Ở nước ta, dấu ấn của nền kinh tế tiểu nông manh mún không phải đến thời công nghiệp hóa, hiện đại hóa mà mất hẳn, trái lại nó vẫn tồn tại dưới dạng này dạng khác. Chuyện người ta ngang nhiên lấn chiếm không gian, đất đai, tài nguyên công cộng về làm của riêng hầu như nơi nào cũng xảy ra, bất chấp xã hội đã có hẳn luật về tài nguyên môi trường, có những quy ước chặt chẽ của cộng đồng.
Cứ lâu lâu, dư luận lại ồn lên chuyện nhà đầu tư, doanh nghiệp, công ty
này nọ chiếm hết bãi biển, thậm chí ngang ngược cấm tiệt không cho người dân được
vào, được sử dụng. Báo Thanh Niên vừa
lên tiếng sự việc khu nghỉ mát Anna Mandara ở TP.Nha Trang độc quyền cát cứ,
xua tất tật cả du khách lẫn dân địa phương không cho bén mảng đến lãnh địa của
họ. Trên thực tế, không phải chỉ ở thành phố biển Nha Trang, bất cứ nơi nào
trên dải bờ biển dài 3.260 cây số của nước ta, cứ bãi biển đẹp là bị chiếm, dưới
cái mác dự án này nọ. Những nơi biển đẹp từng thu hút hấp dẫn du khách như Hạ
Long (Quảng Ninh), Đồ Sơn (Hải Phòng), Sầm Sơn (Thanh Hóa), Ngũ Hành Sơn (Đà Nẵng),
Nha Trang (Khánh Hòa), Mũi Né (Bình Thuận), Vũng Tàu (Bà Rịa-Vũng Tàu)... hầu hết
có tình trạng sứ quân cát cứ. Biển là của chung, dần dà bị biến thành của
riêng. Người dân tự bao đời gắn bó với biển bỗng dưng bị ném lên bờ. Chả biết
kêu ai.
Phải thừa nhận, trong quá trình tăng trưởng luôn phát sinh những điều
thách thức. Xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế nhưng cũng phải làm sao đảm
bảo các nguồn tài nguyên thiên nhiên được quản lý, sử dụng hiệu quả, hợp lý, bền
vững. Ngay cả việc duyệt dự án cho các nhà đầu tư (nội và ngoại) cũng cần tính
đến quyền làm chủ tài nguyên của người dân, và không nên để mặc họ sau đó tự
tung tự tác, tước đoạt quyền lợi của dân. Lại càng không nên ngấm ngầm chia chác tài nguyên khi đặt bút ký phê duyệt dự án. Dự thảo luật Tài nguyên, môi trường
biển và hải đảo sẽ được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9 này, trong dự thảo
chỉ ra rất rõ trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân trong quản
lý, khai thác, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo. Và dĩ
nhiên, luật không bao giờ chấp nhận tình trạng cát cứ.