Đừng chần chừ nữa

Báo chí, truyền thông nhà nước hôm nay 22.10 thông tin Tổng bí thư Tô Lâm và phu nhân đã lên đường “thăm chính thức” Bulgaria.

Bulgaria, khi xưa người miền Bắc gọi tắt là Bun, hồi thập niên 40 - 80 thế kỷ trước vốn là nước xã hội chủ nghĩa (trong phe xã hội chủ nghĩa do Liên Xô cầm đầu, gồm 13 nước). Những nước như vậy thì tổng bí thư, chủ tịch đảng (hoặc bí thư thứ nhất tùy thời kỳ) mặc nhiên là người đứng đầu đất nước - nguyên thủ quốc gia. Bun giờ khác, còn Việt Nam vẫn theo mô hình cũ đã tồn tại 2/3 thế kỷ.

Ở nước chỉ có một đảng chính trị, mà đảng ấy lại nắm quyền quyết định thì đương nhiên người đứng đầu đảng là nguyên thủ quốc gia, đại diện cho nước ấy.

Dù thời thế đã có nhiều thay đổi, nhưng xét bản chất bộ máy đang tồn tại ở nước ta, thì Tổng bí thư Tô Lâm là nguyên thủ.

Điều đó được chứng minh. Tổng bí thư Tô Lâm đi “thăm cấp nhà nước”, “thăm chính thức” Trung Quốc, Hàn Quốc, Triều Tiên, rồi gần đây ngày 20.10 thăm Phần Lan, 22.10 thăm Bungaria, sắp tới sẽ thăm Anh. Tất nhiên, không kể Trung Quốc có sự tương đồng về thể chế và bộ máy lãnh đạo, thì những nước kia không rảnh để đón người đứng đầu một đảng, mà là đón tiếp và làm việc với một nguyên thủ quốc gia.

Chúng dám chửi người mở đất

Dư luận đang ồn ào vụ gọi vua Gia Long (thái tổ triều Nguyễn) và đệ nhất công thần Lê Văn Duyệt là “thằng”.

Sau mấy ngày mạng xã hội xôn xao còn báo chí vẫn im re, thì hôm qua 16.10 cơ quan công quyền TP.HCM chính thức lên tiếng... phản đối (dĩ nhiên phản đối đứa gọi vua và đẳng thần bằng thằng), báo chí mậu dịch mới dám ăn theo. Kể cũng chán, nhẽ ra quy trình phải là báo đi trước - chính quyền sau.

Ngay cả chính quyền cũng chỉ phản ứng chung chung, vận vào luật này luật nọ, không dám chỉ đích danh thủ phạm, cũng không cho biết hướng xử lý cụ thể ra sao. Lâu nay cách giải quyết của chính quyền là vậy, phần lớn ném đá ao bèo, chả đi đến đâu.

Mà tôi nói thật, những đứa phỉ báng, lăng mạ vua Gia Long và ngài Lê Văn Duyệt - những vĩ nhân công đầu trong cuộc mở đất cho đất nước này, rồi chúng chả làm sao, chẳng bị xử lý gì đâu, nhất là đứa mà thiên hạ bảo rằng tướng, từng giữ chức rất cao (tôi không nắm chắc nên không viết hẳn ra đây, chứ sợ gì nó).

Chỉ có thể là Nguyễn Duy (kỳ 4, cuối)

Gần cuối tháng 8 vừa rồi, tôi mò tới thăm bác Duy. Bệnh tấn công liên tục, nên Người không thể ở một mình trong ngôi nhà đã gắn bó suốt bao năm hẻm Lê Văn Sỹ nữa. Không phải do buồn bã cô đơn gì sất (Nguyễn Duy dù vui hay buồn cũng chẳng cô đơn), mà qua ở cùng cháu con bên chung cư quận 2 (trước đây) cho chúng tiện chăm sóc. Đành rằng chả ai tự dưng rời bỏ nơi chất chứa kỷ niệm, nhưng tuổi già có những quy luật, chỉ đạo riêng của nó. Nguyễn Duy lừng danh cũng không phải ngoại lệ.

Cụ thi sĩ xứ Thanh U80 mấy tháng qua yếu hẳn, bệnh tật liên miên, vào bệnh viện như đi chợ. Quả tim loạn nhịp, mạch máu lúc tắc lúc thông, dù đã đặt mấy cục stent mà chả ăn thua gì. Lúc nhà thương Thống Nhất (ngã tư Bảy Hiền), khi quân y 175 (ngã ba Chú Ía), nên cụ ít ở nhà. Chỉ có điều, kệ tim đau, tay run, đi đứng loạng choạng, nói năng thều thào, con người tinh thần ý chí tình cảm Nguyễn Duy vẫn vững như bàn thạch. Vui, tếu táo, cười tủm tỉm. Hỏi có còn rượu không, đáp bác sĩ cấm tiệt, nhưng thỉnh thoảng xé rào. Đời mà, mấy chốc. Lại còn làm thơ ngay trên cái giường phủ ga trắng toát, những bài chỉ cần liếc qua đã cảm được đầy chất Nguyễn Duy, con người trước sau như một Nguyễn Duy.

Triều Tiên

Ông Tô Lâm và bầu đoàn (không có thê tử như mọi lần) đi thăm Triều Tiên, gặp Kim Jong-un. Bất giác điều này khiến tôi nhớ lại chuyện cũ.

Hồi bé tí, tôi đã thuộc bài thơ "Em bé Triều Tiên" của Tố Hữu. Sau này lớn hơn chút, học lớp 5, lại thuộc bài, cũng thơ, thế mới chết dở, thơ nó ám vào đời, bài "Em bé Thừa Thiên", của thi bá nào thì mình quên rồi.

