Lương phóng sinh

Cái chính quyền này cứ nói vì dân vì dân chứ tôi thấy họ chả vì dân tí nào.

Người về hưu sống bằng lương hưu. Không có đồng hưu còm ấy, họ (cả gần chục triệu người) bị khốn khổ, chậm một ngày khổ một ngày. Theo quy định, nhà chức việc phát vào ngày 2 đầu tháng. Chu trình thế rồi, cứ thế chia tiền còm ra, dè sẻn sao cho sống đủ 30 hoặc 31 ngày.

Nay họ lấy lý do ngày phát lương trùng vào nghỉ lễ quốc khánh nên sẽ lùi tiền còm tới ngày 5.9 mới phóng sinh nó tới bọn hưu. Chậm nhưng có lý do: nghỉ lễ. Chặn niềm vui của dân.

Vậy xin hỏi, biết lễ sẽ trùng vào ngày phát lương, sao không phát trước, phát sớm hơn, mà lại cứ phải lùi lại, nhường sự thiệt cho dân.

Căn cước

Hôm nay 28.8, Ủy ban Thường vụ quốc hội (được coi là bộ phận tinh hoa nhất của Quốc hội) họp bàn cái tên của luật về căn cước. Họ chia phe tranh cãi, luật ấy tên là Luật Căn cước, hay Luật Căn cước công dân. Như đám mổ bò, như cái chợ. Đúng là không có việc gì làm, nhàn cư vi bất hảo.

Tôi, một công dân nghiêm túc, đã từng nói rồi, thẻ căn cước chỉ để cấp cho người chứ đâu có cấp cho con vật mà phải lòng thòng rườm ra thêm chữ công dân vào, thành căn cước công dân. Chả nhẽ trại lợn cũng có cấp căn cước cho lợn, nên phải phân biệt giữa căn cước cấp cho công dân/người với căn cước lợn.

Công dân là từ để chỉ người, cá nhân dân của một nước. Và tất nhiên nhà nước VN (cũng như bất cứ nước nào) chỉ cấp thẻ căn cước - một dạng xác nhận tư cách hợp pháp, cho công dân VN. Đâu có bao giờ cấp cho người nước ngoài, mà có vị lý sự rằng phải có chữ "công dân" để phân biệt người VN với người nước ngoài. Có ai là người nước ngoài được cấp thẻ căn cước khi họ không phải là công dân VN không? Nếu cấp, thì gọi là căn cước gì? Căn cước siêu nhân chăng?

Nói túm lại, tên của luật, rất đơn giản và chính xác, chỉ cần đặt là Luật Căn cước. Tên của tấm thẻ tùy thân người ấy (bởi lợn không cần thẻ tùy thân) chỉ cần là Thẻ căn cước.

 
Bỏ mẹ chữ "công dân" đi, đỡ tốn công, tốn giấy, tốn nước bọt. Chỉ có thế mà cứ bàn tới bàn lui. Bộ máy này rất giỏi biến việc đơn giản thành chuyện nghiêm trọng.

Đám chính phủ dốt khi đưa ra dự thảo luật đã đi một nhẽ bởi chúng chỉ làm được đến thế, chứ quốc hội cũng rảnh háng cãi nhau chuyện này, quả thật bụt đất cả. Làm đại biểu quốc hội, "cơ quan quyền lực cao nhất" (hì hì), không phải để bàn những chuyện tào lao như thế. Ông bà nào cãi, cứ vào đây cãi với tôi.

Nguyễn Thông

Thời sự 24.8

Chuyện thằng trùm lê dương Wagner chết, cũng là một dạng Chí Phèo - Bá Kiến thôi, nói như dân làng Vũ Đại, "Trời có mắt đấy, anh em ạ. Thằng nào chứ hai thằng ấy chết thì không ai tiếc. Rõ thật là bọn chúng nó giết nhau, nào có phải cần đến tay người khác đâu” (chỗ này phải phục, bái lạy cụ Nam Cao tinh như thần, viết từ 80 năm trước mà y như vừa viết).

Thằng trùm Wagner, phải gọi thẳng là thằng, chứ ông iếc, nhà lãnh đạo lãnh điếc gì. Báo chí mậu dịch xứ này rất vớ vẩn, tôn một thằng giết người là ông, là nhà.

