Một cái tên

Từ chuyện thiên tai lở đất ở Lào Cai, tôi đề nghị Bộ Nội vụ và những cơ quan có liên quan (chính quyền địa phương, báo chí, viện ngôn ngữ...) lưu ý đến điều này:

 
Địa danh (tên gọi của vùng đất) cần phải chuẩn và thống nhất, đừng có muốn gọi thế nào thì gọi, viết thế nào thì viết. Sẽ có người bảo đó là chuyện nhỏ, chuyện vặt, để ý làm gì, nhưng tôi cho là không nhỏ, bởi xét ở góc độ xã hội và ngôn ngữ thì rất lôm côm, tùy tiện. Trên đời, không ít hoặc nhiều điều nghiêm trọng bắt đầu từ thứ nhỏ nhặt. Cái sảy nảy cái ung, "tổ kiến hổng sụt toang đê vỡ".

Đó là tên một làng/bản vừa bị đất đồi sạt lở vùi lấp tang thương. Mỗi báo, mỗi văn bản (kể cả văn bản của chính phủ) ghi một cách. Có thể kể ra: làng Nủ, Làng Nủ, thôn Làng Nủ, bản Làng Nủ, bản Nủ. Vậy tên chính thức của đơn vị hành chính này là gì, Nủ, hay Làng Nủ? Chỉ mỗi tên gọi/địa danh cụ thể mà cũng vài ba, năm bảy cách khác nhau.

Trên thực tế, có những địa danh gồm cả danh từ chung, ví dụ Vũng Tàu, Bến Nghé, Xóm Mới, Cù Lao Chàm, Giồng Ông Tố, Núi Đèo, Cù Lao Giêng, Cổng Trời, Đèo Cả... Nếu làng Nủ là vậy thì viết hoa cả hai chữ, phải thêm chữ "bản" thành bản Làng Nủ; còn nếu bà con địa phương lâu nay gọi là Nủ thì chỉ cần viết hoa chữ Nủ. Cũng như làng quê của ông bạn tôi ở huyện Vĩnh Lộc (xứ Thanh) chỉ độc tên Lon, làng Lon, chứ không phải Làng Lon.

Bão lũ tan rồi, việc tiếp theo là khôi phục lại cuộc sống, trong đó có cả những chuyện như thế này.

Nguyễn Thông