Thành ngữ mới: BƠ THỪA SỮA CẶN

Mở mục mới.

Kể từ bữa ni, nhà cháu sẽ mở mục mới, tạm gọi là "thành ngữ mới", chuyên nêu ra và giải nghĩa những thành ngữ, cụm từ quen thuộc mà từ hồi bé đến giờ nhà cháu đã được nghe ra rả trong chế độ xã hội chủ nghĩa. Cũng có thể những thành ngữ ấy không hẳn do cộng sản chế ra nhưng nó được họ dùng nhiều đến mức người ta nghĩ không phải họ là tác giả thì còn ai vào đây.

Kiến thức hạn hẹp, có khi chỉ trình bày nông cạn, mong nhận được sự chỉ giáo, góp ý. Xin đa tạ.

Sau đây là thành ngữ mở hàng: BƠ THỪA SỮA CẶN

Nhớ hồi những năm 60 - 70 ở miền Bắc, khoai còn chả đủ ăn, lấy đâu ra bơ sữa. Tôi sinh năm 1955, một năm sau khi miền Bắc được gải phóng khỏi người Pháp, thú thực,  mãi đến hơn 20 năm sau mới biết mặt mũi của miếng bơ. Còn sữa, cũng chỉ nghe nói thì nhiều chứ chả mấy khi được uống. Với nông dân đặc sệt như tôi, bơ sữa là cái gì đó rất cao sang, mà cũng chả mơ được ăn uống nó bởi vì hiểu phận mình chỉ có khoai sắn làm bạn.

Nhưng đài báo nhà nước thì cho dân “ăn” bơ sữa thường xuyên, nhất là khi lên tiếng tố cáo chính quyền “ngụy” Sài Gòn. Họ gọi đó là bọn tay sai của đế quốc Mỹ, cam phận “bơ thừa sữa cặn” để áp bức bóc lột đồng bào miền Nam, gây chiến tranh chia cắt đất nước. Theo cán bộ hồi đó giải thích, cũng như đọc báo Nhân Dân, ăn “bơ thừa sữa cặn” là ăn thứ người ta đổ đi, ăn hèn ăn nhục, bám đít đứa khác, chả khác gì con chó ăn cứt. Thà đói khổ mà làm người cách mạng còn hơn sống kiếp “bơ thừa sữa cặn”. Nghe giải thích vậy, tự dưng thấy không thèm bơ sữa nữa.

Với sữa, tôi có chút kỷ niệm. Năm 1977 tôi được phân công nhiệm sở ở miền Nam. Năm 1979 nghỉ phép ra Bắc. Trước khi lên tàu ga Hàng Cỏ trở vào Nam, anh Bùi Trọng Cường đồng môn, công tác ở nhà xuất bản Văn hóa dắt ra chợ giời mua giùm cho 3 chục hộp sữa, tinh sữa Thống nhất do nhà máy ở miền Nam sản xuất, mậu dịch thương nghiệp phân phối ra miền Bắc bán tiêu chuẩn cho cán bộ, cán bộ bán ra chợ giời, tôi lại làm nhiệm vụ hoàn lương cho nó đưa trở vào Nam. Mua 2,2 đồng/hộp, vào bán được 2,7 đồng, mỗi hộp lời 5 hào. Đến ga Bình Triệu, thuế quan phát hiện được mặc dù tôi giấu rất kỹ. Họ định tịch thu bởi hàng lậu không giấy tờ. Tôi lấy cái giấy đi phép của giáo viên ra năn nỉ, cuối cùng phải cúng cho hai ông mỗi ông 1 hộp thì họ tha. Lúc ấy gần 10 giờ đêm, kêu xích lô chở về Q.5 hết 5 đồng, gã xích lô bảo để cái ba lô lên trên cho cân xe. Dọc đường nó moi móc thế nào mà mình không biết, về nhà giở ra thấy mất 4 hộp, hèn chi khi trả tiền xe, nó chả thèm đếm, bảo khuya rồi, phóng đi như bay. Vị chi mất 6 hộp, mất 13 đồng 2 hào, hòa vốn. Mà suốt hành trình Bắc – Nam căng thẳng từng phút, lúc nào cũng lơ láo chỉ sợ bị phát hiện, tịch thu. Tính ra thì lỗ to. (còn tiếp)

Nguyễn Thông