Đồng bạc rách

Trong đời mỗi người, ít nhất cũng có một lần phải khó chịu bởi đồng tiền (bạc) rách.

Có thể do vô tình, nhưng cũng có thể ai đó cố ý "nhường", chuyển giao nó cho ta. Xử lý đồng bạc rách quả thật không đơn giản.

Cách khá phổ biến là sau sự bực bội, khó chịu khi biết mình bị rủi ro hoặc bị lừa, số đông đương sự âm thầm tìm biện pháp "nhường tiếp" đồng tiền mình không ưa ấy cho người khác. Mua thứ gì đó, kẹp đồng tiền xui xẻo vào giữa để tránh bị phát giác rồi "vô tư" thực hiện việc chuyển đổi khổ chủ. Xong, thở cái phào. Nếu bị ai đó nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng phát hiện thì làm như vô tình không biết, xin lỗi lí nhí, đổi đồng tiền lành lặn khác, sau đó lại tiếp tục âm mưu mới. Bao giờ công cuộc chuyển đổi (nói đúng hơn là tống khứ) hoàn tất mới thôi. Chỉ một đồng bạc rách nhưng cái vòng quay giả dối, lừa đảo, tha hóa cứ liên tu bất tận, dường như không có điểm dừng. Tờ bạc mỏng manh ấy quật ngã đạo đức biết bao nhiêu con người, thậm chí cả những vị thường răn dạy con cháu phải sống thật thà, trong sạch.

Tuy nhiên, dù người ta cố tình làm điều bất minh ấy, còn tự bào chữa "chuyện chẳng có gì mà ầm ĩ" nhưng bản chất lương thiện vẫn lấp ló đâu đây. Khi giấu tờ bạc rách giữa xếp tiền lành lặn, chỉ mình làm mình biết mà vẫn mắt trước mắt sau. Còn trời ở trên cao kia. Còn sự thiên lương ở mỗi con người. Rồi ngay cả có "lừa" được người khác, tiêu thụ trót lọt đồng tiền khuyết tật, nhưng mấy ai cảm thấy yên ổn trong lòng. Một chút day dứt, một chút ân hận bởi mình đã làm điều gì đó xấu xa, trái đạo nghĩa. Lương tâm con người không cho phép ăn mừng thắng lợi. Nỗi day dứt, dằn vặt khó thể quên đi.

Tôi đã từng như vậy. Một lần thôi, rồi ân hận. Và hôm qua lại gặp đồng bạc rách. Không bị ai lừa cả, bởi đơn giản là con tôi rút tiền ở máy ATM, phải đồng bạc không những đã mất góc lại còn dán băng keo chính giữa. Con tôi không thấy nó, vô tình đem trả tiền mua hàng nhưng bị phát hiện, cháu rất xấu hổ, về đưa cho tôi, bắt đền. Mệnh giá tờ bạc khá to nên cả nhà xúm lại góp cách xử lý. Không bàn ra tán vào, chỉ thống nhất biện pháp duy nhất: đem đến ngân hàng đổi, dù có phải chịu thiệt vài phần trăm theo quy định. Tôi lĩnh sứ mệnh... nhẹ nhàng đó. Chả cần lo lắng, mắt trước mắt sau. Cô nhân viên ngân hàng sau khi xem xét cẩn thận, hỏi han đôi điều đã vui vẻ đổi cho đồng tiền khác. Chẳng trừ phần trăm nào. Cả nhà vui. Không phải vì tìm lại được giá trị đồng tiền mà là giữ được giá trị con người. Cho mình và cho người khác.

Điều quý giá nhất rút ra được: để xử lý đồng tiền rách cần phải có nhân phẩm lành lặn.

12.8.2012

Nguyễn Thông