Góp ý với các nhà báo (phóng viên và biên tập viên): Thí sinh, nguyên nhân

Đành rằng chỉ có báo in do khuôn khổ có hạn, tiết kiệm "đất" nên câu chữ phải gọn gàng, chắc nịch, chứ báo mạng thì vô thiên khênh "đất", chả quan tâm điều ấy làm gì, nhưng tôi nghĩ rằng dù báo dạng nào cũng nên tránh dùng chữ thừa, sai. Nó sẽ làm rối làm hỏng tiếng Việt, và mất thời gian của người đọc.
Tôi muốn nhắc đến 2 trường hợp:

-Vừa rồi diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia. Đương nhiên báo chí phải quan tâm thông tin, nhưng tôi thấy hầu hết (kể cả những báo nhớn như TN, TT) đều viết "thí sinh đi thi". Thí sinh có nghĩa là người đi thi rồi, còn nếu viết chính xác phải là "học sinh đi thi", có nghĩa người học đi thi. Đã dùng chữ "thí" thì đừng dùng "thi" nữa.

-Có một cụm từ rất thường xuất hiện trên mặt báo: "nguyên nhân là do..." hoặc"nguyên nhân chủ yếu là do...". Không thể được. Nguyên nhân là cái gì thì nói thẳng ra, vậy là thừa từ "do" hoặc từ "nguyên nhân". Ví dụ: Tôi học dốt, nguyên nhân là lười; Tôi học dốt do lười.

Mỗi lần đọc báo hoặc nghe phát thanh viên trên tivi có những cái sai trên, tôi hiểu rằng bây giờ chả có ai chịu nhắc nhở họ.

 
Làm báo (báo tin, báo điện tử, phát thanh, truyền hình) không phải chỉ là cung cấp thông tin mà còn gián tiếp bồi bổ tiếng mẹ đẻ (tiếng Việt) cho người đọc người nghe. Sai sót nhiều như cỏ dại vậy thì còn ra thể thống gì. Không chỉ phóng viên, biên tập viên sai mà ngay cả mấy ông bà lãnh đạo cơ quan báo chí cũng cần chịu trách nhiệm về việc làm hỏng tiếng Việt. Còn nếu do ngu dốt mà không biết, không nắm được, có lẽ nên nghỉ chứ đừng ngồi đó làm vì, cho oai.

Nguyễn Thông