Ngu và ác thì chết. Kể ra giờ nó mới chết là khí muộn. Nhẽ ra y phải chết lâu rồi, bởi chính viên đạn của những người Ukraine yêu nước, chứ không phải bàn tay của Putin.

Có nhẽ sau cái chết của thằng Wagner, đám Nga sẽ bung toang. Bọn lâu nay e dè sợ sệt Putin sẽ tỉnh ngộ, sẽ ngầm kết lại với nhau đảo chính, bởi ít nhất thì chúng cũng thấy số phận mình qua cái chết của thằng Prigo.

Cuộc chiến tranh sẽ kết thúc, không còn xa nữa đâu. Trái đất sẽ hòa bình, điều mà bất cứ ai tử tế cũng mong đợi. Khoái nhất là bọn cây tre phò Nga sẽ tẽn tò, nhảy xuống ao mà trốn, bởi chả còn ma nào chơi với chúng nữa, nói chi người.

Cả Wagne, Pu, tre không còn, cuộc đời sẽ thật đẹp thật vui. Những kẻ bạc ác tinh ma, mình làm mình chịu kêu mà ai thương, các cụ nhỉ.

Nguyễn Thông

Nát

- Nát 1: Xứ này, quanh năm suốt tháng chỉ thấy bàn chuyện chống tham nhũng. Đám quan lại trung ương ăn tiền thản nhiên đến mức tên Chu Ngọc Anh "quên" mẹ nó cả ba lô tiền 5 tỉ bạc ở chỗ làm việc suốt bao lâu mà không nhớ ra (lão hàng xóm nhà tôi cười bảo nó có quên cái con bòi nó, chả qua giấu vợ thôi); thằng nào con nào cũng vơ vét mấy chục tỉ, ngay cả mụ chỉ là giám đốc sở giáo dục tỉnh cũng nhận mấy chục tỉ, thật không còn giời đất thiên địa gì nữa.

Lại nhớ chuyện, hôm ngồi chung xe với bác Nguyễn Duy, bác cười bảo tao đố chúng mày nền kinh tế nước ta ngành nào mạnh nhất. Đứa bảo dầu khí, đứa bảo nông nghiệp, du lịch... Bác nói đéo phải, bây giờ chống tham nhũng của bác cả là ngành kinh tế mũi nhọn, thu lại, đem về nhiều tiền nhất, chả ngành nào bằng.

- Nát 2: Tay bí thư Bến Tre Lê Đức Thọ hôm trước bị ông Trần Cẩm Tú đòi bộ chính trị phải kỷ luật do vi phạm nghiêm trọng thì hôm sau nó vẫn chủ trì hội nghị của đảng tỉnh, đăng đàn diễn thuyết, kết luận phải thế này phải thế kia. Một kiểu thách trung ương, tao cứ thế đấy, làm gì được tao. Mà không hiểu cái đám đảng bộ tỉnh dừa là dạng gì, cứ chăm chú nghe nó nói, lại còn vỗ tay luôn luôn. Khéo chừng loạn 63 sứ quân. Đã tới lúc chúng cứ nhơn nhơn cái mặt. Lão hàng xóm nhà tôi bảo dột mẹ nó từ nóc rồi, nói thế đéo nào được bọn kèo cột tường nền.

Nguyễn Thông

Lý sự... cùn

Trường hợp thứ 2 liên quan tới tút (status) của một “nhà” khác trên Facebook. Nói cho công bằng, đây là người hiểu biết khá rộng, nhiều kiến thức, tư liệu phong phú, đa dạng. Nhiều tút của anh này giống như một kiểu Gu gồ (Google) cho người đọc thêm hiểu biết, còn sự chính xác tới đâu thì tùy nguồn. Nhưng tới cái tút vừa rồi lại có vấn đề, copy lại tài liệu đăng trên trang của một hội đoàn quốc doanh.

“Nhà” đưa ra nhiều dẫn chứng về sự cai trị của Pháp đối với các nước thuộc địa, nhân vụ đảo chính ở Niger. Cũng không rõ “nhà” ủng hộ hay lên án phe đảo chính - lực lượng quân sự vừa lật đổ và bắt giam vị tổng thống dân cử. “Nhà” chỉ lý luận và phân tích rằng bọn Pháp từ xưa tới nay chả tốt đẹp gì, ở bất cứ xứ thuộc địa nào. Thực chất của chúng là thực dân, cai trị, bóc lột, khai thác tài nguyên bản địa. Nếu chống lại chúng (Pháp) thì chúng sẽ tìm cách tiêu diệt, lật đổ, không cách này thì cách khác. Vụ Niger cũng vậy, tổng thống dân cử theo Pháp nên Pháp tìm cách bảo vệ. Đám nhà binh đảo chính có lý do của nó, trước hết để lật đổ một chính quyền tay sai, v.v..

