Chuyện Tôn Vũ

Mấy ngày bệnh, lẩn mẩn giở đọc lại Sử ký Tư Mã Thiên. Tiếc là bộ do Phan Ngọc dịch- giới thiệu mình cho mượn đã một đi không trở lại, giờ chỉ còn bộ do Giản Chi và Nguyễn Hiến Lê thực hiện. Hôm nào khỏe và rảnh, dứt khoát phải lùng bằng được bộ Phan Ngọc-Nhữ Thành bởi mình quá thích bộ ấy, nhất là lời giới thiệu tuyệt vời.

Chuyện rằng Tôn Vũ (còn gọi Tôn Tử) người nước Tề. Ông ta thông thạo chuyện bày mưu tính kế, giỏi binh thư, sang đất Ngô dâng sách lên Ngô vương Hạp Lư. Vua Ngô yêu cầu thao diễn thử, không có ngay lính chuyên nghiệp bèn bảo rằng đàn bà được chăng. Vũ thưa được. Thị thần gọi ra 180 cung nữ xinh đẹp, Vũ chia làm 2 đội, mỗi đội do cô gái mà vua yêu nhất làm đội trưởng.

Tôn Vũ nhắc nhở bọn họ thật kỹ những quy định của việc binh dù y thừa biết đàn bà muôn thuở chỉ là đàn bà, sau đó cho nổi hiệu lệnh quay phải trái trước sau. Biết ngay, đám đàn bà uốn éo thích thú đùn đẩy nhau, cười ầm lên (mình nghĩ chắc vua cũng cười). Vũ bảo: Hiệu lệnh không rõ ràng, ban bố không nghiêm, lỗi đó thuộc phần tướng. Tuy y nhắc đến lỗi của bản thân nhưng chỉ nhắc vậy, không thấy đưa ra biện pháp trừng phạt nào, nói suông thôi. Sau đó Vũ nhắc tiếp thật kỹ các quy định trong hàng quân, bảo chúng phải thế này thế nọ (nhưng y khôn, không nói rõ nếu không thực hiện nghiêm sẽ bị thế nào). Nhắc chán chê, rồi nổi trống, quay phải quay, quay trái quay... Bọn đàn bà đúng là đàn bà, lại cười nắc nẻ. Vũ tiến lại gần nhà vua, tâu bệ hạ, nay kỷ luật hiệu lệnh đã rõ mà vẫn không nghiêm, tội đó thuộc phần quân lính. Phải chém để làm gương.

Hạp Lư nhìn hai cô thiếp yêu sắc nước hương trời tiếc rẻ, xua tay bảo Vũ, thôi quả nhân biết tài ngươi rồi, khỏi chém khỏi chém. Vũ tâu, tướng đã cầm quân có khi không thụ mệnh vua, bèn lôi ngay hai mỹ nữ chém cho mỗi cô một phát, chết tốt. Y cầm cờ ra tiếp hiệu lệnh, đám đàn bà vội thực hiện đâu vào đấy.

Xưa nay nhắc đến chuyện này ai cũng khen Tôn Vũ giỏi dùng binh, điều binh khiển tướng như thần. Thì đúng chẳng sai, nhờ có y mà Hạp Lư đánh đâu thắng đó, phá được Sở, diệt được Việt, dọa được Tấn, Tề bắt phải cống nạp..., công y chả nhỏ.

Nhưng mình ghét y. Đã mười mươi biết chắc bọn đàn bà không chịu nghe lời, thế nào cũng có kẻ phải chém nhưng để mình nổi danh, y vẫn cứ làm. Nghĩ một đằng làm một nẻo, quả là ác nhân thất đức. Chả khác chi góp thây trăm họ nên công một người.
Lại nữa, y chỉ nỏ mồm nghiêm. Lỗi tại tướng, lẳng lặng cho qua. Thà giả dối như Tào Tháo sau này cắt luôn chỏm tóc làm gương thì còn đánh lừa được ai đó, còn y thì nói xoe xóe và chỉ nói thôi. Lỗi tại quân, nhất là lại đàn bà, y vẫn chém không thương tiếc. Để tiến thân, mạng kẻ khác là cái thá gì. Ra vẻ nghiêm nhưng thực chất rất tầm thường. Với mình, sẵn sàng bỏ qua, lấp liếm khi sai; với kẻ khác trừng trị không thương tiếc. Luật nghiêm chỉ áp dụng cho kẻ dưới, còn với bản thân, quá lắm chỉ kiểm điểm nghiêm khắc nội bộ kín đáo là xong.

Hỡi ơi Tôn Vũ. Bây giờ ông mà sống lại đứng trước mặt tôi, tôi sẽ chém ông hai lần để rửa hận cho hai kẻ nữ nhi bất hạnh kia.

28.11.2011
Nguyễn Thông