Thực chất vẫn hơn

Dĩ nhiên là hơn sự màu mè, hình thức; hơn những gì chỉ mang tính phong trào “trống rong cờ mở” mà không chú ý đến hiệu quả.
Hai ngày nữa, chính xác là ngày 28.3, buổi tối, từ 20 giờ 30 đến 21 giờ 30, nước ta sẽ hưởng ứng chương trình “Giờ trái đất 2009” do Quỹ quốc tế bảo vệ thiên nhiên (WWF) khởi xướng nhằm ủng hộ những nỗ lực chống biến đổi khí hậu. Môi trường đang là vấn đề toàn cầu, tính mục đích như vậy không có điều gì phải bàn cãi, hàng tỉ người trên trái đất ai chẳng mong được sống giữa một hành tinh xanh, môi trường trong sạch, thân thiện. Mỗi chúng ta chắc không ai phản đối một chương trình có ý nghĩa như thế, chỉ xin nêu vài ý kiến về cách thực hiện.
Qua thông tin của các cơ quan truyền thông báo chí, đến thời điểm này có 3 đô thị ở VN (Hà Nội, Huế, Hội An) tham gia bằng cách đồng loạt tắt đèn chiếu sáng vào giờ nói trên tại nhiều đường phố, trung tâm công cộng, khu vui chơi giải trí…, ngoài ra vận động nhân dân tắt các thiết bị, đồ sử dụng điện. Như các nhà tổ chức tuyên bố, vấn đề không phải là tiết kiệm mà để bảo vệ môi trường. Tuy nhiên các địa phương, cơ quan, đơn vị tham gia có vẻ chỉ nghĩ đến phong trào mà chưa tính đến những “điều hơn lẽ thiệt”. Thử hình dung, trong vòng 1 tiếng đồng hồ cả khu vực rộng lớn đột ngột tối om, trật tự giao thông bỗng chốc rối loạn, nguy cơ tai nạn không phải nhỏ. Rồi nữa, bọn trộm cắp, cướp giật bạn đồng hành với bóng tối sẽ thừa cơ “đục nước béo cò” gây mất an ninh trật tự. Cũng không loại trừ nguy cơ do cúp điện, tắt đèn nên các hộ dân phải đốt đèn cầy, thắp đèn dầu mà bấy lâu không mấy khi dùng dễ dẫn đến thiếu cẩn thận, chỉ một phút xao nhãng sẽ chịu hậu quả cháy nổ khôn lường giữa mùa khô hanh này. Thậm chí có chuyên gia về điện còn phân tích việc tắt đèn, cúp điện trong 1 giờ nếu xét hiệu quả kinh tế cũng chẳng lợi bao nhiêu bởi các thiết bị, đồ điện khi khởi động lại không chừng còn tốn điện hơn… Khá nhiều điều cần bàn cho ra nhẽ nhưng hình như không có tổ chức, cá nhân nào quan tâm.
Với những sự việc tương tự diễn ra ở nước ta, thiết nghĩ cần có sự tổ chức, hướng dẫn thật bài bản, chặt chẽ dưới sự chỉ huy của cơ quan quản lý nhà nước cấp cao nhất, trong trường hợp “Giờ trái đất” này phải là Bộ Tài nguyên - Môi trường. Đừng chỉ tạo nên sự ồn ào nhất thời rồi tất cả lại rơi vào chìm nghỉm, để rồi sau “Giờ trái đất” lại nhan nhản hành vi lãng phí điện, phá hoại môi trường sống, phá rừng, khai thác bừa bãi nguồn tài nguyên khoáng sản bất chấp sự tổn hại môi trường… Suy cho cùng, sự giáo dục, nhắc nhở ý thức công dân chỉ đi vào thực chất khi nó diễn ra thường xuyên, hằng ngày, ở mọi giới mọi người, cả gia đình, nhà trường, xã hội, sao cho thấm vào từng suy nghĩ, hành vi một cách tự nhiên mà không cần một sự phát động nào.
Chúng ta cũng đã có kinh nghiệm về việc tổ chức phong trào theo lời kêu gọi của một tổ chức hoặc công ty quốc tế nào đó, qua việc vận động bầu chọn vịnh Hạ Long làm kỳ quan thiên nhiên thế giới vừa rồi. Một đồng nghiệp đáng kính đã nhận xét rất có lý rằng đó là phong trào kỳ quặc theo kiểu “bầy đàn”, chẳng đem hiệu quả bao nhiêu. Người dân Việt bao đời nay vẫn coi trọng “tốt gỗ hơn tốt nước sơn”, ghét kiểu “ăn xổi ở thì”, “hoa hòe hoa sói”. Thực chất vẫn hơn, chả cần bàn cãi.