 
Ông Tố Hữu hình như chưa đi Triều Tiên bao giờ, nên năm 1951 lại càng chưa, vậy mà vẽ được "Cho em sướng cho em ca múa/Trên đồng hoa bãi lúa/Nhịp sóng vui muôn thuở của Triều Tiên/Bé em ơi, giữa súng rền/Ngày mai tươi mát hát trên đất Triều" (tôi nhớ như thế, chả biết có đúng không).

Còn bài "Em bé Thừa Thiên" cũng khiếp, kể một em bé tỉnh Thừa Thiên ở miền Nam bị "chúng" bắt xé cờ, em liền "Ung dung em cuốn cờ vào bụng/Chỉ vào mũi súng/Chúng mày muốn xé cờ/Hãy xé xác ta đây/Mắt em cháy căm thù/Lời em như lửa đốt" khiến "Cả bầy lũ cụp tai/Chúng nhìn em, hoảng hốt". Thơ rất kinh.

Hậu lũ lụt

Nhiều người chưa hình dung được hậu quả nặng nề mà người dân vùng lũ lụt phải chịu sau khi nước rút:
Đứa cháu tôi kể nó đã tới tận nơi. Thương lắm.

 
Không kể những trường hợp người chết, nhà đổ, đồ đạc bị cuốn trôi, còn nhiều thứ khổ lắm, không nhìn tận mắt chả biết được đâu.

Xung quanh mênh mông biển nước nhưng trộn trong đó là nước hầm cầu, nhà vệ sinh, chuồng nuôi gia súc, nước thải bệnh viện, nước chứa hóa chất, nước bùn... nên không dùng được. Giữa đại hồng thủy mà khát nước khô cổ, khát cháy họng, dè sẻn từng chai bé tí được lực lượng cứu trợ đem tới. Đói có thể chịu được vài ngày, chứ khát chỉ nửa ngày.

Thương dân mình lắm

(Blog này bị chặn hoài, nay tôi mới vào được, bèn đăng lại bài từ mấy hôm rồi).

Tôi có người nhà ở Thái Nguyên - tỉnh miền núi, nhà bác ấy ngay trung tâm TP.Thái Nguyên trước đây.
Con cái lớn vào cuộc mưu sinh, ly hương, tới nơi xa xôi làm ăn kiếm tiền nuôi thân và nuôi mẹ.

Năm trước, Thái Nguyên bị trận mưa lụt khủng khiếp. Nước tràn vào nhà ngập cả mét. Bác ấy ở một mình, cũng chả thể kêu cứu nhờ vả được ai ngay bởi nhà nào người nào cũng đang ngụp lặn trong mênh mông biển nước. Không có người khiêng đồ đạc lên tầng trên, hư hại cả. Thật tội.

Năm ngoái tôi về quê, thu xếp thời gian lên thăm, ngó thấy ngấn nước vẫn hằn trên tường, cao ngang ngực, dấu tích của những ngày cơ khổ. Buồn lắm, chỉ biết nói mấy câu an ủi chủ nhà dù biết rằng chả có tác dụng gì.

Mấy ngày rồi, nhất là hôm qua và hôm nay, Thái Nguyên - tỉnh núi đồi, lại hứng chịu trận thủy tai còn nặng hơn đận trước rất nhiều. Em gái tôi báo cho biết nơi chị ấy ở ngập sâu. Tôi đọc báo, thấy vùng đó ngập cả mét. Nước không có đường thoát, cứ ủ trong nhà. Cái ngấn nước cũ kia bị thay bằng ngấn cao hơn. Cúp điện, cúp nước, cúp cả thông tin liên lạc đã mấy ngày. Không biết "nạn nhân" đang ra sao. Buồn.

Rao sách: “Chuyện thời bao cấp” tập 1 tới những ai chưa có

Người nhà ngoài quê vừa tìm lại được 2 thùng sách “Chuyện thời bao cấp” (tập 1) bị lạc trong “kho” để đồ. Dọn dẹp sau bão Yagi, chất thành đống. Giờ thì châu (từ góc nhà) về hợp phố (bạn đọc).

Với những người chưa đọc nó, thảo dân xin phép giới thiệu sơ lược:

 
“Chuyện thời bao cấp” (tập 1) gồm 54 truyện thực về thời bao cấp khó quên ở miền Bắc trước tháng 4.1975 và trên cả nước sau tháng 4.1975. Tất cả đều người thực việc thực, mắt thấy tai nghe, được chính tác giả nạp tự nhiên vào óc suốt mấy chục năm và vừa rồi tỉ mẩn tua lại biên thành sách.

Đó là những chuyện đời thường, đều bắt đầu bằng từ “chuyện” như: Chuyện ăn độn, chuyện chung cư, chuyện xe đạp, chuyện đám cưới, chuyện Tết, chuyện xem chiếu bóng, chuyện tivi, chuyện ngăn sông cấm chợ, chuyện bánh trung thu, chuyện sơ tán, chuyện thư từ bưu điện, chuyện đổi tiền, chuyện hộ khẩu, chuyện guốc dép, chuyện nước mắm, v.v.. Tất cả là những mảnh ghép chân thực của bức tranh xã hội chưa xa, về một thời nghèo khổ, thiếu thốn, khó khăn, buồn thảm, đầy tình người...

Sách do Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam xuất bản, dày 406 trang, họa sĩ Lê Minh Phong trình bày đẹp, bản in trang nhã, từ ngữ câu cú chuẩn, không bị lỗi kỹ thuật.