Bạn bè

Tổng số lượt xem trang

Tìm kiếm Blog này

Thứ Bảy, 19 tháng 9, 2015

Thành ngữ mới: NGĂN SÔNG CẤM CHỢ

Gọi là mới, nhưng thực ra cũng mấy chục năm rồi. Cụm từ này được sinh sau năm 1975, đầu tiên phổ biến ở miền Nam, rồi lan ra miền Bắc. Cũng phải thôi, bởi chung một gầm trời chế độ. Tôi đã cố công tìm hiểu, thấy có lẽ tình trạng ngăn sông cấm chợ tự mình hại mình hình như chỉ xuất hiện ở Việt Nam. Cũng may nó chỉ tác oai tác quái gần 2 chục năm, nếu kéo dài thêm chút nữa, cả dân tộc và xứ này sẽ rơi xuống địa ngục.
Người cộng sản VN luôn tự hào thông minh sáng tạo, biết áp dụng sáng tạo những thứ du nhập từ nước ngoài vào hoàn cảnh Việt Nam, chủ nghĩa Mác-Lênin chẳng hạn, tên lửa SAM1, SAM2 chẳng hạn. Có những thứ thành công, như tên lửa SAM. Nhiều thứ thất bại, mà chủ nghĩa Mác-Lênin là điển hình. Thời còn Liên Xô, cứ Liên Xô có cái gì là họ bê nguyên xi về, nhất là tư duy kinh tế. Một nền kinh tế bao cấp, nhất cử nhất động theo chỉ đạo máy móc từ trung ương đã giết chết sản xuất và thị trường. Sống chủ yếu dựa vào bầu sữa viện trợ, đến khi bị cắt, giật mình nhìn lại, dường như chả tự làm được thứ gì ra hồn.
Chết ở chỗ, họ rất kiêu ngạo, đắc thắng. Nghĩ mình đã đánh thắng được cả hai đế quốc to thì việc xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội chỉ là chuyện nhỏ. Năm 1976, ông Lê Duẩn trong một bài phát biểu đã nói câu thể hiện cái ý ấy, giống hệt câu thơ của ông Tố Hữu, “đường lên hạnh phúc rộng thênh thênh”. Họ làm cho dân chúng rơi vào cơn mê, chủ nghĩa cộng sản về đến ngõ rồi, chỉ cần long trọng ra rước vào nhà thôi.
Say quá nên họ làm càn, bất chấp tất cả quy luật. Không chịu nghe những lời phải trái, cứ quyết là làm. Tất cả chỉ có đúng, bởi cộng sản không bao giờ sai. Nền kinh tế miền Nam đang huy hoàng, phát triển vậy, chỉ vài nhát quét bằng chủ trương này nọ, họ mau chóng đưa về tầm ngang bằng miền Bắc để cùng nhau thụt lùi. Kinh tế bao cấp và chính sách ngăn sông cấm chợ đã kìm hãm đất nước, dân tộc này gần hai chục năm, nhưng tại hại là nó kéo lùi VN cả mấy chục năm so với nước khác, để bây giờ không thể nào đuổi kịp.

