Bài hát tặng bạn ngày chủ nhật: Đường cày đảm đang

Hồi đánh Mỹ ở miền Bắc có nhiều phong trào lắm. Thanh niên thì "Ba sẵn sàng", trẻ con thì "Nghìn việc tốt", công nhân "Vững tay búa, chắc tay súng", đàn bà "Ba đảm đang". Ai vào việc nấy, dường như không còn tồn tại con người cá nhân mà tất cả đều là bộ phận của cuộc sống lao động-chiến đấu.

Cụm từ "Ba đảm đang" lúc đầu có từ nguyên là "Ba đảm nhiệm", ngay bài hát của nhạc sĩ Đỗ Nhuận cũng có câu "Anh đi công tác, xóm làng ba đảm nhiệm em lo", rồi chẳng hiểu do ai do đâu mà dần chuyển "nhiệm" thành "đang". Chỗ nào cũng nghe, cũng thấy lời nói, khẩu hiệu "Trai anh hùng, gái đảm đang", "Thanh niên ba sẵn sàng, phụ nữ ba đảm đang", mọi bức tường đều kín đặc khẩu hiệu. Nhiều lúc cứ nghĩ lẩn thẩn bọn Mỹ nó thua mình là do nó kém cái khẩu hiệu.

Nông thôn miền Bắc thời chiến chỉ tuyền phụ nữ, chỗ nào cũng những khuôn mặt đàn bà rắn rỏi, sắt lại, bơ phờ, già trước tuổi. Đôi vai gầy gánh cả hậu phương bom đạn. Trái tim còm cõi yêu thương, đợi chờ. Mình lấy làm lạ là tại sao đến bây giờ nhà nước không ra những cái sắc lệnh cụ thể tuyên dương anh hùng cho toàn thể phụ nữ miền Bắc, phụ nữ nông thôn thời đánh Mỹ nhỉ. Chả nghĩ đâu xa, cứ nhớ lại những vất vả của mẹ mình, chị gái mình mà thương vô cùng. Cả miền Bắc dốc hết lòng hết sức, dốc hết cả trai tráng cho miền Nam. Thời đại thật bi hùng, đau thương vất vả không kể xiết, sự hy sinh thầm lặng không gì đo đếm được.

Trong số những nhạc sĩ viết về nông thôn hồi ấy, An Chung đáng được xếp ở tốp đầu. Ông sinh năm 1931, mất năm 1982, là tác giả của những ca khúc rất được yêu thích bấy giờ như Trăng sáng đôi miền, Tôi người lái xe, Đường cày đảm đang...

Nhiều người nhận xét không ai hát bài này hay bằng nghệ sĩ Thanh Huyền. Giọng cao vút, trong trẻo như con sơn ca hót chào buổi sớm. Tiếng đàn piano Hoàng Mãnh thay cho cả dàn nhạc suốt bao năm. Ờ, mà mình cũng chưa biết người ta có phong danh hiệu nghệ sĩ ưu tú hoặc nhân dân cho ông chưa nhỉ, Nếu chưa thì thật sai lầm, vô ơn.

Chúc mọi người ngày chủ nhật cuối cùng của năm cũ 2012 vui vẻ, tốt lành. Chúc năm mới nhiều hạnh phúc.

Xin cám ơn nhà sưu tầm Zanhanoi.

29.12.2012
Nguyễn Thông

1.
Từ ngày anh đi việc đồng em giỏi giang
Ruộng cấy chăng dây cây lúa thẳng hàng
Đào đắp mương dẫn nước quanh làng
Tiếng hát ba đảm đang.
Ở làng quê ta, cày bừa giờ gái thay trai
Từng luống cao đồng trũng ruộng ngoài
Cày khéo tay nổi tiếng thôn Đoài
Thay trai nay gái đua tài.
Ruộng đồng quê ta mương máng dọc ngang
Nước đủ, phân gio nhiều, bón chăm sớm chiều
Bội thu chiêm mùa chắc bông mẩy đều
Cùng vì quê hương, lời Bác còn vang
Giết giặc anh sẵn sàng
Cứu nước em đảm đang
Dù bao gian khổ, tiếng ca vẫn rộn ràng.

2.
Ngày đầu chưa quen, đường cày đâu thẳng ngay
Nhưng đến hôm nay trên cánh ruộng này
Màu xới lên thẳng tắp đường cày
Lớp đất sâu đều tay.
Trời vừa tinh mơ, dọc bờ rộn tiếng trâu đi
Ta với trâu sương gió quản gì
Bừa kỹ xong gieo luống cho đều
Trâu ơi mai lúa khoai nhiều.
Gửi người thân yêu tiếng hát hậu phương
Thắm đượm hương lúa nồng, có công em trồng
Đảm đang lo tròn nhắn anh yên lòng
Còn giặc xâm lăng, tiền tuyến hậu phương
Tất cả ta chung lòng gắng sức hôm nay
Giặc tan anh về, đón anh thăm đường cày
Đường cày đảm đang…