Nhưng nếu chỉ bình luận quốc tế vậy cũng được đi, đằng này “nhà” đã “một lời là một vận vào khó nghe”. “Nhà” kể lể rằng tất cả những nước được Pháp trao trả độc lập, độc lập tự do đâu chửa thấy, chỉ thấy khốn đốn, bị đè nén, khổ sở. Muốn giết thì giết, muốn lật thì lật, triền miên trong nghèo khổ đói rách. Thực dân có tốt với ai bao giờ. Nó đi cướp bóc, xâm lược, nó chỉ để lại đói nghèo tang tóc. Đọc xong, tôi cứ nghĩ, chắc “nhà” tinh lấy tư liệu từ nguồn chính thống, mà nguồn này độ chính xác thế nào thì thiên hạ rõ cả rồi. Cuối cùng, “nhà” kết luận: chỉ có đứng lên kháng chiến, như Việt Nam và Algeria thì mới có độc lập tự chủ hạnh phúc thật sự. Cứ trông cái gương của Niger, của những nước được trao trả độc lập liệu mà chọn đường đi…

Lý sự… cùn

Đâu đó trên mạng xã hội, trên phây búc, thậm chí cả trên báo chí chính thống mậu dịch quốc doanh, có những người dạng nhà này nhà nọ, tên tuổi, chức tước, danh tiếng cũng không đến nỗi nào, đã đăng đàn diễn thuyết, giáo hóa, chỉ đường. Giá họ cứ sòng phẳng như anh Quang lùn (Trần Nhật Quang) ăn nói bỗ bã thô tục, ruột ngựa, nghĩ gì nói thế đã đi một nhẽ. Đằng này, họ ra vẻ hiểu biết, nhiều lý luận (gớm, xứ ta lắm nhà lý luận) làm nhiệm vụ cởi trói trí tuệ cho thiên hạ. Tôi chỉ đề cập hai trường hợp.

Một “nhà” viết tút khá công phu phân tích cuộc chiến tranh ở Ukraine. Tuy ra vẻ khách quan, chả đứng về phía nào, nhưng qua sự bộc lộ, người ta thấy ngay “nhà” bênh ai, chê ai, ngả về đâu. “Nhà” nói rằng Ukaine dễ gì thắng được Nga cường quốc có Putin lõi đời, còn “tay” Zelensky dù có năng nổ mấy đi chăng nữa nhưng tài cán chả đi đến đâu, múa tay trong bị, làm sao đấu lại một người như Putin. Dù có được NATO, phương Tây hậu thuẫn, Ukraine dễ gì thắng, kéo dài chiến tranh chỉ khổ dân, v.v..

May mà “nhà” không miệt thị người dân Ukraine đang chiến đấu hy sinh giành lại từng tấc đất, không chế giễu gọi Zelensky là anh hề như đám Cương, Mẫu và báo chí Nghệ An hay dùng. Có nhẽ đó là sự khác biệt, hơn tầm duy nhất của “nhà” so với đám tướng tá mù quáng u mê kia.

Chuyện chép ở Nha Trang

Năm chưa xa, trước dịch Covid-19, 2017 thì phải, Nguyễn Huy Hoàng từ Nga về. Hoàng bảo tao đang ở Hà Nội, tổ chức ra mắt cuốn sách mới, xong rồi sẽ bay vào Nha Trang. Tao gọi cho mày bởi thế này, thằng Tú chủ phòng răng Bến Thành tại thành phố Nha Trang nó nói nghe mày than thở đau răng, nó muốn mời mày ra, làm tặng cho mày nguyên hai hàm implant không lấy tiền. Nó sẽ đặt vé tàu bay để mày ra lẫn vào. Thu xếp gặp nhau Nha Trang nhé, sẽ nhiều điều hay, v.v..