Bọn trẻ bây giờ không biết ngăn sông cấm chợ là như thế nào. Đại khái, nôm na vầy cho dễ hiểu: Kinh tế, sản xuất ngày càng khó khăn. Mỹ cấm vận, bầu vú sữa Liên Xô, Trung Quốc ngày càng teo tóp, tâm lý sống dựa dẫm đã ăn sâu vào cả cán bộ lẫn dân chúng, bộ máy đảng và chính quyền sống nhờ vào ngân sách ngày càng phình to, nhiều thiết chế chính trị, xã hội, kinh tế siết người dân đến ngạt thở..., tất cả khiến cuộc sống lao dốc không phanh. Không những không nhận ra sự thực ấy, nhà cầm quyền đang đắc thắng còn gây ra biết bao phiền toái, vô lý. Họ dựng lên những rào cản kìm hãm sức sản xuất, phá hoại thị trường. Họ cấm tiệt sự tự do lưu thông phân phối. Tất cả mọi sản phẩm đều được coi là hàng hóa và phải quy về sự điều tiết, phân phối theo kế hoạch của nhà nước, kể từ hạt lúa, mét vải, cái kim sợi chỉ, cuốn tập học trò, chiếc xe đạp, điếu thuốc lá, cái bát ăn cơm, con gà con lợn... Ai tự động lưu thông những thứ do mình sản xuất được hoặc mua được đều vi phạm luật của nhà nước. Nơi trồng lúa gạo không biết bán cho ai, bán đi đâu; còn nơi thiếu gạo cứ ráng chịu đựng, dù có thể chết đói. Mọi thứ đều thành hàng cấm, mọi hành vi lưu thông phân phối ngoài quy định nhà nước đều là buôn lậu. Nơi thừa, nơi thiếu, dân kêu nhưng nhà nước mặc kệ. Họ còn mải bàn tính việc tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Hiểu theo kiểu giản dị nhất, ngăn sông cấm chợ tức là tự mình cấm vận mình, tự mình hại mình. Hại bằng chính sách, chủ trương nên hậu quả tai hại của nó càng tăng gấp bội so với hành vi bình thường.
Tôi còn nhớ những năm từ 1977 (lúc tôi vào Sài Gòn) đến khoảng 1992-1994 có 2 trạm kiểm soát cực kỳ nổi tiếng về sự tàn bạo của nó: trạm Tân Hương trên quốc lộ 4 (nay là quốc lộ 1) từ Sài Gòn về miền Tây Nam Bộ, đặt ở huyện Tân Hiệp, tỉnh Tiền Giang; trạm kia là trạm Suối Sâu trên quốc lộ 21 từ Sài Gòn đi Tây Ninh, đặt ở huyện Trảng Bàng, Tây Ninh. Không biết bao nhiêu oan ức, đau khổ, bi kịch của người dân đã sinh ra từ 2 trạm này. Lúc ấy lực lượng kiểm soát là những ông trời con, bất cứ thứ gì của người dân đưa qua trạm cũng bị lục soát, khám xét, tịch thu, kể cả gạo, đường tán, cá thịt, thuốc lá... Dưới danh nghĩa chống buôn lậu, họ cướp hết. Trường tôi có lần tổ chức cho giáo viên về Mỹ Tho mua gạo cứu đói, mỗi người chỉ dám mua 15-20kg, vậy mà qua trạm Tân Hương vẫn bị tịch thu hết, có lần còn bị đám nhân viên trạm vác AR15 ra bắn đuổi theo, đến giờ nhớ lại còn phát khiếp. Một lần tôi đi Tây Ninh thăm cậu em họ, lúc về y làm quà cho 2kg đường tán (màu vàng, viên to bằng 2 đốt tay) và 3 gói thuốc lá Samit, qua trạm Suối Sâu mặc dù tôi đã giấu khá kỹ nhưng có lẽ do mình theo nghề dạy học, không quen làm điều gì mờ ám nên chúng nhìn mặt là nhận ra ngay, khám liền và tịch thu hết. Từ đó sợ, mấy năm sau không dám đi Tây Ninh nữa.
Bây giờ, cứ nhắc lại thời kinh hoàng ấy, người ta thường nhớ đến ông Đỗ Mười. Ông ta là gã thiên lôi của chế độ cộng sản, đã “có công” phá nát nền kinh tế miền Bắc sau 1954 bằng công cuộc cải tạo xã hội chủ nghĩa, sau lại được đảng trọng dụng đem thứ kinh nghiệm ấy vào phá nát kinh tế miền Nam với tên gọi cải tạo tư bản tư doanh. Sau này lịch sử cần viết lại cho rõ ràng để đánh giá công tội những vị ấy, không thể ù xọe mãi được. Rồi cả những vụ như Z30 ở Hà Nội, hợp tác hóa triệt để trên cả nước, biến 500 huyện thành 500 pháo đài kinh tế, công tư hợp doanh chẳng khác gì ăn cướp của cải của các nhà tư sản dân tộc... đều cần được xem xét lại một cách công bằng, đúng đắn. Cũng như cái gọi là công cuộc đổi mới, họ tự nhận công lao của họ nhưng thử hỏi ai gây ra những cản trở, trì trệ, lạc hậu, rào cản, cũ kỹ, bất nhân... để rồi phải đổi mới làm lại từ đầu. Dân đã tha không hỏi tội thì thôi, đừng có lu loa mà đánh tráo lịch sử.
Nhớ lại một thời ngăn sông cấm chợ, để thấy rằng dân chịu đựng được chừng ấy năm là quá giỏi.
Nguyễn Thông

