Kể từ khi ông Trương Huy San, tức nhà báo lừng danh Huy Đức, tức Osin Huy Đức nổi tiếng, bị bắt giam ngày 1.6.2024, hầu như tất cả báo chí, cơ quan truyền thông đều sốt ruột chờ đợi xem có gì tiếp theo.
Và hôm 12.2 nó (tin) đã xuất hiện, nhưng tất cả "mậu dịch" đều phải lấy lại, copy từ Thông tấn xã. Điều này cũng phần nào cho biết có quyền tự do dân chủ hay không. Đã hết thời báo chí vênh vang về "tài" tự điều tra, tìm hiểu, khai thác để tung ra tin tức có "chủ quyền".
Nhà báo Huy Đức bị cơ quan tư pháp cao nhất xứ này (Viện KSND tối cao) truy tố tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo quy định tại điều 331, khoản 2, Bộ luật Hình sự.
Ông hàng xóm nhà tôi cười bảo, chậc chậc, có quyền đó quái đâu mà lợi dụng. Người ta chỉ có thể lợi dụng thứ có thật, chứ nó vô ảnh vô hình, vẽ vời, trên tivi, trên miệng quan, không có thật, thì làm sao lợi dụng. Ổng còn bảo ngay cả viết tút trên phây búc "phản biện" những điều ngang tai trái mắt, sai trái, xấu xa trong xã hội để góp phần xây dựng xã hội, cuộc sống tốt hơn mà còn bị chặn, bị làm khó dễ, thì đừng nói về quyền tự do dân chủ.
Còn "lợi ích hợp pháp" của tổ chức hoặc cá nhân ư? Xứ này thiếu gì chuyện lúc ni được coi là lợi ích hợp pháp, khi tê bị xem bị quy là lợi ích bất hợp pháp. Ối anh chui vào lò của ông Trọng chỉ bởi lợi ích bất hợp pháp bị phơi bày. Lúc đám Nguyễn Xuân Phúc, Võ Văn Thưởng, Vương Đình Huệ tại vị, ai mà chỉ ra những sai trái của chúng đều bị coi là "xâm phạm lợi ích hợp pháp của cá nhân", nhẹ thì bị phạt 7 triệu rưỡi, nặng thì bị bắt, khởi tố, truy tố, đi tù; nhưng khi cơ quan pháp luật khui ra cũng chính thứ đó thì nó lại thành lợi ích bất hợp pháp.
Chả nhẽ chỉ cơ quan công quyền mới có quyền phơi bày thứ lợi ích xấu xa, tội lỗi ấy, còn nhân dân thì không? Vậy quyền tự do dân chủ ở đâu? Hay dân chỉ được phép nêu ra, bàn về những vụ đụng xe, đánh ghen, cờ gian bạc lận...?
Liệu nhà chức việc thời nay còn nhớ những vụ "Nhân văn giai phẩm", "Xét lại chống đảng"... đã hủy hoại, tàn hại biết bao nhiêu người tài, cương trực, tử tế, những người đã thẳng thắn vạch ra sai trái của bộ máy và cá nhân cầm quyền. Tới giờ, thực chất của mấy cuộc đấu tố, trừng trị ấy là gì, thế nào, mọi người đã rõ. Đừng tiếp tục dẫm vào vũng bùn, vết chân, lối đi nhơ nhớp ấy nữa. Tôi bảo thật.
Người như Trương Huy San (Huy Đức, Osin) trên đời này hiếm lắm, không có mấy đâu. Không biết dùng người như Huy Đức, chẳng những xã hội và cuộc sống bị thiệt, mà tư duy, ý thức cai trị của các ông bà cầm quyền cứ chìm đắm, luẩn quẩn mãi trong xiềng xích vô hình, chả bao giờ tháo được điểm nghẽn để bước vào kỷ nguyên mới, một kỷ nguyên mới chỉ có trong lời nói và trên giấy.
