Những bài hát của một thời (30): Trăng tàn trên hè phố

Để hòa hợp được hàng chục triệu người sau mấy chục năm chiến tranh đối nghịch, lại tiếp nữa mấy chục năm ly tán bất hòa, quả không dễ. Nhớ lời cụ Sáu Dân-Võ Văn Kiệt: "Chiến thắng của chúng ta là vĩ đại, nhưng chúng ta cũng đã phải trả giá cho chiến thắng đó bằng cả nỗi đau và sự mất mát. Lịch sử đã đặt gia đình nhiều người dân miền Nam rơi vào hoàn cảnh có người thân vừa ở phía bên này vừa ở phía bên kia. Vì thế, một sự kiện liên quan đến chiến tranh, khi nhắc lại có hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn. Đó là một vết thương chung của dân tộc cần được giữ lành thay vì lại tiếp tục làm cho nó thêm rỉ máu" (Những câu chuyện về anh Sáu Dân- NXB Thông tấn, 2008). Tôi muốn nghe lại bài hát này như góp phần vào sự hòa hợp mong mỏi ấy.


Đối với nhiều người, bài hát Trăng tàn trên hè phố là dấu ấn của một thời. Với tôi thì không phải, đơn giản vì mãi đến sau 1975 tôi mới biết, mới nghe tên nhạc sĩ Phạm Thế Mỹ, nhất là nghe ca khúc xúc động Bông hồng cài áo. Năm 1980, anh trai tôi sau bao năm chinh chiến, trở về học tiếp, gửi từ Mondavia (Liên Xô) về cho tôi chiếc máy quay đĩa mono Melodia, lại có điều kiện nghe thêm những bài khác của Phạm Thế Mỹ, và giật mình với Trăng tàn trên hè phố. Hóa ra người lính, ở bất cứ chiến tuyến nào, cũng có tâm trạng, hoàn cảnh thật đáng thương. Sau này đọc cuốn tiểu thuyết được giải A của Bảo Ninh, Nỗi buồn chiến tranh, lại nghĩ đến và lẩm nhẩm bài Trăng tàn trên hè phố. Nếu bỏ cái câu "cầu mong anh chiến thắng" thì có thể xếp nó vào dạng những ca khúc phản chiến, ca khúc da vàng như của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.

Đến giờ, 37 năm sau chiến tranh, bài Trăng tàn trên hè phố vẫn chưa thoát khỏi danh mục cấm của cơ quan quản lý văn hóa. Chả biết án treo còn kéo dài đến bao giờ, nhưng theo tôi, cứ kiểu đóng đinh câu rút thế này thì sẽ là vĩnh viễn, nhạc sĩ Phạm Thế Mỹ khó mà ngậm cười nơi chín suối. Giá còn cụ Võ Văn Kiệt, biết đâu... Vậy thì tôi lưu lại đây để nghe một mình thôi, sợ sau này những trang tìm kiếm như youtube, google, yahoo... không còn thì không biết tìm nó nơi đâu.

Bản clip dưới đây ghi giọng hát của ca sĩ Tuấn Vũ.

28.4.2012
Nguyễn Thông

Tôi lại gặp anh
Người trai nơi chiến tuyến
Súng trên vai bước về qua đường phố
Tôi lại gặp anh
Giờ đây nơi quán nhỏ
Tuổi 30 mà ngỡ như trẻ thơ
Nhớ gì từ ngày anh xa mái trường
Nhớ gì từ ngày anh vui lên đường
Lối gầy về nhà anh hoa phượng thắm
Màu xanh áo người thương
Nắng chiều đẹp quê hương
Hay nhạc buồn đêm sương

Tôi lại gặp anh
Trời đêm nay sáng quá
Ánh trăng như hé cười sau màn lá
Tôi lại gặp anh
Đường khuya vui bước nhỏ
Kể nhau nghe chuyện cũ bao ngày qua
Lối gầy về nhà anh hoa vẫn nở
Kỷ niệm từ ngày xưa chưa xóa mờ
Ánh đèn vàng ngoại ô vẫn còn đó
Bạn anh vẫn còn đây
Sống cuộc đời hôm nay
Với bọn mình đêm nay

Anh sống đời trai giữa núi đồi
Tôi viết bài ca xây đời mới
Bờ tre quê hương
Tay súng anh gìn giữ
Tôi hát vang giữa đời để người vui
Thôi mình chia tay
Cầu mong anh chiến thắng
Ánh trăng khuya sắp tàn trên đường phố
Thôi mình chia tay
Rồi mai đây có về
Quà cho tôi anh nhớ chép bài thơ
Nắng đẹp của bình minh đang hé chờ
Nỗi buồn vui biệt ly sẽ xóa mờ
Súng thù từ rừng sâu vẫn còn đó
Đừng lưu luyến gì đây
Thôi bọn mình chia tay
Thôi bọn mình chia tay