18 nhận xét:

  1. "Thành phố buồn
    Lắm con buôn.." Hồi mình còn học sỹ quan ở Sơn tây, cứ hở là đi buôn, Thời đó Lương Thượng úy chỉ mua dược 12 kg gạo thôi các bạn ạ!

    Trả lờiXóa
  2. Góp vui. Vế 1 của thành ngữ: Ngăn sông. Cả 2 đều thanh bằng. Sông, không gian diễn ra xuôi ngược ghe thuyền, chuyên chở nông lâm thổ sản. Ngăn, hành động bít đường, chặn lối, xua đuổi, lục soát phương tiện đi lại. Tuy nhiên, ngăn, xét về mức độ thì chưa cao và có thể còn khe hở. Cấm chợ. Thanh trắc. Chợ, không gian diễn ra bán mua, trao đổi hàng hóa, nhu yếu phẩm. Cấm, hành động có chỉ thị, có chủ đích, không cho tụ tập bán mua. Mức độ hành động khá quyết liệt, trắng trợn. Con sông, thiên tạo, dưới nước, gắn liền với đời sống nhân dân. Cái chợ, con người tạo ra, trên bờ, tồn tại tất yếu, để sống. Nói đến con sông, cái chợ là nói đến sinh hoạt, hơi thở cuộc sống của nhân dân. Ở đây, cảnh trên bến dưới thuyền không còn. Lẽ ra, kẻ tấn công trực diện vào nhân dân là thực dân, đế quốc. Nhưng ở đây lại là cái chính quyền dân chủ nhân dân, của dân, do dân, vì dân. Con sông, cái chợ, hình ảnh của làng quê, của con gà trái bí, của cân đường thúng gạo, tất cả là nạn nhân, là đối tượng cần tiêu diệt, xóa bỏ một thời của lũ, xin lỗi, hoạn lợn!

    Trả lờiXóa
  3. Nhận xét này đã bị quản trị viên blog xóa.

    Trả lờiXóa
  4. Bác đ10 xuất thân từ nghề hoạn lợn (thiến heo) thì sẽ thành công nếu làm trong lò sát sinh (A-ba-toa) hay làm đao phủ.Bác điều hành cả nền kinh tế thì đúng là thảm họa.

    Trả lờiXóa
  5. "Cụm từ này được sinh sau năm 1975, đầu tiên phổ biến ở miền Nam, rồi lan ra miền Bắc"

    Một trong những "mặt trái" của Giải phóng .

    Sau 75, dân miền Nam kêu đó là "ngăn sông cấm chợ", vì trước 75 ở miền Nam không có chuyện đó .

    Nhóm từ lan ra miền Bắc vì trước 1975 miền Bắc nghĩ điều đó -"ngăn sông cấm chợ"- là bình thường .

    Trả lờiXóa
  6. "Thời còn Liên Xô, cứ Liên Xô có cái gì là họ bê nguyên xi về, nhất là tư duy kinh tế"

    Thời đó là thời Lê Duẩn . Chứ thời Bác Hồ vĩ đại, Bác chỉ rinh đồ từ Trung Quốc sang . Cố vấn nè, Cải cách ruộng đất nè, Nhân Văn Giai Phẩm nè, đánh tư sản nữa ... Ôi, bao nhiêu là của quý nên rất được lòng dân miền Bắc và đám thiểu não miền Nam .