Tôi nghe mà hoảng hồn, không tin tai mình, dù cái số điện thoại của Hoàng còn rành rành ra kia. Hàm răng implant lâu nay mình chỉ nghe thôi, cả hơn trăm triệu, thậm chí vài trăm triệu bạc, chưa bao giờ nghĩ tới. Có lần thấy tôi vừa nhai trệu trạo, vừa than đau, mặt mũi nhăn nhó như khỉ, trong buổi họp lớp, một đứa khuyên sao mày không đi làm lại răng, một đứa khác chen vào, già mẹ nó rồi, chết đến đít rồi, răng lợi làm đếch gì, để tiền ấy mà ăn, sướng này nào hay ngày ấy…

Đúng là đẽo cày giữa đường, chả biết nghe ai. Muốn làm cũng không thể khi chỉ ngó vào lương hưu. Giả dụ có tiền, ăn dối già, cũng đếch ăn được, răng đâu mà nhai. Túm lại, cách nào cũng bí như khi cách mạng bị đàn áp những năm xưa. Ấy là học môn lịch sử, thấy sách giáo khoa viết vậy.

Một quá khứ không dễ bị chôn vùi (kỳ 2)

Gõ những dòng này sau khi đã mất mấy đêm để dừng ở chữ cuối cùng trong lời kể của nhân chứng Mai Văn Niệm, nhân vật cuối của cuốn sách “phi hư cấu”, tôi bàng hoàng. Tôi sẽ không lược lại nội dung sách, nhất là các anh Thái Kế Toại, Trương Huy San, Tạ Duy Anh… vừa làm rồi. Trong sách, 25 người tự kể về đời mình, là 25 mảnh ghép lịch sử về cải cách ruộng đất. Nhiều khi tự hỏi, sao một người thầy giỏi giang, đạo đức, tài năng như thầy Ngụy Cao Hiền mà người ta đang tâm vu cho quốc dân đảng và lôi ra xử bắn. Hiền tài như thầy Hiền (người đã dạy đám học trò nghèo thành người tài giỏi của đất nước, trong đó có nhà sử học lừng danh Hà Văn Tấn), liệu nước này có được mấy người? Xin chép lại đôi dòng trong cuốn sách, lời kể của chứng nhân-nạn nhân Trần Văn Kinh:

“Lên cấp hai, chúng tôi là học trò cưng của thầy hiệu trưởng Ngụy Cao Hiền. Thầy Hiền dạy các môn văn, sử. Thầy thông thạo tiếng Pháp, Anh, Latinh, Hán, làm được thơ bằng mấy ngôn ngữ đó. Thầy nghiên cứu lịch sử cổ đại Trung Hoa, Ấn Độ, Hy Lạp, La Mã… Năm 1954, khi chúng tôi bước vào giảng đường đại học thì ở quê nhà thầy Ngụy Cao Hiền bị bắt giam. Vào dịp ấy, vợ thầy sinh con và mất. Thầy chỉ xin hoãn bắn một tháng để có thời gian xin sữa cho con, nhưng không được”.

Một quá khứ không dễ bị chôn vùi

Phan Thúy Hà nữ nhà văn (tạm coi là cây bút trẻ dù tuổi đã ngoại “tứ thập bất hoặc”), tác giả của những cuốn sách dậy sóng văn đàn và xã hội hơn 6 năm qua như “Đừng kể tên tôi”, “Tôi là con gái của cha tôi”, “Những trích đoạn của các anh”, và nhất là cuốn “Gia đình” (ghi chép từ những nhân chứng sống về cải cách ruộng đất) vừa cho ra mắt “đứa con” mới của chị. Cuốn “Đoạn đời niên thiếu”, Nhà xuất bản Hội nhà văn, tháng 7.2023. Cũng xin mở ngoặc chút để ghi nhận: Vị giám đốc, tổng biên tập nhà xuất bản này là nhà văn Nguyễn Quang Thiều. Ông Thiều râu kẽm đương kim Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam.

Những cuốn sách của Hà luôn chứa rất nhiều điều để trao đổi, về các mặt. Những cái ấy, sẽ nói sau. Tôi chỉ te tái khoe sớm điều này: Cuốn mới toanh “Đoạn đời niên thiếu” có thể coi như tập 2, hoặc phần 2, của cuốn “Gia đình” lừng danh. Một thứ vĩ thanh nặng trình trịch 250 trang, chứa đầy xót xa, đau buồn về thân phận con người; dựng lại pho lịch sử từ người trong cuộc mắt thấy tai nghe, một thời kỳ lịch sử u ám, đen tối, được tái hiện bởi lối văn phi hư cấu.

