Phí bẩn

TP.Hội An, cũng như mọi vùng đất khác ở nước này, là của chung người Việt. Nó là tài sản chung do tổ tiên cha ông để lại cho con cháu truyền đời.

Không ai, dù là kẻ cầm quyền, được lấy lý do phát triển để tùy tiện thu tiền, nhất là thu của dân chúng - chủ sở hữu.

Thu tiền/phí vào một khu du lịch do nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân bỏ vốn đầu tư khác với việc định thu tiền tới một vùng đất do tiền nhân tạo dựng cho con cháu, mà vốn của tiền nhân là mồ hôi, nước mắt, máu.
Muốn phát triển, có tiền, hãy tìm cách lương thiện tử tế khác, đừng nhăm nhăm nhìn vào túi dân.

Xứ này, để có tiền, có khi kẻ có quyền bất chấp cả đạo lý.

Chính quyền Hội An định thu phí người vào đất Hội An, cũng na ná như chuyện trung ương đã lập BOT chặn những con đường có từ bao đời để móc túi dân, mà BOT Cai Lậy là một ví dụ. Không được lấy lý do sửa đường rồi thu phí, bởi dân đã đóng thuế nộp vào ngân sách, sửa bằng tiền ấy.

Vì vậy, không thể chỉ trách một chính quyền Hội An. Nó chỉ noi gương, bắt chước bề trên làm điều sai trái.

Nguyễn Thông

Nhặt nhạnh từ chuyến ra miền Trung

Phải nói ngay từ đầu, vừa xấu hổ vừa không, đám lứa 5X chúng tôi sinh ra và lớn lên (không dám dùng chữ trưởng thành) ở miền Bắc là chúa vô thần. Chả chịu tin vào điều gì ngoài tin đảng, Bác và chính phủ. Thực ra thì cả ba món ấy cũng chỉ là một. Vừa thôi bú mẹ là đã được tuyển vào đội nhi đồng, rồi đội thiếu niên, tiếp nữa là đoàn thanh niên, họ nhồi nhét vào đầu chủ nghĩa duy vật, vật chất quyết định ý thức, công ơn trời biển của đảng của bác, cứ thế là tin thôi. Chỉ tin những cái hiện hữu trước mắt, còn thứ gì siêu hình đều là nhảm nhí, tào lao, mê tín dị đoan cả.

Lớn lên chúng tôi lại chứng kiến những cuộc ra quân phá đình phá chùa, phá cả nhà thờ. Đình của bọn phong kiến cổ hủ lạc hậu, phải phá lấy gỗ lấy gạch xây chuồng lợn hợp tác xã. Nhất cử lưỡng tiện, vừa thủ tiêu được tàn tích phong kiến, vừa có vật chất phục vụ con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Hồi bé tôi nghe người lớn hát bài “Phá đình đi, phá đình đi” hào hùng khí thế lắm. Đình làng Trà Phương quê tôi có gốc tích từ thời Mạc, phục dựng thời cuối Lê đầu Nguyễn, to như… cái đình, mấy chục cột gỗ lim cả vòng tay ôm, đá xanh Thanh Hóa, Ninh Bình tảng nào tảng ấy nặng cả tấn ghép xung quanh hành lang, chạm khắc làm chân cột, mái ngói vảy khít rịt chắc khừ, mưa bão không rịn nổi một giọt, thế mà đùng một cái, năm 1964, chính quyền và hợp tác xã tiến hành “hạ giải” lấy gỗ gạch đá ngói để xây trại chăn nuôi. Chỉ trong 1 tuần ngôi đình sạch bách, trơ cái nền ngổn ngang vữa gạch vụn. Giờ thỉnh thoảng về quê, tôi lại ngóng ra phía đình cũ, chỗ đất đẹp nhất làng ấy người ta đã xây trường cấp 2, còn lại dấu tích duy nhất của đình là gốc nhãn cổ thụ đã vài trăm tuổi. Cây nhãn này hồi chúng tôi còn bé chơi trốn tìm, đứa nào giỏi leo trèo mà trèo lên núp trong đám lá rậm rạp, đố đứa nào tìm ra nổi.

Tếu táo lẫn trầm sâu Nguyễn Sự (phần 2)

Trong chút ồn ắng nhẹ nhàng dễ thương của đô thị Hội An, tự dưng thấy yêu mến con người hơn. Không có sự tranh giành vội vã như thường gặp ở Sài Gòn hoặc Hà Nội. Con người sống thật tự nhiên. Như Nguyễn Sự đang ngồi trước mặt kia, gần gũi ấm áp, cởi mở ân tình. Những câu chuyện vui xen lẫn cởi mở về thế sự khiến 2 tiếng đồng hồ trôi nhanh quá.

Nói không quá đáng, có những đô thị trong sự phát triển và tồn tại giai đoạn nào đó được gắn với tên tuổi của cá nhân nhất định. Hà Nội suốt thời gian dài ghi liền với tên vị chủ tịch ủy ban hành chính đầu tiên Trần Duy Hưng. Cứ nhắc thủ đô là nghĩ ngay tới bác sĩ Trần Duy Hưng. Những năm 72-76 tôi học ở Hà Nội, ông Hưng vẫn còn làm chủ tịch, ông ngồi ghế ấy một mạch suốt từ khi tôi chưa đẻ (từ năm 1954) tới năm 1977, đó là chưa kể gánh nhiệm kỳ đầu 1945-1946 rồi kéo nhau lên rừng kháng chiến. Có nhiều giai thoại truyền kỳ về ông Hưng, một vị trí thức đáng kính, vị lãnh đạo giản dị liêm khiết, gần dân, được cụ Hồ rất tin tưởng. Chả hiểu sao rất nhiều đời đô trưởng kế nhiệm về sau, họ không học gương của ông Hưng, chỉ nảy nòi tinh đám Hoàng Văn Nghiên, Nguyễn Thế Thảo đầy tai tiếng.