Huy Đức bị bắt ngày 1.6 Thiếu nhi quốc tế, bị xử ngày 27.2 Thầy thuốc Việt Nam. Huy Đức luôn bênh vực cho hai đối tượng ấy, trẻ em và thầy thuốc.
Bất giác tôi nhớ phiên tòa xử ông Tạ Đình Đề, một con người đúng nghĩa. Hôm ấy ngày 11.6.1976 (dễ nhớ bởi có 2 số 6) đám chúng tôi đi tàu điện từ Mễ Trì - Thanh Xuân tò mò kéo nhau tới bên ngoài trụ sở tòa án ở Hà Nội, phố Lý Thường Kiệt. Tất nhiên người ta chặn không cho vào, chỉ đứng ngoài ngóng cổ chờ. Đông nghịt.
Và cuối cùng là tiếng reo như sấm dậy. Tạ Đình Đề tiều tụy bước ra ngoài khi được trả tự do, như một người anh hùng.
Người làm nên kỳ tích có một không hai trong nền tư pháp hiện đại xứ này là bà Phùng Lê Trân, thẩm phán, chủ tọa phiên tòa. Bà Trân tuyên bố trả tự do cho bị cáo Tạ Đình Đề ngay tại tòa, không phải bởi cụ Tạ là nhân vật tiếng tăm, con người huyền thoại, từng là đệ tử thân tín của cụ Hồ... mà chỉ do không có tội, vô tội. Vô tội thì phải thả. Vậy thôi.
Chả biết hôm nay có còn Phùng Lê Trân nào nữa? Không biết.
Xứ này, nhất là thời hiện đại, những người như Phùng Lê Trân, Tạ Đình Đề, Huy Đức rất hiếm.
Lịch sử có lặp lại không, hãy chờ ở phiên tòa hôm nay.
Và cuối cùng, một bị can bị cấp chạm nóc là Viện kiểm sát nhân dân tối cao truy tố, kết tội nhưng lại được xét xử rất chóng vánh, chỉ một buổi sáng là xong. Thành phần xét xử rất ít (vỏn vẹn 3 người), đơn giản, luật sư bào chữa cũng chả được bào được chữa, người dự lèo tèo vài mống, thậm chí cảnh sát tư pháp cũng ít. Tòa mini, giống như làm cho có, cho xong. Hay đây là thí điểm của đổi mới tư pháp, tinh gọn thủ tục, tiết kiệm chi phí.
Tòa xử công khai nhưng báo chí nhà nước cũng không được dự, ngoại trừ Thông tấn xã Việt Nam. TTX viết gì, viết như thế nào thì các báo đài cứ lấy thế mà đăng. Ngay cả tấm ảnh đương sự tại tòa cũng bị làm mờ khuôn mặt, còn ảnh khác chỉ chụp từ sau lưng. Người ta sợ cả sự bình thản trên nét mặt của đương sự bị kết án, sợ lời nói của một người mà họ biết không dễ gì kết tội, họ không đủ trình độ để tranh luận. Cứ để TTX kết án trong bài tường thuật chung chung là xong, ai biết đấy là đâu, thực hay không thực.
Nhiều người mừng khi Huy Đức chỉ bị tuyên 30 tháng tù (2 năm rưỡi), rồi sẽ sớm ra thôi..., nhưng tôi cho rằng án 1 ngày cũng là dài bởi Huy Đức không có tội.
Nhưng gì thì gì, ngày 27.2.2025 là ngày của Huy Đức, của bên thua cuộc. Lịch sử đương đại Việt sẽ ghi dấu mốc này.
Nguyễn Thông
(Tôi vừa ra cuốn sách "Quanh quất phận người", biên kể về những người tôi chơi, tôi biết kỹ. Chỉ tiếc, trong bản thảo nộp có bài về Huy Đức (dài gần 2 chục trang) và một số người khác, nhưng có lẽ do bị coi là nhạy cảm nên chúng bị gác, dừng, bỏ. Đành vậy. Tôi chỉ nhắc thêm rằng Huy Đức cũng là "phận người" vậy).
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét