Những bài hát của một thời (51): Lời ru theo sóng

Tôi không nhớ ca sĩ-nhạc sĩ Trần Khánh viết Lời ru theo sóng vào năm nào, chỉ loáng thoáng những năm sau hòa bình 75 đã được nghe bài này trên làn sóng đài Tiếng nói Việt Nam với giọng hát Kim Oanh. Đây là một cặp từng tạo nên những giai điệu tuyệt vời của nền âm nhạc thời chiến tranh chống Mỹ.

Khác với nhiều, rất nhiều ca khúc hồi chống Mỹ và hậu chiến thường hừng hực khí thế tinh thần cách mạng, chủ nghĩa anh hùng, biểu hiện niềm tự hào hơi thái quá, thì có một số rất ít bài hát đã theo lối riêng, lúc bấy giờ bị coi là lạc lõng, lẻ loi, khi xoáy sâu vào tình cảm, tâm tư con người bình thường, cuộc sống bình thường. Mấy bài ấy không được dư luận phải đạo đương thời đánh giá cao, tuy nhiên sức sống lại rất lâu bền. Lời ru theo sóng, theo tôi, nằm trong số ít đó.

Tôi có nghe nói nhạc sĩ Trần Khánh viết Lời ru theo sóng khi ông sinh đứa con đầu lòng. Thông qua lời người mẹ, ông dành tình thương cho con. Đời ông quá nhiều khốn khổ nên đặt hy vọng vào đời con. Nhà thơ Nguyễn Thụy Kha kể lại ngay từ năm 1957 ông đã đầu quân về đài Tiếng nói Việt Nam, là giọng ca trụ cột, quý hiếm của đài. Nhưng có tài liệu nào đó bên công an rằng ông từng khai báo với mật thám Pháp (phòng nhì) lúc bị bắt, dù rất vu vơ không căn cứ nhưng người ta cứ thế hắt hủi Trần Khánh. Suốt hơn 22 năm đằng đẵng, ông chỉ là kẻ hát rong, làm thuê, không biên chế, không chế độ đãi ngộ gì; lương không, sổ gạo cũng không. Mãi cuối năm 1979 người ta mới xét biên chế cho Trần Khánh, chưa kịp hưởng lương nhà nước được bao lâu thì ông qua đời do tai nạn giao thông năm 1981 trong chuyến xe về Quảng Ninh công tác. Thương thay cũng một kiếp người, tài hoa bạc mệnh.