Đà Nẵng cũng vậy, trải qua nhiều đời lãnh đạo như Hồ Nghinh, Mai Thúc Lân, Trương Quang Được, Nguyễn Văn Chi… nhưng hầu như tên tuổi Nguyễn Bá Thanh lấn át tất cả. Dấu ấn Nguyễn Bá Thanh đậm đến mức cụm từ Đà Nẵng - Nguyễn Bá Thanh thành cái tên chung, nếu chỉ nhắc một nửa sẽ thấy thiêu thiếu, chưa hoàn chỉnh. Tất nhiên không có thứ gì, không có ai là vĩnh cửu, muôn năm, mãi mãi, nhưng có thể đoán rằng dân Đà Nẵng nhiều năm nữa còn nhớ tới Nguyễn Bá Thanh. Tôi có con bé cháu từ Hải Phòng theo bác nó vào Đà Nẵng chơi, nhất quyết đòi chở bằng được tới cổng nhà ông Thanh chụp cái ảnh, đem về quê khoe như một chiến tích.

Tếu táo lẫn trầm sâu Nguyễn Sự

Hội An trưa 13.10. Cuối thu mát mẻ nắng dịu. Lại thêm chút se lạnh từ xứ Bắc ông trời gửi vào khi mấy hôm rồi đã có gió mùa đông bắc. Phố cổ du khách ta tây dập dìu. Những con đường phố nhỏ xíu so với Sài Gòn hoặc Đà Nẵng, lòa xòa cây xanh, tường rêu xanh, mái ngói vẩy hoặc cong qua tháng năm đã lên màu rêu lục nhạt, tất cả thật gần gũi, dễ thương. Tôi tranh thủ giơ máy ảnh chụp mấy cô tây cong đít đạp xe bám nhau, vừa chạy vừa líu lo ra chiều thú vị lắm. Hội An cổ kính thật thanh bình. Nhưng chúng tôi thì vội. Đã trễ hẹn với ông Sự, bắt ông phải chờ khá lâu rồi.

Quán cà phê giản dị. Ghế gỗ bàn gỗ đơn sơ dưới bóng cây. Nguyễn Sự dường như không có vẻ sốt ruột, bồn chồn như ta thường thấy ở người chờ đợi. Thấy đám chúng tôi láo nháo vào, ông mỉm cười, đuôi mắt đặc trưng của dân ưa hài hước. Bắt tay từng người, mặc cho chúng tôi xin lỗi vì sự đến trễ, ông gạt đi, giọng Quảng líu ríu bảo gặp nhau thế ni là vui rồi. Tôi nghe ngôn ngữ Quảng Nôm chưa quen, lúc đầu phải nhờ dịch lại, hì hì.

Đã lâu từng nghe bạn bè, đồng nghiệp nhắc nhau rằng tới Hội An, thậm chí tới Quảng Nam, mà không gặp được ông Sự thì phí lắm, tức là phí thời gian, công sức, tiền bạc cho chuyến đi ấy. Mà quả thế thật, có mục kích, trò chuyện với Nguyễn Sự mới cảm được hết cái hay của con người xứ Quảng, ở nhiều góc độ. Tôi bao năm làm báo nhưng cứ bám tòa soạn suốt, ít xê dịch giang hồ, nên cứ đinh ninh trong lòng, thể nào cũng phải hội kiến hội đàm với con người độc đáo ấy, ước vậy thôi nhưng chả biết khi nào.

Xứng danh anh hùng

BÁ TÂN

Đất nước ta, kể cả thời bình, quả là ra ngõ gặp anh hùng.

Thời kỳ kháng chiến có anh hùng lực lượng vũ trang. Đó là những người oai hùng lẫm liệt, người dân tỏ lòng tôn kính khi nhắc đến họ.

Thời bình có anh hùng lao động thời kỳ đổi mới. Số lượng anh hùng lao động thời kỳ đổi mới với giá trị đích thực công cuộc đổi mới hình như không tương xứng.

Nhiều địa phương nghèo. Nhiều ngành như rùa bò. Thậm chí có những lĩnh vực thẳng tay hành dân. Vậy mà ở đó bội thực anh hùng.

Lập công trạng nhờ đó được tôn vinh anh hùng. Những người như thế được lưu danh trong lòng dân.

Chạy để có danh hiệu anh hùng. Cái ô danh này tạo ra từ mua - bán, xin - cho.

                                                                    Ông Nguyễn Sự

Anh hùng như ông Nguyễn Sự, nguyên Bí thư Thành ủy Thành phố Hội An, thật đáng tôn kính.

Có loại anh hùng như ông Hồ Xuân Mãn, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên-Huế, sặc mùi ô uế dài lâu không chỉ của một cán bộ cao cấp mà còn với tổ chức đảng.