sổ mũi tí là đưa sang Nhật sang Mỹ chữa chạy, con mới nứt mắt đã làm sẵn hộ chiếu chuẩn bị cho đi du học ở tư bản giãy chết, suốt ngày chê nó chửi nó mà cứ khư khư bám nó.

Tôi cười bảo, tôi làm đéo gì có tiền đi giãy chết chữa bệnh, hoặc cho con đi học nước ngoài. Bác tài Grab nói, dân đen chúng tôi đếch tin các ông được, các ông lừa chúng tôi, phỉnh chúng tôi mãi rồi, giờ chúng tôi tỉnh ra rồi, đếch ngu nữa đâu.

Nó giãy chết, giãy mãi không chết, mà ngày càng khỏe để các bố mò sang chữa bệnh, mua đồ hiệu, dắt bồ đi chơi, cho con cái du học. Còn xứ này, các bố cứ xưng xưng hiên ngang ngẩng đứng cao đầu thì lại chết đứng. Lão tài chốt lại câu ấy để giác ngộ tôi vì cứ nghĩ tôi là cán bộ, trước khi "cán bộ" xuống xe. 

Tôi trả thêm tiền ngoài số tiền Grab báo, biếu bác tài, gọi là phí cảm ơn cuộc trò chuyện. 

Tôi khuyên các ông bà chóp bu, muốn biết dân nghĩ về mình thế nào, làm vài chuyến xe Grab, nghe họ nói, để về mà điều chỉnh. Ngồi phòng lạnh mãi, đéo nghĩ ra được cái gì ra hồn đâu.

Nguyễn Thông

Hồng Kông

Sau hơn 20 năm bị người Anh trao trả lại Trung Quốc theo đúng hiệp định đã ký 99 năm trước, mảnh đất Hồng Kông tuy tồn tại dưới dạng “một nước, hai chế độ” nhưng về thực chất đã bị chính quyền trung ương Trung Quốc coi như một tỉnh, tước dần quyền tự do và những giá trị cao đẹp mà nó từng có.

Hồng Kông là thứ tài sản có sẵn, do người Anh và người Hồng Kông tạo dựng, giới cầm quyền cộng sản Trung Quốc chỉ việc ngồi mát ăn bát vàng, thừa hưởng. Trong chừng mực nào đó, sau năm 1997, nó đã duy trì được sự vững mạnh của kinh tế Hồng Kông, nhưng về mặt chính trị, xã hội, nhất là quyền tự do, dân chủ, thì ngày càng thụt lùi, xuống dốc thê thảm. Nhà cầm quyền Trung Quốc quyết biến Hồng Kông thành địa phương ngoan ngoãn, dễ bảo, người Hồng Kông thành cừu như người các tỉnh thành khác lâu nay trong bàn tay sắt của nó.

Tức nước thì vỡ bờ. Người Hồng Kông đã đứng dậy, nhiều lần đứng dậy. Lần này có vẻ “đấu tranh này là trận cuối cùng”. Thế giới tiến bộ, những người tử tế trên địa cầu đang đứng về phía họ, đồng tình với họ, ủng hộ họ. Không phải bằng quan ngại, bằng lý thuyết suông, kiểu “không can thiệp vào chủ quyền của các nước khác” mà bằng hành động, lời nói ủng hộ cụ thể, rõ ràng.

Bia đỡ đạn

Những ai làm báo quốc doanh ở xứ này, mà không phải chỉ nghề báo, hầu như cơ quan nào cũng thế, đều thừa hiểu, trong cơ quan, quyền to nhất là sếp tổng, sau đó tới các phó sếp, chứ đám sĩ quan lau nhau chả là cái đinh gì.

Nếu thành công, thắng lợi, được khen được thưởng, các sếp chia nhau đủ mâm bát đã, sau đó mới nhớ tới cấp dưới. Nếu thất bại, tai tiếng, đối diện pháp luật, thì thằng dưới đứng ra chịu trước, các sếp còn bận... lặn. Có khi lặn một hơi mất tăm mất tích. Cơ quan pháp luật cũng lờ đi, sợ rút dây động rừng. Thằng trong đống rơm có thể sẽ khai ta thằng trốn tít giữa đống rơm, xấu mặt cán bộ nhà nước.
Kiểu xử lý như trên, dân gian đúc kết là "Xẻng cuốc từ dưới lên. Đường sữa từ trên xuống", cứ theo nguyên tắc đó mà phân phối.

Kể từ khi chấm dứt "ách cai trị" của người Pháp, nhà cầm quyền mới đã áp dụng triệt để nguyên tắc này. Cấm cãi. Đó là đặc trưng, đặc sản của bộ máy cai trị cộng sản. Cứ túm thằng trọc đầu, không túm thằng có tóc. Phù thịnh chứ không phù suy. Bênh thằng to có chức quyền, có "hậu phương", có tiền, và dứt khoát không nương tay với đứa thất thế.

Hết thuốc chữa

Thiên hạ đang chú mục vào mấy bức ảnh giải bóng chuyền quốc tế VTV. Không phải coi bóng, mà coi người. Người cũng không phải là các nữ tuyển thủ bóng chuyền xinh đẹp chân dài mà là người coi. Nói màu mè là khán giả. Khán giả quan chức.

Ông bạn tôi chửi, không kìm được mồm giữa nơi đông người, đèo mẹ, chúng nó đổ đốn, nhâng nháo, vô liêm sỉ tới mức ấy thì quả thật hết thuốc chữa. 

Trước kia, trong các cuộc bù khú trò chuyện, hễ nghe điều gì không nên không phải, người ta hay đùa, chắc phải thay lại dân thôi, chứ dân tệ quá, làm khổ cả nhà nước, đảng và chính phủ. Nay, coi tấm ảnh này và nhiều tấm ảnh khác, cần suy nghĩ lại: Không cần thay dân nữa, mà thay đám lãnh đạo. Nát quá rồi.

Đúng, cứ nhìn kỹ mà xem. Đi coi bóng chuyền, đi xem thể thao mà đặc khu màn buông rèm phủ, bàn ghế phủ vải trắng tinh, hoa hoét, đăng ten sặc sỡ, biển tên mica chễm trệ vênh váo, giống như bàn xử án của các quan “đội” thời cải cách ruộng đất thời cách nay hơn nửa thế kỷ. Những kẻ ngồi vào nơi ấy đã mất hết liêm sỉ, không còn là con người, chứ nói chi làm lãnh đạo. Mà ngay cái thằng trưởng ban tổ chức giải bóng chuyền, thằng chủ VTV, khi nó bày ra sân khấu khán đài kệch cỡm nhố nhăng này, nó đã ủ mưu thừa thãi ý đồ, chỉ có điều nó thiếu thứ quan trọng nhất của con người, là nhân cách.

Lẩn thẩn nghĩ, cũng đừng trách hết, đổ hết xấu xa cho đám “khán giả quan chức” kia, bởi phần nào chúng học từ quan thầy của chúng, từ cấp trên, từ chop bu. Tại trên ngồi chẳng chính ngôi/Để cho kẻ dưới chúng tôi lăng loàn.