“Gia đình” và “Đoạn đời niên thiếu” đều chép về cuộc cải cách ruộng đất, một trang sử bi thương đẫm nước mắt của dân tộc.

Nhập xuất

Thú thực, tôi không quan tâm chuyện quận Hoàn Kiếm còn hay mất, nhập hay tách. Nó có mất cũng chẳng sao, hồ Gươm/Hoàn Kiếm vẫn còn. Đến cả cái tỉnh Hà Tây với bao nhiêu sâu nặng lịch sử - văn hóa kia bị xóa cái rụp còn chả cứu được nữa là.

Nhưng ghét cái thói cứ nứng lên là nhập nhập tách tách. Quản trị hành chính tầm quốc gia mà như trò trẻ con. 

Nói đâu xa, huyện Kiến Thụy (TP.Hải Phòng) quê tôi, chỉ trong vòng hơn nửa thế kỷ mà nhập tách những... 5 lần. Năm 1969 sáp nhập với huyện An Lão thành huyện An Thụy (đứa cháu tôi gọi là huyện Kiến Lão); năm 1980 lại tách ra thành huyện Kiến Thụy. Cùng năm, nhập với thị xã Đồ Sơn thành huyện Đồ Sơn. Chưa kịp nóng đít, năm 1988 lại ra ở riêng thành huyện Kiến Thụy. Kỳ cây tre trăm đốt sắp tới, theo dự định, lại nhập với An Lão, có nhẽ thành huyện Lão Kiến. Dân sở tại bị quay mòng mòng chóng hết cả mặt.

Cuốn sổ hộ khẩu của tôi năm 1981, khai quê là huyện Đồ Sơn. Năm 1996 tôi làm cái sơ yếu lý lịch, không phải để vào đảng (có mời tôi cũng chả thèm vào) mà để xin việc, nhà chức việc hỏi sao lại quê Kiến Thụy mà không phải Đồ Sơn như trong hộ khẩu, tôi bảo đếch biết, các ông đi mà hỏi. Đến khổ.

Tách nhập cho lắm chỉ khổ dân thôi, còn Hoàn Kiếm có tồn tại hay không, mặc kệ.

Giá quan chức xứ này, từ lớn tới nhỏ, cứ lĩnh lương ngồi chơi cho hết nhiệm kỳ, thì dân đỡ khổ, nước cũng đỡ linh tinh vớ vẩn.

Nguyễn Thông

Sống mòn

Người về hưu (trong đó có nhà cháu) phần lớn sống qua ngày bằng vài đồng bạc ranh tiền lương hưu. Tiền ấy do chính mình cặm cụi đóng góp vào quỹ bảo hiểm khi còn đi làm, chứ không phải "ơn đảng, ơn chính phủ" gì sất. Không như thằng cha đại tá họ Trần (Đăng Thanh) dạo nào dọa cắt lương hưu.

Ngành bảo hiểm xã hội đã quy định cứ ngày 2 đầu tháng thì phát/chuyển lương hưu, bao năm thực hiện như vậy. Nay chúng lấy lý do điều chỉnh lương (trong đó có lương hưu) nên rề rà, nghe đâu định nửa cuối tháng mới phát, kệ các cụ hưu, sống chết mặc bay.

Từ hôm qua (ngày quy định) tới lúc có lương hưu, người ta sống bằng gì, chúng kệ.

Đâu có như ai, gần 80 tuế vẫn tham quyền cố vị, vẫn đi làm, lương cao chót vót, bổng nhiều như quân Nguyên, đâu quan tâm tới lương hưu lương hiếc.

Cha bố cái bọn bảo hiểm xã hội, chỉ mỗn việc tiền của người ta thì phát cho người ta đúng hạn mà cũng không làm được. Hình như chúng ngồi đó để ngạo nghễ uy quyền chứ có thèm biết ai sống ai chết.

 
Cả một bộ máy xôi thịt, làm khổ dân, nhưng nó cứ ngang nhiên tồn tại. Đó là thứ nghịch lý ở xứ này.

Nguyễn Thông

Mấy dòng

Gần một tháng nay, "người ta" đóng chặn blog của nhà cháu, không biết vì lý do gì.

Hôm nay 5.8, lúc 22 giờ họ mở khóa, cũng không biết vì lý do gì.

Những bài bị tồn đọng, nhà cháu sẽ tiếp tục đưa lên từ ngày mai.

Xin chào cả nhà.

Nguyễn Thông