Chuông quý chùa Trà Phương có còn?

NGUYỄN CÔNG KHA

Các lão làng kể chuông chùa Trà Phương (xã Thụy Hương, H.Kiến Thụy, Hải Phòng) cực quý đúc từ thời nhà Mạc. Sử cũ ghi rằng tiếng chuông vang xa cả chục dặm. Chả biết có đúng thế không nhưng nhà tôi cách chùa theo đường chim bay khoảng 300 m về phía đông nam, cứ khoảng vào giờ Dậu là tiếng chuông chùa ngân vang, vừa trong vắt vừa ấm áp đã thành kỷ niệm khó quên. Có những hôm theo bố mẹ đi làm trên đồng Hương cách chùa hơn 1 cây số vẫn nghe tiếng chuông chiều ngân nga, càng xa tiếng ngân càng vọng càng hay, khó diễn đạt thành lời.

Năm 1969 tôi học lớp 4/10 cùng với chú tiểu chùa Trà, nên hay trốn việc nhà ra học nhóm cùng tiểu. Nhiều hôm vào giờ Dậu tiểu rủ lên chùa chính thỉnh chuông, giúp tiểu châm hương. Tôi vẫn nhớ khi đó phải vươn người mới đánh vào núm chuông, tiếng chuông ngân nga khó tả.

Đầu thế kỷ 21 có dư luận rằng chuông hiện treo ở chùa Trà không phải chuông quý cũ mà là chuông khác, bởi tiếng không vang, không vọng, không ngân nga, chỉ cách vài trăm mét đã không nghe được gì. Hình như người ta đã đổi chuông, mà đổi lúc nào chưa ai rõ.

Nghe vậy nên mỗi lần về quê, vào giờ Dậu tôi chú tâm, chú thính thì cảm nhận rõ tiếng chuông đúng là không không vọng, không ngân nga như ngày xưa. Nhà tôi vẫn chỗ cũ, còn tai tôi chưa có dấu hiệu nghễnh ngãng. Tôi vào tận nơi thăm chuông thấy hình như vành dưới của chuông hiện tại nhỏ hơn chuông tôi thỉnh hồi năm 1965.

Nhân tiện nói thêm cây si cổ thụ ở bờ ao chùa tôi từng hưởng mát bóng của nó, còn cây móng rồng ở khu mộ tháp có tuổi trăm năm, tôi từng vặt trộm hoa, cả hai cây nay không còn. Người dân bảo có ai đó đã bán cho lái buôn được rất nhiều tiền? Nghe vậy tôi càng thêm nghi quả chuông hiện treo ở chùa Trà không phải chuông quý cũ mà là chuông khác.

Nguyễn Công Kha

-------

Lời bàn thêm: Chính tôi cũng như ông Kha, từng được tận mắt, tận tay, tận tai nhìn thấy, sờ thấy, nghe được quả chuông quý và âm thanh tuyệt vời của nó, hồi sư cụ (hòa thượng) Thích Quảng Mẫn còn trụ trì chùa. Tôi cũng đã thấy quả chuông hiện treo trong gian phật điện, nó khác so với quả chuông tôi đã biết. Trộm nghĩ, trải qua bao biến thiên dâu bể, ngõ chùa còn cháy đỏ những thân cau” thì không ai dám đảm bảo mọi sự yên lành, vững bền, dù nơi cửa phật. Tuy nhiên, quả chuông quý, nếu bị đánh tráo cũng chỉ từ những năm cuối thập niên 70 trở lại đây, do lòng tham của con người. Chỉ cần những vị am hiểu chữ Hán hoặc nghệ thuật đúc đồng thời xưa về chùa Trà Phương khảo sát quả chuông hiện hữu là rõ ngay thôi.

17.10.2012

Nguyễn Thông