Báo dốt

Tôi ít khi chê bai người khác, nếu có nói/viết gì cũng chỉ cốt vạch (cào) ra cái dở của họ mà thôi. Nhưng trường hợp này thì phải nói thẳng là dốt. Người đọc thời nay quay lưng với báo, nhất là báo quốc doanh, bởi họ khó chịu với thứ dốt như vậy.

Cụ thể, báo Vietnamnet (VNN) trong bản tin đăng ngày thứ hai 10.3.2025 lúc 20 giờ 27 viết (cả trên tít lẫn trong bài): “Indonesia bắn 21 loạt đại bác chào đón Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân”.

Đứa viết và đứa duyệt đăng đều không chỉ dốt tiếng Việt, mà còn không có kiến thức về nghi lễ này.

Trong trường hợp đón khách quý, những nhân vật đặc biệt, khi hành xử phép ngoại giao người ta thường bắn đại bác để chào mừng. Vụ này có nguồn gốc từ xưa, ai muốn biết cứ tra gu gồ, tôi không cần nhắc ra đây. Bắn 21 phát, xin nhớ là phát. 

Tại sao 21, bởi súng gồm 7 khẩu (vài nơi phá cách thì nhiều súng hơn), dù ít hay nhiều cũng chỉ bắn 21 phát. Bảy khẩu bắn đồng loạt thì chia làm 3 loạt, 3 nhân 7 bằng 21. Vậy thôi.

Trong tiếng Việt, từ “phát” là danh từ để chỉ từng đơn vị hoặc động tác diễn ra đơn lẻ, nhanh. Ví dụ: Bắn hai phát súng, đá cho một phát, chơi một phát… Còn “loạt” cũng là danh từ, chỉ sự tập hợp nhiều vật/vụ việc xuất hiện cùng lúc, một đợt xảy ra nhiều. Ví dụ: Một loạt cánh tay giơ lên, cả loạt người nghỉ việc, bắn 7 loạt đại bác…

Tôi không chứng kiến nên không rõ Indonesia bắn bao nhiêu phát bởi báo quốc doanh biên chép rất lung tung, nào là 21 phát, 7 phát, 21 loạt, 7 loạt, không biết đâu mà lần. Nhưng tôi chắc người Indo chẳng dốt tới mức không biết cần phải bắn bao nhiêu phát cho đúng nghi lễ.

Bảy khẩu pháo bắn 21 loạt như báo VNN viết thì nửa buổi sáng cũng chửa xong, khách và chủ điếc bà nó tai chứ ở đó mà chào mừng, chào đón. Ba loạt thôi, 7 khẩu đồng loạt bắn 3 lần, đủ 21 phát, rồi cười hỉ hả, tay bắt mặt mừng, tai không bị điếc.

Ông hàng xóm nhà tôi (một cựu chiến binh) có lần giải thích loại đại pháo nghi lễ này chỉ gây tiếng nổ chứ không có đạn. Nếu bắn bằng đạn, 21 viên, 21 phát, lại chả chết cả làng chứ ở đó mà chào mừng.

Nguyễn Thông