Vụ tiền tết

Tết, tức Tết độc lập 2.9, còn gọi là Quốc khánh.

Chả là năm nay 2025, tròn 80 năm quốc khánh nước Việt Nam độc lập. Hàng trăm nghìn tỉ đồng được chi ra cho những hoạt động rầm rộ kỷ niệm. Ước chừng thế thôi, chứ không thể biết được bao nhiêu, có khi lên tới hàng nghìn nghìn tỉ, triệu tỉ chả biết chừng. Ngân sách xứ này, việc thu chi luôn là điều bí mật, tối mật.

Hôm 28.8, cả nước xôn xao về tin đồn năm nay chính phủ sẽ cho tiền dân, mỗi người 100 nghìn đồng, văn bản bị lộ ra còn ghi rõ "tương đương 1kg thịt lợn". Sáng đồn; trưa báo chí quốc doanh cải chính bảo đồn bậy, không có, cần cảnh giác thế lực thù địch chống phá; cuối chiều chính phủ chính thức lên tiếng rằng có. Đến buồn cười.

- Rốt cuộc, đúng là có tiền, 100 nghìn cho mỗi người, chứ không phải tin đồn. Nhiều ít không thành vấn đề, bao nhiêu cũng quý, nhất là với dân nghèo, mà dân ta đa số còn nghèo. Đây là điểm son cho chính phủ. Tôi sống 70 niên cuộc đời, lần đầu tiên được nhà nước cho tiền

- Một quyết định đúng đắn nhưng lại rất trục trặc. Nhẽ ra khi bị xì trên mạng, nhà chức việc ngay lập tức phải lên tiếng, thừa nhận luôn. Làm vậy vừa được dân hoan hô, ca ngợi, vừa dẹp được những đồn đoán, nghi ngờ, thậm chí chê bai, lời ra tiếng vào. Đến khổ, làm điều tốt mà cũng rụt rè, run sợ.

- Soạn văn bản về chủ trương chính sách phải thận trọng, cân nhắc, kỹ lưỡng từng dấu chấm dấu phẩy, nói chi từ ngữ, câu cú, số liệu, diễn đạt. Tôi cho rằng họ đã hỏng khi so sánh số tiền 100 nghìn với ký thịt lợn, tạo nên điều tiếng. Có lẽ họ không dám thừa nhận ngay sự thực chính bởi chi tiết này. Thần thiêng nhờ bộ hạ. Bề tôi, thư ký kém cỏi đã suýt làm hỏng một chính sách tốt liên quan tới trăm triệu người, mà ông ký duyệt cũng dốt không phát hiện ra.

- Qua vụ này, thấy mạng xã hội còn nhanh nhạy, khả tín/đáng tin hơn báo chí quốc doanh. Còn loại như báo VOV thì vứt. Nó, nhẽ ra không có thông tin thì phải tìm hiểu để xác định hư thực, đằng này hàm hồ quen thói, cả vú lấp miệng em, nên vội phủ nhận, bảo là tin đồn nhảm. Đó là kiểu làm báo, thông tin của báo chí quốc doanh. Và tệ hơn nữa, khi nó thừa biết đã sai, nó cũng không một lời xin lỗi dân chúng, bạn đọc, thậm chí xin lỗi chính phủ, nhà nước.

Nên tẩy chay loại báo như VOV, từ giờ bản thân tôi không bao giờ đọc nó nữa.

- Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan có trách nhiệm phải phát số tiền nói trên cho tất cả mọi người trước ngày 2.9. Đó là ý tốt nhưng tôi nói thật, lực bất tòng tâm. Lúc này, đâu phải tất cả dân chúng đều đã có định danh VNeID và tài khoản cá nhân. Rất nhiều người già, bệnh tật, sống ở nông thôn, vùng sâu vùng xa, lang thang cơ nhỡ, mưu sinh ly hương... chưa có hai thứ ấy, nếu có vội làm cũng không thể nào kịp. Mà không có chúng thì không nhận được tiền.

Vậy liệu còn cách nào để phát 100 ấy cho những người này? Chưa có lời giải. Trong chuyện này, chính thủ tướng cũng vội vàng, đi trên mây, không sát thực tế. Đó là điều tối kỵ đối với nhà lãnh đạo, còn đám bề tôi tinh dửng ông này bà nọ cũng không nhận ra mà tham mưu, mách bảo, khuyên can một câu, chỉ rặt xôi thịt.

Thôi muộn khuya rồi (0 giờ 58 ngày 29.8), tôi chỉ nhận xét vậy.

Nguyễn Thông