Đài quốc gia (kỳ 2)

Chính bởi thói quen xấu coi tivi nên hôm ấy tôi lại mở tivi khi ăn cơm. Các nhà khoa học dinh dưỡng, và nhất là những người tu thiền đã dạy rồi mà tôi chả chịu nghe. Rằng, lúc ăn uống thì tập trung vào ăn, đừng có trò chuyện, đừng phân tâm, ngó chỗ này nhìn chỗ khác, đừng tivi ti viếc… thì mới hợp cách dinh dưỡng, tốt cho tiêu hóa, sức khỏe. Coi tivi, dù để biết thời sự, là ngu dại, điếc không sợ súng.

Chả riêng gì tôi, rất nhiều người mắc căn bệnh ngu dại ấy, coi tivi lúc ăn cơm. Chưa thấy quan tài chưa đổ lệ.

Lại nhớ có lần, dễ cũng hơn chục năm rồi, mấy người bạn đồng môn cùng khóa rủ tôi lên chơi thiền viện Trúc Lâm ở Thủ Đức (Sài Gòn). Chả là chị bạn có ông cậu ruột trụ trì nơi đó, tôi gọi đùa là “viện sĩ”. Ông U80, hiền lành, sáng láng, thông tuệ, thông kim bác cổ, rất dễ gần. Ngồi với ông một buổi, bất giác nhớ câu thơ xưa “một ngày tựa mạn thuyền rồng/còn hơn muôn kiếp ở trong thuyền chài”. Chỉ tiếc, tôi không dứt được bụi trần, nặng nợ trần tục, nên chỉ lĩnh hội được từ cụ “viện sĩ” đôi điều, còn lại vẫn cứ sa chân vào hỉ nộ ái ố cuộc đời. Lâu cũng không có dịp lên cõi Trúc Lâm ấy, lại lười không hỏi bạn, chả biết cụ có còn, hay đã thong dong về bến giác rồi.

Lần đó, cụ mời cả đám ở lại dùng bữa trưa cơm chay. Tôi căn tục quá nặng, cứ lăng xăng đi lấy món theo kiểu búp phê, trong khi cụ và các thầy lặng lẽ hàng một trật tự tới chỗ đặt cơm và từng món ăn, lấy xong bước nhẹ im lặng về bàn, ăn cũng trật tự, không nói một lời, không một tiếng động. Cái thằng tôi lúc đầu vừa ăn vừa trò chuyện, cụ hiền từ nhìn sang nhưng không nhắc gì. Tới khi tôi tỉnh, chợt nhận ra mình quá lố, cúi đầu thẹn thùng, ráng nuốt hết bát cơm không để thừa. Lúc uống nước, một thầy bảo, khi ăn mà trò chuyện có thể vui nhưng hại lắm, cơ thể, hệ tiêu hóa sẽ bị chi phối, thần khí bị phân tán, lòng dục chen vào… thì ăn cũng chả ích lợi bao nhiêu, có khi còn hại. Bài học ấy, tôi nhớ tới giờ, nhưng cứ áp dụng được vài giây lại quên. Thế mới biết, đạt được cảnh giới thiền còn khó hơn leo lên giời.

Lại quay về chuyện tivi, đài truyền hình, VTV. Đang ăn cơm, loa tivi oang oang, giới thiệu một ông giáo sư nói về cuộc chuyển mình của đất nước trong kỷ nguyên mới. Ông giáo sư này tôi biết, quan chức bự của hội đồng lý luận trung ương, học trước tôi một khóa. Ông bảo, đất nước ta - dải đất hình chữ ét (S), đang chuyển mình đổi thay từng ngày. Tôi nghe tới đó, với chiếc rì mốt tắt tivi cái phụp. Đầu óc lạc hậu, u mê, cổ hủ, cũ kỹ thế, mà cũng được lên tivi dạy đời, kể cũng lạ.

 
Bọn tivi cũng vậy, chúng không hiểu rằng thời này làm gì có đất nước hình chữ ét, vậy thì bao nhiêu đảo, quần đảo, lãnh thổ, lãnh hải, Hoàng Sa, Trường Sa, chủ quyền quốc gia... vứt đi đâu, dù chỉ là cách nói văn vẻ. (còn tiếp)

Nguyễn Thông