Bạn bè

Tổng số lượt xem trang

Tìm kiếm Blog này

Thứ Tư, 25 tháng 4, 2012

Dậy mà đi

Hôm 19.4, mình nghe tin bà Vũ Thị Thanh, vợ nhà thơ Tố Hữu qua đời. Sự ra đi của bà làm nhớ lại một vài điều. Một ông bạn mình, nhà báo X.B từng khá vất vả khi viết bài có liên quan đến căn nhà gia đình nhà thơ cư ngụ tại thủ đô Hà Nội (thực ra chuyện như thế xứ Sài Gòn đầy, còn ghê hơn nhiều, chỉ sợ ông X.B không đủ sức viết thôi). Hồi mình vào nghề dạy học, thầy Lê Doãn Hoàn tổ trưởng phân công mình dạy lớp dự bị khóa 3 (1977) chuẩn bị vào đại học, giáo án đầu tiên mình dạy là 2 bài Từ ấyDậy mà đi của Tố Hữu, mấy anh bộ đội, cán bộ đi học khen lắm (nào các vị ấy có biết thầy giáo trẻ đã mất 2 đêm thức trắng soạn bài, tập tành lên lớp mấy lần). Năm 1978, mình dự cuộc thi về thơ Tố Hữu và Hồ Chí Minh tại nhà văn hóa Thanh niên Sài Gòn được giải nhất, thưởng quá trời là sách, ôm về nặng tay. Theo mình, thơ Tố Hữu hay nhất là thời kỳ trước cách mạng 1945, còn về sau không thích. Bài Dậy mà đi là bài trong thời kỳ ấy.

DẬY MÀ ĐI
Tố Hữu


Dậy mà đi! Dậy mà đi!
Đừng tiếc nữa, can chi mà tiếc mãi?
Ai chiến thắng mà không hề chiến bại
Ai nên khôn mà chẳng dại đôi  lần?

Huống đường đi còn lắm bước gian truân
Đây chưa phải trận sau cùng chiến đấu!
Thì đứng dậy, xoa tay và tự bảo:
Chỉ còn đây sức lực hãy còn đây!
Lòng không nghèo tin tưởng ở tương lai
Chân có ngã thì đứng lên, lại bước.
Thua ván này, ta đem bầy ván khác,
Có can chi, miễn được cuộc sau cùng

Dậy mà đi, hy vọng sẽ thành công
Rút kinh nghiệm ở bao lần thất bại:
Một lần ngã là một lần bớt dại
Để thêm khôn một chút nữa trong người.

Dậy mà đi, hỡi bạn dân nghèo ơi!

Tháng 5.1941

7 nhận xét:

  1. Dậy mà đi, hỡi bạn dân nghèo ơi!
    Có chiến thắng nào mà không mất mát
    Sống sao đây khi mảnh đất không còn.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Tui nghe nói căn biệt thự của cố thi nhân ở thủ đô đã gả cho người khác lâu rùi,giá đâu tầm 7 triệu đô thì phải.Thật là ra tấm,ra món.

      Xóa
  2. Giảng dạy, nghiên cứu về thơ Tố Hữu nhiều, Bác Nguyễn Thông có biêt câu thơ:
    "Vui biết mấy khi nghe con học nói
    Tiếng đầu đời con gọi Sta-lin"
    được sáng tác năm nào không nhỉ???
    Cám ơn Bác!

    Trả lờiXóa
  3. Ông này công nhiều mà tội cũng lắm. Ông đàn áp Nhân văn giai phẩm không biết khi sang thế giới bên kia anhy em văn nghệ sỹ có để cho ông yên không

    Trả lờiXóa
  4. Sùng bái lãnh tụ (kiểu: Ngày xưa đói rét tơi bới/ Có Người mới có được nồi cơm to), tô hồng chế độ (như: Miền Bắc thiên đường của các con tôi), gieo tắc ảo tưởng cho người dân (như: Đời hết kẻ sống lười ăn bám/ Đời của ai dũng cảm hy sinh/ Kiếp người lao động quang vinh/ Chúng ta là chủ của mình từ đây), là chủ đề chính trong thơ Tố Hữu, ngoài chuyện mô tả cảnh chiến trường thật hùng vĩ (Trường Sơn Đông nắng Tây mưa/ Ai chưa đến đó thì chưa biết gì), hoặc hình ảnh anh giải phóng quân quá vĩ đại (Kính chào anh giải phóng quân, con người đẹp nhất/ Tổ quốc hôn anh, chàng trai chân đất/ Sống hiên ngang bất khuất ở trên đời). Ta có thể thông cảm với ông về nội dung cần tuyên truyền trong thời điểm bấy giờ, nhất là ở cương vị một người lãnh đạo văn hoá văn nghệ như ông. Nhưng ta không thể chấp nhận thứ thơ thiếu nghệ thuật và xa rời thực tế, nhất là thái độ đối xử nhẫn tâm đối với những văn nghệ sĩ đã có nhiều đóng góp cho nghệ thuật như ông (kể cả Phùng Quán, cháu ruột ông). Cho nên, chẳng việc gì phải ca ngợi một con người đã hưởng quá nhiều vinh quang nhưng thiếu tính nhân văn như ông ta. Nên thương cái thân phân bèo bọt, đầy khổ đau của chúng mình, ông Thông ạ!
    Vă Trường Lưu

    Trả lờiXóa
  5. Chẳng có gì đáng ca ngợi ông ta cả. Ý tưởng thơ nghèo (ngoài chuyện sùng bái lãnh tụ, tô hồng chế độ, gieo rắc ảo tưởng về một cuộc đời lý tưởng cho nhân dân, nhất là thanh niên). Nghệ thuật thơ cổ lỗ, thiếu sáng tạo. Ngoài ra, trên cương vị lãnh đạo văn hoá- văn nghệ trong nhiều năm, trong khi bản thân hưởng quá nhiều vinh hoa phú quý, ông ta đã hết sức nhẫn tâm đối với đồng nghiệp, kể cả những người có nhiều đóng góp cho cách mạng. Đừng nên tôn vinh một con người như vậy, ông Thông ạ.

    Trả lờiXóa
  6. Gạt TH, gạt chuyện tầm phào trong những bài thơ bợ đít của TH, gạt mọi vấn đề khác sang bên đi, chỉ cần mọi dân nghèo thuộc và làm theo bài "dậy mà đi" là đủ.

    Trả lờiXóa