    Trả lờiXóa
  7. Có một thời,trong một bối cảnh cụ thể,Đảng và nhà nước đã có những sai lầm,trong xây dựng kinh tế...Nhưng cái đó có thể hiểu được vì sự tồn vong của đất nước của cách mạng.Chỉ có bọn thong manh mới đẩy sự việc đã qua thành hệ thống.Một đứa như Nguyễn Thông phản trắc trở cờ mới lưu luyến chế độ VNCH đã thối rữa từ tám đời.Nguyễn Thông ơi! hại cơm của dân Việt

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Ngụy biện1:"Sai lầm trong xây dựng kinh tế có thể hiểu được vì sự tồn vong của đất nước, của cách mạng". Ngụy biện2:"Thông lưu luyến chế độ VNCH". Ông Thông sanh ra, lớn lên, học hành, được đào tạo từ miền Bắc. Ông ấy chưa có 1 giờ sống dưới chế độ VNCH. Chưa biết, chưa sống mà gọi là lưu luyến à? Vậy, phản ứng hoặc chỉ ra những khiếm khuyết của chế độ là bọn VNCH? là phản động?là trở cờ? Đất nước ngàn năm vẫn tối tăm cũng bởi những lý luận chụp mũ, ngụy biện này. Đúng là "hại cơm của dân Việt".

      Xóa
    2. Thế thì đề nghị ông Ba Nguyen cứ cầm cờ của ông để tiến lên nghèo đói nhé.

      Xóa
    3. Đến giờ mà còn tối thế Ba Nguyên. Chỉ có thể hiểu được bởi hai lý do: Một, ông đang ngời trên đầu dân; hai, ông quá dốt

      Xóa
    4. Bác Nguyễn Thông sai rồi .

      Người ta nói "Đói cho sạch, rách cho thơm". Dân nghèo đói vàng mắt mà vẫn tin yêu Đảng, vẫn kính trọng Bác Hồ còn hơn khá khá rồi cái là quên Đảng, không còn kính trọng Bác Hồ nữa . Nếu ngọn cờ được Đảng và Bác Hồ đã giương lên, thì chúng ta, nhất là những người như bác Thông, cần đi theo, bất kể nó có dẫn tới nghèo đói hay chết chóc . Đơn thuần vì chúng ta tin yêu Đảng & kính trọng Bác Hồ . Thế thôi . Tư duy làm chi cho nó mệt đầu ra .

      Xóa
    5. TMĐ cũng đúng luôn .

      Chưa sống 1 ngày với VNCH thì sao mà lưu luyến .

      Cái sai lầm của Đảng là mở cửa . Tự nhiên dân có cái để mà so sánh .

      Cứ khóa béng cái cửa lại thì thằng nào -theo lý luận của TMĐ- cũng tin Đảng là nâm bờ oăn hết . Vì có biết gì nữa đâu .

      Xóa
  8. Nhận xét này đã bị quản trị viên blog xóa.

    Trả lờiXóa
  9. Nhận xét này đã bị quản trị viên blog xóa.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Nhận xét này đã bị quản trị viên blog xóa.

      Xóa
    2. Nhận xét này đã bị quản trị viên blog xóa.

      Xóa
  10. Nhận xét này đã bị quản trị viên blog xóa.

    Trả lờiXóa
  11. Nhân đây chợt nhớ chuyện H.Đ kể. Vào thời điểm đó, ông Đỗ Mười đi thăm miền tây, được biếu bao gạo. Đến Ngã ba Trung Lương, xe ông bị chặn vạ bao gạo bị tịch thu. Tài xế nói nhỏ với người kiểm soát: Của ông Đỗ Mười đấy! Nhưng anh nầy trả lời: Đỗ Mười một cũng lấy chứ đừng nói chi Đỗ Mười! Hi hi..không biết có thật không, nhưng đúng là "gieo gì gặt nấy"

    Trả lờiXóa